Από την διάλεξη στον "ΕΚΑΤΗΒΟΛΟ" της 14ης Δεκεμβρίου του 2013. Στην φωτογραφία ο υποφαινόμενος Απόστολος Λυμπερίδης και ο Βλάσης Ρασσιάς |
Σύμβολο είναι ένα σημείο, ένα
σχήμα ή μια εικόνα που υποδηλώνει ή παριστάνει κάποια έννοια, πράγμα ή ένα γεγονός.
Θα μπορούσε ακόμα να είναι και μια φράση ή ένα κείμενο. Οι έννοιες μπορεί να
είναι προφανείς, να δείχνουν δηλαδή αυτό που βλέπουμε, το σημαινόμενο, το
συστατικό στοιχείο της λέξης, όμως μια έννοια μπορεί να είναι και αλληγορική
όπου πίσω από το διακριτό της μέρος να κρύβεται μια άλλη κρυφή έννοια. Αυτό
είναι και το πιο σύνηθες.
Λέμε «αυτός μιλάει αλληγορικά, συμβολικά» δηλαδή άλλο λέει και άλλο εννοεί, όπως ένα σύμβολο, όπου άλλο δείχνει και άλλο εννοεί ή πίσω από το σημείο, το σχήμα ή την εικόνα κρύβουμε μία έννοια αλληγορική, βαθιά συμβολική που δημιουργεί με τη σειρά της ένα συναίσθημα φόρτου και έντασης.
Συναίσθημα φόρτου μπορεί να είναι και ένα κείμενο, μιας συγκεκριμένης πίστης, όπως το λεγόμενο «Σύμβολο της πίστεως» που απετέλεσε το αναλλοίωτο σύμβολο της χριστιανικής θρησκείας, το γνωστό «Πιστεύω», που αποτελεί τον Κανόνα και την ψυχή, το δόγμα της χριστιανικής πίστης.
Το αναγνωριστικό σχήμα του συμβόλου, συμβάλλει (εξ ου και το όνομα) στην αποκρυπτογράφηση του νοήματος που αυτό φέρει. Έτσι, η συμβολική αναπαράσταση εννοιών και αντικειμένων είναι απλά ένα διαχρονικό μέσον επικοινωνίας.
Πέραν όλων αυτών που είπαμε,
ένα σύμβολο πρέπει να αντιπροσωπεύει μια αλήθεια που πρέπει να αποκαλύπτεται αν
όχι άμεσα, τουλάχιστον σταδιακά και μέσα στο χρόνο όπου συνεχώς εμπλουτίζεται,
τείνοντας να ταυτιστεί με όσα εννοεί, ώστε να αποτελεί πιστότερη αντανάκλασή
του.
Ιδιαίτερα γνωρίσματα έχουν τα
θρησκευτικά και πολιτικά σύμβολα, όπου πίσω από αυτά ενσαρκώνεται ένας θεός,
μια υπερβατική δύναμη, ένας ηγέτης.
Τότε το σύμβολο έχει
χαρακτήρα αναφοράς που μέσω αυτού οδηγούμαστε στο τιμώμενο πρόσωπο.
Τα σύμβολα είναι αμφίσημα,
έχουν δηλαδή διπλή σημασία ή και τριπλή. Είναι διφορούμενα και ανοιχτά
νοήματος. Μια ζυγαριά για παράδειγμα μπορεί να συμβολίζει έναν αστερισμό, την
ισορροπία ή την αναλογία σε κάτι, την δικαστική εξουσία ή την δικαιοσύνη γενικά.
Το σύμβολο συμβάλει στην επικοινωνία και ο χαρακτήρας του είναι, κατά
μια έννοια, ανάλογος με αυτό που στην λογοτεχνία ή την ρητορική ονομάζουμε
«μεταφορά». Τα θρησκευτικά σύμβολα πάντα διατηρούσαν στενή σχέση με τους μύθους. Εκεί φαίνεται και η διαχρονικότητά τους, η εξέλιξή τους μέσα στο χρόνο δηλαδή, αφού και τα σύμβολα είναι ιστορικά καθορισμένα. Οι θρησκείες είδαν στα σύμβολα και μια θεϊκή παρουσία, αυτό που στην ψυχολογία ονομάζεται αρχέτυπο και χρησιμοποιείται σαν πρότυπο και υπόδειγμα.
Συμβολισμός είναι η τάση να
αποδίδουμε σε ένα σύμβολο ένα ρεαλιστικό νόημα. Όμως η σημασιολογική αναφορά
του είναι αμφίσημη. Ας πάρουμε ένα παράδειγμα, την Σφίγγα: Στη «Σφίγγα» της Αιγύπτου
αποδίδουμε λόγω των ελαφρών φτερών της, την «Ψυχή», ενώ στην Ελλάδα ο
συσχετισμός των δυο διαφορετικών σωμάτων παραπέμπει στο «Αίνιγμα»!
Γι αυτό, το σύμβολο, πρέπει
να γίνει αποδεχτό έτσι ώστε ανάμεσα στον επινοητή και την αποδοχή του συνόλου να
υπάρχει μια σύμβαση που αποκωδικοποιεί το σύμβολο χωρίς συγκεκριμένους κανόνες.
Για να σας δείξω την
δυσκολία, παρατηρείστε αυτό το τερατοειδές αλληγορικό σύμβολο που δύσκολα
εξηγείται χωρίς την βοήθεια εκείνου που το επινόησε. Ο δημιουργός του ήταν
προτεστάντης και ήθελε με αυτό να τονίσει συγκεκριμένα σημεία αλαζονείας του
βατικανικού παπισμού που συμβολίζεται με την μορφή του γαϊδάρου. Το κεφάλι
συμβολίζει την άγνοια και την ανοησία του κλήρου. Το δεξί χέρι που φαίνεται με
την οπλή ελέφαντα συμβολίζει την εγκόσμια δύναμη που η Εκκλησία έχει στην
κατοχή της, ενώ οι οπλή του δεξιού ποδιού, που είναι από ταύρο, συμβολίζει την φιληδονία
της Εκκλησιαστικής αυλής. Η κοιλιά σύμβολο της αδηφαγίας της και το γυναικείο
στήθος την ασωτία της Εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Τέλος η ουρά του δράκου συμβολίζει
την ιερή σφραγίδα του ποντίφικα.
Τώρα που μπήκαμε στη λογική του συμβόλου, ας περάσουμε σε πιο
συγκεκριμένα σύμβολα. Ο θρίαμβος του Ήλιου λαμβάνει χώρα κατά την Εαρινή Ισημερία, στο ζώδιο του Κριού, όπου η μέρα γίνεται ίση με τη νύχτα και έκτοτε βαθμιαία θα αυξάνει έναντι του σκότους.
Τότε στην αρχαιότητα γιόρταζαν τα ιερά Ελαφηβόλια προς τιμήν της Άρτεμης και οι Τρώες θυσίαζαν ένα λευκό Αμνό στα μυστήρια του Άττη που ονόμαζαν «Αποκάλυψη» επειδή στις 25 Μαρτίου, που ήταν γιορτή χαράς και ο Ήλιος αποκαλύπτεται επιμηκύνοντας την διάρκεια της ημέρας, συμβολίζεται η κυριαρχία του Ήλιου-Άττη.
Στο χριστιανισμό όμως ο Ιησούς είναι ο Καλός ποιμήν που συμβολικά δέχεται να θυσιαστεί για τους αμνούς.
Η εικόνα του Καλού Ποιμένος ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στην πρωτοχριστιανική κοινότητα του 3ου αιώνα.
Το γλυπτό αυτό είναι του 4ου αιώνα και βρίσκεται στο μουσείο τού Λατερανού. Όπως βλέπετε δεν πρόκειται για τον Ιησού, αλλά για έναν βοσκό που φοράει ρωμαϊκά ρούχα και δείχνει πόσο καλός ποιμένας ήταν. Ο Καλός Ποιμένας είναι ένα ζωντανό σύμβολο με διαχρονική αξία.
Ας πάρουμε και ένα πολιτικό σύμβολο. Το γαμμάδιον είναι αρχαίο Ελληνικό σύμβολο. Συμβόλιζε τον Ήλιο γιατί τα τέσσερα σκέλη του έδειχναν τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, γι αυτό λέγεται και «Τετρασκέλιον».
Είναι η Σώστικα, Σωβάστικα ή
κοινώς σβάστικα.
Την βρίσκουμε σε αγγεία, σε μνημεία και ταφικές πλάκες της αρχαιότητας. Συμβόλιζε πάντα τον περιστρεφόμενο ή στροβιλιζόμενο Ήλιο που έδινε ζωή. Έτσι επινοήθηκε το σχήμα της.
Αιώνες μετά, το σύμβολο το
πήραν οι Ναζί και το έκαναν σύμβολο του ρατσισμού, της φασιστικής απολυταρχίας
και της αδυσώπητης βίας!
Το σύμβολο μπορεί να
παρασταθεί σαν μια πολυσήμαντη εικόνα. Μπορεί να μην έχει αντικειμενική ύπαρξη,
αλλά σαν δυναμική τάση μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην επιστήμη, στην τέχνη, τη
φιλοσοφία στη θρησκεία και στην πολιτική.
Στη θρησκεία από πολύ νωρίς
χρησιμοποιήθηκε αφού πίσω από το σύμβολο συχνά οι ιδεαλιστές κρύβουν
αλληγορικές έννοιες με μυστικιστικό χαρακτήρα.
Αν θα έπρεπε με λίγα λόγια να
δώσω ένα ορισμό για τη θρησκεία θα έλεγα ότι είναι η φανταστική αντανάκλαση
εκείνων των υπερβατικών δυνάμεων που σαν ιδέα κυριαρχούν στην καθημερινή ζωή
του πιστού.
Αυτές οι δυνάμεις αρχικά ήταν φυσικές, γι αυτό στα πρώτα στάδια της πνευματικής του ανάπτυξης, ο άνθρωπος, θεοποίησε και λάτρεψε τη φύση.
Ο πρωτόγονος άνθρωπος αρχικά εκτεθειμένος στους φυσικούς κινδύνους, απροστάτευτος, κάτω από τον ουρανό, αντιμετώπιζε τους κεραυνούς, τη βροχή, τον αέρα, το κρύο και τη ζέστη. Συγκλονιστικά θεαματικός και μεγαλοπρεπής ο ουρανός λοιπόν. «Ο συμβολισμός της υπερβατικότητάς του» λέει ο Μίρκεα Ελλιάντε «προέρχεται από την συνειδητοποίηση του απέραντου ύψους του».
Ο ουρανός γίνεται
υπερβατικός, ιερός και μεγαλοπρεπής σαν τόπος κατοικίας του θεού.
Εκεί κατοικεί και ο Ήλιος, στο θρόνο του ή περιδιαβαίνοντας με το άρμα του ολόκληρο τον ουρανό.
Ακόμα και οι χριστιανοί έτσι αρχίζουν την προσευχή τους «Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς» στρέφοντας τα βλέμματα των πιστών στον ουρανό, παρά το δόγμα της πανταχού παρουσίας του! Σύντομα, όλες αυτές οι δοξασίες κρύφτηκαν πίσω από το σύμβολο.
Είναι αλήθεια ότι το σύμβολο
έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του ανθρώπινου πνεύματος. Η λέξη θεός
αρχικά εκπροσωπούσε μια φυσική δύναμη. Συμβολικά το όνομα του θεού κρύφτηκε
πίσω από ένα σύμβολο που έκτοτε σαν όχημα θα ταξιδεύει στο χρόνο μέχρι η τέχνη
και η καλλιτεχνική εικόνα το παραλλάσσει αντανακλώντας μια νέα πραγματικότητα.
Επίσης, πρέπει να ξέρουμε ότι
η λέξη «σύμβολο» είναι ελληνική λέξη που ετυμολογικά αποδίδει την έννοια του
συνόλου δανείζοντας τη λέξη σε όλες σχεδόν τις γλώσσες του κόσμου.
Ο άνθρωπος, μη μπορώντας να
αποδώσει τις βαθιές έννοιες του θεού, συνήθιζε να τις κρύβει πίσω από ένα
σύμβολο. Μέσω αυτών «εννοούσε» περισσότερα και απ’ όσα γνώριζε ή μπορούσε να
αποδώσει. Η αλληγορία ήταν πολύ βολική. Συνεπώς στο σύμβολο κρύβεται και μια
αθροιστική «εικονική πληροφορία» που, στο χώρο και στην διάρκεια του χρόνου
εξελίσσεται, εκφράζοντας μια εικονική πραγματικότητα που ο άνθρωπος ανέκαθεν
απέδιδε στο θεό.
Πίσω από τον συμβολισμό κρύβονται αλληγορικές έννοιες που άπτονται της φαντασίας μας και εμπλουτίζουν ακόμα πιο πολύ το σύμβολο. Και ο Φετιχισμός είναι δημιούργημα αυτής της τάσης να θεοποιούμε αντικείμενα, να τα συμβολίζομαι και να αποδίδουμε σ’ αυτά υπερφυσικές δυνάμεις.
Πίσω από την λατρευτική πίστη λοιπόν βρίσκεται το σύμβολο και πρόγονος των θεοποιημένων αντικειμένων σε όλες τις θρησκείες είναι το φετίχ. Μέσα στον φετιχισμό έριξαν τις ρίζες τους όλες οι θρησκείες!
Θρησκεία λοιπόν είναι, όπως
είπαμε και πιο πάνω, μια φανταστική αντανάκλαση που όταν αντανακλά την
πραγματικότητα την μεταμορφώνει, την παραμορφώνει και την διαστρεβλώνει
ανεπανόρθωτα.
Έτσι ιεροποιούνται τα πάντα.
Το κρασί, το ψωμί, το νερό, το λάδι, η λαμπάδα και ο σταυρός είναι σύμβολα και
ταυτόχρονα ιεροποιημένα σύμβολα μέσα στα οποία βρίσκεται η χάρις του θεού.
Για το κρασί έχουμε να πούμε
περισσότερα πιο κάτω. Ο Χριστός ονομάζει τον
εαυτόν του «άμπελον αληθινήν», αφιερώνοντας σε αυτόν το πρώτο του θαύμα στην
Κανά. Το κρασί συμβολίζει το αίμα της θυσίας, ενώ το ψωμί, το σώμα που
προσφέρεται στη θυσία για την λύτρωση.
Το νερό είναι σύμβολο
κάθαρσης και καθαρισμού από τις αμαρτίες. Σύμβολο ζωής, γιατί χωρίς αυτό ζωή
δεν υπάρχει. Το νερό γίνεται μέσο ψυχικού καθαρμού, "λουτρό
παλιγγενεσίας", μέσα στο οποίο θάβεται ο παλαιός άνθρωπος και εξέρχεται
αναγεννημένος ο πιστός!
Το λάδι συμβολίζει το έλεος
και τη χάρη του Θεού. Η βάπτιση των χριστιανών αποτελεί συνέχεια των μυητικών
τελετών των αρχαίων θρησκειών. Όπως στην πρώτη δημιουργία του κόσμου μέσα από
το νερό ξεπηδά η ζωή, έτσι και στο βάπτισμα, που θεωρείται δεύτερη γέννηση,
μέσα από το νερό, με τη δύναμη και τη χάρη του θεού, ξεπηδά η νέα ζωή του
πιστού.
Ο καθαγιασμός του νερού, η
επάλειψη του βαφτιζομένου με λάδι, η τριπλή κατάδυση στο νερό, το χρίσμα και
άλλοι μυστηριακοί χειρισμοί κρύβουν βαθύτατους συμβολισμούς!
Ο σταυρός που δίνεται στο
νεοφώτιστο είναι η σφραγίδα του θεού και συμβολίζει το πνεύμα της θυσίας και
της αυταπάρνησης, η δε λαμπάδα σύμβολο του φωτός, της πρωτόγονης δάδας και του
θεού Ήλιου που σκορπά τις ακτίνες του παντού!
Σε μια ιεροτελεστία μια
κοσμική διαδικασία ιεροποιείται και αποκτά υπερβατικό χαρακτήρα. Η γέννηση της
ιεροποίησης έχει τις ρίζες της στην πρωτόγονη κοινοβιακή κοινωνία. Είναι
απορίας άξιο ότι τέτοιοι συμβολισμοί, μέσω των ιεροτελεστιών, επιβιώνουν ακόμα
στην εποχή μας!
Πιστεύω ότι δεν υπάρχει αντικείμενο, φυτό ή ζώο που ο άνθρωπος δεν χρησιμοποίησε προκειμένου να συμβολίσει μια έννοια ή θεϊκή ιδιότητα, δημιουργώντας μια απίστευτη θρησκευτική πολυμορφία εκφράζοντας διαστρεβλωμένα την πραγματικότητα.
Όλα άρχισαν από τους μύθους
και κατέληξαν στις οργανωμένες πια θρησκείες.
Οι σοφοί ήξεραν ότι οι μύθοι
ήταν αλληγορικές ιστορίες που πλάστηκαν για να εναρμονίσουν το άτομο και τη
φυλή με την κοινωνία και τη φύση.
Η μυθολογία είναι μία μορφή
κοινωνικής συνείδησης κι οι ποιητές που την έπλασαν το έκαναν γιατί άλλο τρόπο
δεν είχαν προκειμένου να εκφράσουν αυτό που θα έδενε τη φυλή στο μέλλον. Είναι
οι συνεκτικοί δεσμοί της φυλής.
Προφανώς χρησιμοποίησαν και κάποιες προφορικές παραδόσεις που έρχονταν από ακόμα μακρινότερο παρελθόν. Εδώ υπάρχουν κάποια κενά που οι συντηρητικοί ιστορικοί του Συστήματος απέκρυψαν, όμως αυτό είναι ένα άλλο θέμα, που στην παρούσα στιγμή δεν μας ενδιαφέρει.
Αυτός ήταν ένας τρόπος κατανόησης της κοινωνικής πραγματικότητας στα πρώτα στάδια ανάπτυξης της κοινωνίας. Σε κείνα τα στάδια της κοινωνικής ανάπτυξης, η ανικανότητα του ανθρώπου να διαχωρίσει τον εαυτό του από το περιβάλλον τον ώθησε ώστε να θεοποιήσει τη φύση και να ανθρωποποιήσει τους θεούς που λάτρευε. Οι τελευταίοι ήταν φυσικές δυνάμεις που αδυνατούσε να κατανοήσει.
Οι φόβοι, οι στοχασμοί και ο
ελπίδες γέννησαν αντίστοιχους μύθους. Το ίδιο, οι ασθένειες, οι αντιξοότητες
και τα όνειρα που πάντα με υπερφυσικό τρόπο προσπαθούσε να εξηγήσει. Γι' αυτό η
μυθολογία συσχετίστηκε με τη θρησκεία και αποτέλεσε τον συνεκτικό δεσμό της
φυλής και του έθνους.
Ο μύθος κατά κόρο χρησιμοποιείται από τον Πλάτωνα, αφού στη συνείδηση των Ελλήνων είναι τόσο δυνατός που εκφράζει την αλήθεια και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και χωρίς απόδειξη.
Έτσι ο μύθος για τον Πλάτωνα
αποτελεί αποδεικτικό καταφύγιο στην προσπάθειά του να τεκμηριώσει ένα
μεταφυσικό πρόβλημα.
Ακριβώς αυτό συνεχίζουν και
κάνουν ιουδαίοι, χριστιανοί και μουσουλμάνοι θεωρώντας τις «ιερές» τους γραφές,
αδιάψευστες και δογματικές μαρτυρίες.
Μέσα απ’ όλα τα σύμβολα που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος για να εκφράσει την μεγαλοσύνη του θεού δεσπόζουσα θέση κατέχει ο Ήλιος!
Στις Βέδες είναι γραμμένη η
ιερή γνώση των αρχαιοτέρων σανσκριτικών Ινδουιστικών έργων. Η λέξη deva
συνώνυμη με το deus (θεός) προέρχεται από τη ρίζα div που σημαίνει «λάμπω». Η
veda αποκαλεί το θεό devi ushas δηλαδή «Λαμπρή Αυγή» εννοώντας φυσικά τον Ήλιο.
Ο ήλιος δίνει ζωή απλώνοντας
τις αχτίδες του παντού. Φωτίζει, ζεσταίνει, αναζωογονεί φυτά, ζώα και
ανθρώπους! Τίποτα δεν μένει κρυφό από τον Ήλιο και γι αυτό, όπως λέει και ο
Όμηρος, τον επικαλούνται σαν μάρτυρα και εκδικητή, αφού όλα τα εγκλήματα
πέφτουν στην αντίληψή του.
Πριν ο λογικός άνθρωπος
επινοήσει τα φετίχ και τους μύθους, στους τοίχους των σπηλαίων όπου ζούσε,
ζωγράφιζε τον Ήλιο.
Γι αυτό και δεν υπάρχει
θρησκεία που να μην θεοποίησε τον Ήλιο. Απ’ τις πρώιμες πολιτιστικές συνθήκες
των χωρών της Ανατολής μέχρι τον χριστιανισμό ο ήλιος σαν σύμβολο δεσπόζει!
Στην Ελλάδα ο Υπερίων είχε
παιδιά τον Ήλιο, τη Σελήνη και την Ηώ (Αυγή). Οι Τιτάνες προσωποποιούσαν το
βραδινό σκοτάδι με τον Κοίο και την Φοίβη. Κόρες τους ήταν η Αστερία
(αστροφεγγιά) και η Λητώ. Με τον Δία, η τελευταία απέκτησε τον ηλιακό θεό
Απόλλωνα και τη σεληνιακή θεά Άρτεμη.
Έκτοτε ο Απόλλων βρίσκεται σε
περίοπτη θέση μέσα στο ελληνικό πάνθεο σαν θεός του φωτός και της νιότης. Είναι
δηλαδή ένας αγαθοεργός ποιμενικός θεός.
Απ’ τον Αιγυπτιακό θεό Ατόν (Ατ σημαίνει δίσκος και Ον σημαίνει Ήλιος) μέχρι τον Περσικό Μίθρα και τον Ρωμαϊκό Ηλιογάβαλο ο Ήλιος σαν σύμβολο άλλαξε πολλές φορές. Μέσω της μυθολογίας της Αρχαίας Ελλάδας και των χωρών της Μέσης Ανατολής ο Ήλιος σαν θεϊκή Δύναμη λατρεύτηκε και μεταλλάχτηκε σε μυστηριακή θρησκεία.
Ο Ορφισμός, και ο ιδεαλισμός
του Πυθαγόρα συγκεράστηκε στην ιδεαλιστική φιλοσοφία του Πλάτωνα και αργότερα
στον Νεοπλατωνισμό όπου ο χριστιανισμός θα βρει νέα δάνεια και φιλοσοφικό
στήριγμα μέσω του συγκρητισμού.
Στην εικόνα αυτή βλέπουμε μια μεταθανάτια εμπειρία σύμφωνα με τους νεοπλατωνικούς, όπου η ψυχή παραλαμβάνεται από ένα Καλό Άγγελο στην Πόρτα της Κρίσης και εισάγεται στον Παράδεισο. Οι συνετοί στα Ηλύσια Πεδία απολαμβάνουν όλες τις χαρές μιας Παραδεισένιας χώρας όπου έχουν να φάνε και φυσικά να πιούν άφθονο κρασί, όπως συμβολικά παριστάνεται από το ασκί που βρίσκεται δεξιά της εικόνας. Ας μην γελοιοποιούμε λοιπόν κάποιους άλλους, που ακόμα πιστεύουν, ότι πεθαίνοντας τους περιμένουν βουνά από πιλάφι!
Οι αυτοκράτορες της Ρώμης, φτάνοντας στην Ανατολή θα επηρεαστούν και θα φέρουν νέες θρησκευτικές αντιλήψεις, σαν νεωτεριστές, για να στηρίξουν το πολιτικό τους σύστημα.
Ο Ηλιογάβαλος (Elagabalus, 205 – 222 μ.Χ.) ήταν αυτοκράτορας της Ρώμης (218-222). Ήταν νόθος γιος του Καρακάλλα. Από την παιδική του ηλικία έγινε αρχιερέας του θεού Ήλιου (Ela-Gabal) στην Έμεσα της Συρίας, απ’ όπου προήλθε και το προσωνύμιό του. Το πραγματικό του όνομα ήταν Βάριος Άβιτος Βασσιανός).
Στην Ρώμη τον 3ο αιώνα ο Συριακός ακατανίκητος ηλιακός θεός εισάγεται με την ονομασία Sol Invictus. Ο Αυρηλιανός (270-275) ανακήρυξε τον Ήλιο και επίσημα προστάτη της αυτοκρατορίας και ο ίδιος μυήθηκε στον βαθμό του Αρχιερέα.
Την εποχή εκείνη ο Μιθραϊσμός
κατακτούσε τα ρωμαϊκά στρατεύματα και οι μυστηριακές θρησκείες της Ανατολής
έκαναν θραύση εκτοπίζοντας τους ντόπιους ελληνορωμαϊκούς θεούς. Το φαινόμενο
δεν ήταν καινούριο. Από την αρχή του αιώνα ο συγκρητισμός συγχώνευσε δυο και
τρεις θεούς σε μια θεότητα ή ταυτίζοντας δυο διαφορετικούς θεούς,
αναμειγνύοντας τις θρησκευτικές δοξασίες όπως ο εκλεκτισμός στη φιλοσοφία.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να
συγκεντρωθούν οι επιμέρους ιδιότητες των διαφόρων θεών σε μία ή σε λίγες
αντιπροσωπευτικές θεότητες, δημιουργώντας ενοθεϊστικές και μονοθεϊστικές
τάσεις. Η λατρεία μιας θεότητας ταυτόχρονα με άλλες είναι φαινόμενο της
ελληνιστικής εποχής κυρίως που εκφράζει θρησκευτική ανησυχία και εκλεκτική
μεταφυσική αναζήτηση.
Ο μυστικισμός της Ανατολής
έκρυβε μια παράξενη και εξωτική γοητεία στο ρωμαίο αγράμματο υπήκοο της Δύσης.
Οι «φωτισμένοι» εκείνοι μύστες της ανατολής φαντάζουν στον αδαή «ειδήμονες του
πνεύματος» λες και άνοιξαν οι ουρανοί και τους αποκαλύφτηκαν τα κεκρυμμένα.
Τις θρησκευτικές αντιλήψεις
του Ηλιογάβαλου ασπάστηκε και ο Κωνσταντίνος που μέσω των χριστιανών και των
ιδιοτελών στόχων του επισημοποίησε, όπως είναι γνωστό, τη θρησκεία τους,
δυναμώνοντας την ρωμαϊκή αυτοκρατορία μπροστά στην ραγδαία αύξησή τους.
Ναι, γνωρίζω ότι πλάτειασα το
θέμα.
Χωρίς μια τέτοια εισαγωγή, τα
Χριστούγεννα, θα έμεναν μυθοποιημένα έτσι όπως τα ξέρει ένα μικρό παιδί. Έτσι
όπως του τα δίδαξαν στο σχολείο και τα συντήρησε η πρόσφατη παράδοση.
Αναμφίβολα τα Χριστούγεννα,
όπως και το Πάσχα, οι χριστιανοί ζουν τις πιο συγκινητικές στιγμές της πίστης
τους. Όμως αποτελούν αυτά πραγματικά γεγονότα ή μοναχά σύμβολα της πίστης;
Δυστυχώς μόνον οι μυημένοι, αυτοί δηλαδή που έψαξαν σε βάθος τη θρησκεία αυτή,
από τον χριστιανικό γνωστικισμό και παλαιότερα, αναγνωρίζουν το δεύτερο σαν
πιθανό. Οι περισσότεροι, για να μην πω όλοι, έχουν την εντύπωση ότι ζουν μία
πραγματική ανάμνηση. Ανάμνηση σε ένα πραγματικό γεγονός! Απ’ όποια πλευρά και
να το δει κανείς η άποψη αυτή φαίνεται πολύ τραβηγμένη και κυρίως αυθαίρετη.
Ας μην αναφερθούμε τώρα, αν ο
Ιησούς ήταν υπαρκτό πρόσωπο ή όχι. Έχω κάνει σχετικές αναρτήσεις και ανέπτυξα
στο βιβλίο μου εκτενώς το θέμα αυτό.
Αυτές τις μέρες λοιπόν
γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα. Πρωταγωνιστές της ιστορίας: η παρθένος Μαρία και ο
νεότοκος γιος της Ιησούς.
Εύλογα μπορεί να ρωτήσει
κανείς γιατί η γιορτή αυτή άργησε να λατρευτεί τόσο πολύ.
Ο λόγος κυρίως είναι πως η
γέννηση εθεωρείτο, όχι μόνο τότε αλλά και σήμερα, μια αρχαία γιορτή, γιορτή
δηλαδή που γιόρταζαν από πολύ παλιά οι πολυθεϊστές.
Οι χριστιανοί γιορτάζουν όταν
το τιμώμενο πρόσωπο εγκατέλειπε την κοσμική ζωή και επέστρεφε στον Κύριο,
τηρούν δηλαδή την ανάμνηση του θυσιαστικού θανάτου που θεωρείται αιώνια.
Το 335 καθιερώθηκε αρχικά στη
Ρώμη ο εορτασμός των Χριστουγέννων να εορτάζεται στις 25 Δεκέμβρη, όταν στην
Ανατολή την αγνοούσαν ακόμα. Η Ανατολική Εκκλησία γιόρτασε τα Χριστούγεννα
πρώτη φορά, σχεδόν μισό αιώνα αργότερα, το 376.
Η Μαρία άλλωστε μέχρι τον 5ο αιώνα δεν λατρεύτηκε ποτέ, έτσι όπως την γνωρίζουμε σήμερα! Οι «Πράξεις των Αποστολών» δεν την αναφέρουν καν! Αποτέλεσμα του εορτασμού της ήταν οι έριδες του Νεστόριου στην διάρκεια του 5ου αιώνα που δίχαζαν το χριστεπώνυμο πλήθος αν η Μαρία ήταν Χριστότοκος ή Θεότοκος.
Με την καταδίκη του Νεστόριου
στην Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο το 431 άνοιξε ο δρόμος για την λατρεία της Μαρίας
σαν «Θεότοκου» που θεσπίστηκε στις 15 Αυγούστου πρώτη φορά μόλις το 460!
Οι τελευταίοι γιόρταζαν σαν
την μεγαλύτερη γιορτή, μετά το Πάσχα, τα Επιφάνεια στις 6 Ιανουαρίου. Είναι
ψέμα ότι γιόρταζαν τα Χριστούγεννα μαζί με τα Επιφάνεια. Αυτό κατόπιν το
επινόησαν. Απλά στις 6 του Γενάρη είχαν ορίσει οι Γνωστικοί την βάπτιση του
Χριστού, στην οποία τους παρουσιάστηκε σαν Υιός του Θεού και κατά τους
χριστιανούς αργότερα, σαν Θεοφάνια, δηλαδή του Επιφανέντος Θεού. Με την
εμφάνιση του Αγίου Πνεύματος γεννήθηκε ο τριαδικός θεός. Γι αυτό και όταν
αργότερα υιοθέτησαν τη σαρκική του γέννηση, αυτήν την ονόμασαν «δεύτερη
γέννηση», όπως ονόμαζαν παλαιότερα τον μυημένο οι μύστες.
Ο δευτερογεννημένος Ιησούς,
εδώ ταυτίζεται, όπως θα δούμε πιο κάτω με τον δευτερογεννημένο «Δημήτριο» Διόνυσο
Ζαγρέα.
Πριν περάσουμε όμως στα
συγκριτικά στοιχεία πρέπει να γνωρίζετε ότι, η Αρμενική Εκκλησία γιορτάζει,
ακόμα και σήμερα, τα Χριστούγεννα στις 6 Γενάρη!
Τότε, ακόμα νωρίτερα, στην
Αίγυπτο, γιόρταζαν το χειμερινό ηλιοστάσιο σε συνδυασμό με την υπερχείλιση των
υδάτων του Νείλου και στη Μέση Ανατολή τηρούνταν μία ανάλογη γιορτή στην οποία
οι θαυμαστές και μυστηριώδεις βρύσες ανάβλυζαν κρασί αντί για νερό!
Στην Άνδρο, επίσης, υπήρχε μια πηγή δίπλα από το ναό τού Διονύσου που
την παραμονή των επιφανίων έτρεχε νερό που είχε γεύση κρασιού!
Ο Ευριπίδης στις Βάκχες υμνεί
τις εκστατικές τελετές των Μαινάδων:
«Μια τους χτυπά ένα βράχο με
το θύρσο
και δροσερό νερό αναβρύζει,
μια άλλη αγγίζει με το θυρσό
της το χώμα
και ο θεός εκεί κρασιού μια
βρύση ανοίγει».
Ο θρησκευτικός συγκρητισμός ενσωμάτωσε στον χριστιανισμό τον Αγιασμό των Υδάτων και αργότερα επινόησε το πρώτο θαύμα στην Κανά που υποτίθεται ότι ο Ιησούς μετέτρεπε το νερό σε κρασί!
Ανάμεσα στο Διόνυσο και τον Ιησού μπορεί να βρει κανείς αρκετούς παραλληλισμούς που δεν δικαιολογούνται με την σύμπτωση.
Ο Διόνυσος αναφέρεται και σαν Ιατρός, Θεραπευτής και Λυτρωτής, όπως και ο Ιησούς που ακόμα και το όνομά του φανερώνει αυτόν που φέρνει την ίαση.
Όμως, ας επιστρέψουμε στην πρώτη γιορτή των Χριστουγέννων που υιοθετήθηκε τον 4ο αιώνα πιθανότατα από τον Πάπα Ιούλιο. Ποια ημέρα έπρεπε να υιοθετήσουν, οι Ρωμαίοι, γι’ αυτή την μεγαλειώδη γιορτή; Αναμφίβολα, εκείνη που στη Δύση είχε τη μεγαλύτερη επιρροή! Τότε που γιορταζόταν η γέννηση του Ήλιου, κατά τα τέλη των Σατουρναλίων.
Ο Δεκέμβριος ήταν αφιερωμένος στον Κρόνο προς τιμήν του οποίου γιόρταζαν τα Σατουρνάλια που ξεκινούσαν από τις 17 του μηνός.
Πίστευαν ότι στις 25 του
μηνός ο Ήλιος αναγεννιέται και παίρνει νέα δύναμη. Γι αυτό και γιόρταζαν τα
γενέθλια του αήττητου ήλιου.
Τότε δηλαδή που τα γερμανικά και κελτικά φύλα γιόρταζαν το Γιούλ, δηλαδή το χειμερινό ηλιοστάσιο με την επιστροφή του Ήλιου.
Από παλαιότερα άλλωστε οι χριστιανοί γιόρταζαν τον Ήλιο δίνοντας το όνομά του στην τιμώμενη μέρα της εβδομάδας.
Οι Δυτικοί την ονομάζουν Μέρα
του Ήλιου Sun-day και οι Ορθόδοξοι Κυριακή, μέρα του Κυρίου, για να τιμήσουν
τον νοητό Ήλιο της δικαιοσύνης!
Είναι γνωστό άλλωστε ότι ο
Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος, ο οποίος νομιμοποίησε το Χριστιανισμό στη Ρώμη, λάτρευε
τον Sol Invictus (Ανίκητος Ήλιος), συγχωνεύοντας τις θεότητες του Μίθρα, του
Ήλιου και του Απόλλωνα.
Η 25η Δεκεμβρίου, όμως, ήταν
η μέρα των Μιθραϊκών τελετουργιών, μέρα που οι Ρωμαίοι γιόρταζαν τη γέννηση του
Μίθρα!
Ο Μίθρας ήταν Ινδοϊρακινός
θεός που από τον 1ο αιώνα, πριν τη χρονολόγησή μας, έφτασε στη Δύση. Iδιαίτερα ανάμεσα στο στρατό, η λατρεία του πήρε
μεγάλες διαστάσεις ανάμεσα στον 2ο και 3ο αιώνα. Το 66, πριν τη νέα χρονολόγησή
μας, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, πρώτοι οι πειρατές της Σικελίας γιόρτασαν τα
μυστήρια του Μίθρα και επί Διοκλητιανού έγινε προστάτης της Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας. Επί Κωνσταντίνου όμως, με την άνοδο του χριστιανισμού στην
Ανατολή, άρχισε να εξασθενεί δίνοντας τη θέση του στη νέα θρησκεία.
Ο Μίθρας γεννήθηκε σε μια
σπηλιά, μέσα από ένα βράχο, και γι αυτό οι σπηλιές λατρεύτηκαν σαν κατοικία του
Θεού.
Ήταν ο Θεός του Φωτός που ανέτειλε για να δώσει Φως, Αλήθεια και Δικαιοσύνη στον κόσμο.
Η σπηλιά δείχνει ότι ο Θεός έρχεται από το σκοτάδι για να ρίξει το Φως του στους ανθρώπους, να τους λυτρώσει δηλαδή από το σκότος!
Όμως και ο Χριστός λατρεύεται
σαν «ο φέρων το φως» υποκαθιστώντας τους ηλιακούς θεούς του αρχαίου κόσμου.
Στην αρχαιότητα γιόρταζαν την
ίδια μέρα τη γέννηση του Θείου Βρέφους: «Λικνίτη Διονύσου» στους Δελφούς. Του
Θείου Βρέφους «Αιώνα» στην Αλεξάνδρεια. Του Θείου Βρέφους «Πλούτου» στην
Ελευσίνα, που συμβόλιζε τον πλούτο της σοδειάς, με γιορτές, διασκεδάσεις και
ξεφαντώματα.
Η νύχτα των Χριστουγέννων,
αργότερα, έγινε η ιερότερη μέρα της χρονιάς, επειδή βρίσκεται κοντά στις χειμερινές
τροπές του ήλιου.
Ας μη ξεχνάμε και ο Δίας σε
σπήλαιο της Κρήτης γεννήθηκε και δεν ήταν ο μοναδικός!
Το Σπήλαιο Ιδαίον Άνδρον στη
βάση του Ψηλορείτη.
Ο Μίθρας αρχικά λατρεύτηκε
κυρίως από τους ποιμένες και γι αυτό θεωρήθηκε Ποιμένας των ανθρώπων.
Πρόσφερε στον κόσμο βίο πνευματικό,
ελπίδα και λύτρωση μετά θάνατον. Οι μύστες καθαίρονταν με το καθαρτήριο νερό
και στους οπαδούς τελούσαν ένα είδος βαπτίσματος χρίζοντας το μέτωπο!
Έτσι ακριβώς και ο Ιησούς
περιέγραφε τον εαυτό του σαν "Καλός Ποιμένας". Προσωπογραφίες του Χριστού
τον δείχνουν να κρατάει τη ράβδο του ποιμένα. Η ράβδος επίσης φαίνεται και στα
χέρια του Όσιρι από την Αιγυπτιακή τέχνη. Στη λογοτεχνία τα επίθετα sa σημαίνει
«ποιμένας» και Asar-sa "Όσιρις ο ποιμένας".
Οι επίσκοποι και οι
μητροπολίτες σήμερα λέγονται ποιμενάρχες γι αυτό και φέρουν την λεγόμενη
ποιμαντική ράβδο. Ποιμαντορία σήμερα λέμε την πνευματική καθοδήγηση.
Είναι τόσες οι ομοιότητες με
τον χριστιανισμό που ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας (2ος αιώνας) δεν άντεξε και ξέσπασε
πως ο διάβολος αντέγραψε από πριν αυτά που θα πίστευαν οι χριστιανοί μετά!
Σας φαίνεται τραβηγμένη η
εκδοχή… το παρελθόν να μιμείται το μέλλον; Εγώ πάντως νόμιζα ότι συνέβαινε
αντίστροφα! Εν πάση περιπτώσει οι καλοθελητές χριστιανοί, τότε που ο
χριστιανισμός κατασκευάζονταν το έχαψαν, όπως έχαψαν τόσα άλλα παράλογα και
εξωτικά πράγματα. Εσείς για παράδειγμα αυτές τις μέρες πού πιστεύετε πως
γεννήθηκε ο Ιησούς, σε σπήλαιο, σαν τον Μίθρα ή σε στάβλο σαν ποιμένας;
Ξέρω. Σε στάβλο θα μου πουν
οι περισσότεροι. Όμως αγνοείτε ότι τον καιρό εκείνο οι σπηλιές χρησίμευαν και
σαν στάβλοι, όταν ο καιρός ήταν απειλητικός για τα ζώα των βοσκών, μέσα στις
οποίες υπήρχαν και φάτνες, ξύλινες κατασκευές δηλαδή για την τροφή των ζώων. Ο
Ιουστίνος ο Μάρτυρας, από τους πρώτους χριστιανούς, όταν ο Ιουδαιοχριστιανισμός
βρισκόταν ακόμα στα σκαριά, ήξερε καλύτερα που τοποθετούσαν τη γέννηση του
βρέφους.
Ακόμα και σήμερα στον
Εσπερινό ο παπάς απαγγέλλει «Σήμερον η παρθένος τίκτει ένδον εν τω σπηλαίω».
Όμως τα αποδιδόμενα κείμενα
του Λουκά (2.1-16) αργότερα στο τέλος του 2ου αιώνα, τοποθέτησαν το στάβλο σε
πανδοχείο της Βηθλεέμ, αν και δεν μπόρεσαν να αποσιωπήσουν τους βοσκούς που
πρώτοι επισκέφτηκαν την Μαρία με το παιδί, δημιουργώντας την πρώτη αντίφαση με
τον Ματθαίο που μιλά για Μάγους από την Ανατολή.
Αυτοί οι τελευταίοι είδαν το
άστρο να φεγγοβολά από την Ανατολή κι έτσι κατάφεραν να εντοπίσουν το σημείο
όπου γεννήθηκε ο Ιησούς, ενώ ο Ηρώδης που ζούσε στην Ιερουσαλήμ, δεν κατάφερε
να τον βρει ποτέ παρ’ όλου ότι ζούσε στην ίδια πόλη!
Έτσι λένε οι χριστιανοί!
Η ιστορία λέει όμως ότι αυτός
πέθανε το 4 πριν τη γέννηση του Ιησού!
Ω, αγαπητοί μου φίλοι, δεν
μπορώ να κάνω βήμα στο ιστορικό αυτό «γεγονός» και οι αντιφάσεις με κυνηγούν!
Μόνο οι πιστοί βρίσκονται σε
απόλυτη πνευματική αγαλλίαση, ονειροπαρμένοι στις επάλξεις του μεγάλου
ιστορικού γεγονότος! Οι καθοδηγητές τους προνόησαν να τραβήξουν τις εξηγήσεις
από τα αυτιά και τους έπεισαν.
Τους έπεισαν;
Προσπαθούν οι πιστοί, όχι να
κατανοήσουν, αλλά να κλείσουν τα τραβηγμένα τους αυτιά στην Αλήθεια. Τα
ανοίγουν μόνο όταν οι καθοδηγητές ανοίγουν, σαν προφήτες, το στόμα τους.
Οι τελευταίοι ψάχνουν για αποδείξεις!
Πού;
Μα φυσικά στην Παλιά Διαθήκη!
Εκεί βρίσκονται οι ρίζες τους! Βρήκαν χωρία που ταίριαζαν κάπως και
απομονώνοντάς τα από το υπόλοιπο κείμενο, τα ερμήνευαν όπως ήθελαν. Βλέπεις δεν
υπήρχαν βιβλία όπως σήμερα και οι περισσότεροι δεν ήξεραν γράμματα!
Έτσι, οι κατεργαράκοι
επινοητές και πλαστογράφοι της ιστορίας έκαναν θαύματα βγάζοντας, κυριολεκτικά,
λαγούς από το καπέλο τους!
Μεταξύ άλλων παράλογων
προφητειών, στην Π.Δ. υποτίθεται προφητεύτηκε το αστέρι της Βηθλεέμ και
μάλιστα… στους Αριθμούς (24.17)! «Θέλει ανατείλει άστρο εξ’ Ιακώβ και θέλει
αναστηθεί σκήπτρο εκ του Ισραήλ». Όμως δε θα το συνδέσω αυτό με το Μίθρα, που
σαν Ουράνιο Φως ανατέλλει, αλλά εκεί που οι Αριθμοί παραπέμπουν, αν δεν
απομόνωναν τη φράση, που ακριβώς στη συνέχεια λέει «…και θέλει πατάξει τους
αρχηγούς του Μωάβ και εξολοθρεύσει πάντας τους υιούς του Σηθ». Αν έπιαναν οι
χριστιανοί την Αγία Γραφή, κάτι θα έβλεπαν, όμως προτιμούν να αφήσουν τους
καθοδηγητές και τους κήρυκες, που τα πλάθουν όπως θέλουν αυτοί, να τους πλάθουν
και το μυαλό, αφήνοντας τον συγκρητισμό για τα υπόλοιπα!
Να τι βρήκαν λοιπόν στον
Ησαΐα (7.14) που έλεγε «ιδού η παρθένος θέλει συλλάβει και γεννήσει υιόν και θέλει καλεσθή το όνομα αυτού Εμμανουήλ».
Εδώ, τι να πρωτοσχολιάσει
κανείς, τη λέξη halamah που εβραϊκά σημαίνει «νέα γυναίκα» και όχι την παρθένα
ή ότι ο συγγραφέας μιλούσε για τη μάνα κάποιου προφήτη τότε και όχι για τη
Μαρία μετά πεντακόσια χρόνια! Μήπως και τον Ιησού τον φώναξε κανείς Εμμανουήλ ή
μήπως η Μαρία αν δεν ήταν παρθένα θα το μάθαινε ποτέ κανείς…
Ας κάνουμε όμως λόγο για την
περιβόητη παρθενιά, που χριστουγεννιάτικα η άμωμη σύλληψη και γέννηση του
τέκνου, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Πολύ παλιά, όταν οι άνθρωποι
ήθελαν να θεοποιήσουν κάποιον, αναζητούσαν να του δώσουν ιδιότητες που δεν
είχαν οι άνθρωποι, ώστε να αποδεικνύει την θεϊκή του καταγωγή. Σχεδόν πάντα ο
πατέρας ήταν ο Θεός κι η μάνα μία Κόρη που ζούσε ανάμεσα στους ανθρώπους. Εμείς
σαν Έλληνες το γνωρίζουμε πολύ καλύτερα αυτό.
Ο Δίας ήταν ο πιο μπερμπάτης
Θεός, όπως τον αναφέρει και ο Καζαντζάκης στον Ζορμπά, με τις περισσότερες
«ενώσεις». Δεν είναι το θέμα μας, τώρα να εξετάσουμε, πόσο αυτό αναφέρεται στο
συμβολισμό (Ζεύξις), αλλά μόνο σαν συνήθεια του ανθρώπου να θεωρεί άμωμη τη
σύλληψη από το Θεό.
Πριν προχωρήσουμε, εδώ ας
κάνουμε μια στάση για να σας δείξω πόσο ένα συνηθισμένο γεγονός της καθημερινής
ζωής, θα μπορούσε να φτάσει μέχρι τις μέρες μας. Δεν γνωρίζω από πότε
καθιερώσαμε να λέμε για μια γυναίκα που είναι έγκυος ότι είναι σε ενδιαφέρουσα.
Μήπως έτσι θέλουμε να υποδηλώσουμε αυτό που από πολύ παλιά ήταν σύνηθες
φαινόμενο, ότι δηλαδή όλα τα παιδιά να έχουν πατέρα το θεό και μάλιστα εμείς οι
Έλληνες τον Δία; Εν-Δια-Φέρουσα! Σε ενδιαφέρουσα είναι αυτή που φέρει μέσα της
τον Δία, όπως ακριβώς και με τη διονυσιακή λέξη «ενθουσιασμός»;
Εν-Θεός-Ουσία, αυτός δηλαδή
που έχει την ουσία του θεού μέσα του, υποδηλώνοντας τον οίνο με τον οποίο οι
οπαδοί του Διόνυσου ενθουσιάζονταν.
Ενθουσιασμός είναι η υπέρβαση
των ορίων της πραγματικότητας. Οι διονυσιακές τελετουργίες στόχευαν στην
εκστατική απόδραση από την πραγματικότητα.
Ο ζωτικός κύκλος της
βλάστησης ολοκληρώνεται με τον τρύγο. Είναι μια κυκλική αναγέννηση. Σκοπός των
τελετουργιών ήταν να εξευμενιστούν οι θεοί ώστε να εξασφαλιστεί η ευμάρεια των
θνητών.
Η Αθηνά, η Άρτεμις και η Εστία είναι τα σύμβολα της αγνότητας της ελληνικής μυθολογίας.
Βέβαια είναι θεές που στην
πρώτη οι Αθηναίοι της αφιέρωσαν τον Παρθενώνα. Μα και ο πατέρας του Διονύσου
είναι ο Δίας. Γύρω από τη γέννηση του Διόνυσου υπάρχουν πολλές εκδοχές.
Σε μια εκδοχή του μύθου, στη Νάξο τότε, λέγανε πως η Σεμέλη δεν πρόλαβε να τον γεννήσει γιατί στους έξι μήνες κύησης τον πήρε ο Δίας σαν έμβρυο και τον έβαλε στον μηρό του. Έτσι γεννήθηκε σαν Θεάνθρωπος και η Σεμέλη έμεινε παρθένα! Κι επειδή ο Διόνυσος γεννήθηκε από δύο μήτρες γι αυτό ονομάστηκε και Δημήτριος!
Επίσης, ο Περσέας, γεννήθηκε από την παρθένα Δανάη που η ιστορία του μοιάζει τόσο πολύ με την ιστορία του Χριστού, ώστε ο μάρτυρας Ιουστίνος να εξάπτεται απ’ το γεγονός αυτό λέγοντας ότι, ο διάβολος, ξέροντας ότι ο Χριστός θα έρθει σύντομα στη γη, κανόνισε τα πράγματα έτσι ώστε τα θαύματα να γίνουν πριν τον ερχομό Του!
Να και μερικά παραδείγματα
από άλλες μυθολογίες. Η ιέρεια Ματεμουά ακόμα φαίνεται στα ερείπια των τειχών
του Λουξώρ στην Αίγυπτο όπου παρθένα έφερε στον κόσμο τον Φαραώ Αμενχοτέπ τον
Γ΄ πριν από 3500 χρόνια.
Την εποχή της εμφάνισης του
χριστιανισμού, στην Αίγυπτο, όπως είπαμε ήδη, γιορταζόταν στις 6 του Γενάρη η
γέννηση του Θεού Έων από την παρθένα Κόρη, όπως ακριβώς έδειχναν εικόνες τη γέννηση
του Διόνυσου, την ίδια μέρα, μέσα σε μία σπηλιά! Μα και η γνωστή Ίσιδα άμωμα
συνέλαβε το θεό Ήλιο.
Η Ίσιδα κρατώντας στην αγκαλιά της τον Ώρο λατρεύτηκε με την προσωνυμία «Δέσποινα» και «Θεομήτωρ» όπως και η παρθένα Μαρία του Ιησού.
Μεγάλος αριθμός από
αγαλματίδια την δείχνουν να έχει στην αγκαλιά της το μικρό Ώρο, όπως ακριβώς ο
Ιησούς βρίσκεται αγκαλιά στα χέρια της Μαρίας.
Ο Φρίγιος Άττις που
αποκαλείται από τους πιστούς του «Αμνός του Θεού», γεννήθηκε από την παρθένα
Νάνα.
Ο Άδωνις από τη Μύρρα, και ο Βούδας από την παρθένα Μάγια. Τα ονόματα Νάνα, Μύρρα και Μάγια, παρά τις διαφορετικές γλώσσες, είναι ομόηχα με την παρθένα Μαρία, τη μητέρα του Ιησού.
Όμως και σαν Μητέρα, η
παρθένα Μαρία δεν πρωτοτυπεί.
Πριν από αυτήν, όπως και στην
περίπτωση του Μίθρα, η Κυβέλη λατρεύτηκε το 205, πριν από τη χρονολόγηση μας,
σε ολόκληρη τη νέα ρωμαϊκή αυτοκρατορία, για πάνω από 250 χρόνια, σαν την
Μεγάλη Μητέρα ή τη Μητέρα των Θεών, που ανάλογα με τον τόπο πήρε πολλά ονόματα:
Ιδαία, Ρέα, Φρυγία, Άγδιστη.
Στην Ελλάδα την έλεγαν Μητρώα
και ο ναός της Μητρώον. Όταν σταμάτησε η λατρεία της ο ναός της μετατράπηκε σε
αποθηκευτικό χώρο στον οποίο οι Αθηναίοι αποθήκευαν τα δημόσια έγγραφα. Από
τότε υιοθετήσαμε για τα αντίστοιχα έγγραφα του κράτους τον «αριθμό μητρώου»!
Όλα αυτά δείχνουν πως οι
θρησκευτικές ιδέες ταξιδεύουν μέσα στο χρόνο από μία θρησκεία στην άλλη. Και το
κυριότερο: ο άνθρωπος βρήκε τον τρόπο να κρατήσει το μύθο ζωντανό. Την εποχή
της ενοθεΐας τα σύμβολα ήταν ζωντανά και τα ερμήνευαν χωρίς τα στεγανά των
θρησκειών. Τα στεγανά επινοήθηκαν και επιβλήθηκαν από τις τρεις Αποκαλυπτικές
θρησκείες.
Για παράδειγμα ποιος επινόησε
το σφραγιδόλιθο του Ορφέα, τον 2ο αιώνα, όπου ο Ορφέας πεθαίνει στο
σταυρό; Δεν έχει σημασία αν σταυρώθηκε, αλλά ότι πεθαίνει για να λυτρώσει τον
άνθρωπο. Το σύμβολο του σταυρού, εκείνη την εποχή, ήταν ένας λυτρωτικός θάνατος
που μέσω της ενοθεϊστικής τάσης της εποχής θεωρήθηκε σαν ένα θεολογικό
αρχέτυπο, όπως και οι χριστιανοί χρησιμοποίησαν τόσα και τόσα πολυθεϊστικά
αρχέτυπα. Οι θρησκείες, ακόμα και ο νεοσύστατος χριστιανισμός, μετέχει των ενοθεϊστικών
τάσεων εκείνη την εποχή. Ο σφραγιδόλιθος αυτός στηρίζει την άποψη αυτή. Τα
σύμβολα χρησιμοποιούνται απ’ όλους και δεν ιδιοποιούνται από κανέναν.
Όμως να τοποθετείς τους μύθους μέσα στην ιστορική πραγματικότητα ήταν ένα επικίνδυνο παιχνίδι που οι χριστιανοί νόμιζαν ότι επειδή ήρθαν στην εξουσία μπορούσαν να επιβάλουν χωρίς το κόστος της κριτικής. Όμως, η ιστορία, τους χρωστούσε μια αποκάλυψη που όπως φαίνεται άρχισε ιδιαίτερα σφοδρή από τον Διαφωτισμό και μετά που δεν κόπασε ακόμα. Ούτε θα κοπάσει, μέχρι που και ο τελευταίος μάθει την αλήθεια. Τα θεϊκά σύμβολα δεν ήταν μιμήσεις ιστορικών γεγονότων του… μέλλοντος, αλλά σύμβολα που επινοούσε ο άνθρωπος για να κρύψει αλληγορικά έννοιες που οι ρίζες βρίσκονταν στο παρελθόν!
Οι αρχαίες θρησκείες και
βέβαια δεν είχαν το μονοπώλιο των ιδεών, ούτε την βαρβαρότητα του χριστιανισμού
να επιβάλουν με τη βία τις θρησκευτικές τους απόψεις, ώστε οι ιθύνοντες της
ηγεσίας της να πελεκούν άκρα, να βασανίζουν, να καίνε και να εξοντώνουν τους αλλόθρησκους.
Δεν υπήρχαν αιρέσεις, δεν υπήρχε θρησκευτικό μίσος! Αντίθετα, η μία θρησκεία
συνδεόταν με ομοιότητες με την άλλη.
Υπήρχε σύμπνοια και αγάπη
μεταξύ τους και όχι διχόνοια και μίσος όπως στις τρεις «εξ Αποκαλύψεως» σημερινές
θρησκείες.
Όταν τα στοιχεία αυτά
διαμόρφωσαν την χριστιανική θρησκεία τότε οι κύριοι πλαστογράφοι σκαρφίστηκαν
κάθε απάτη, ανοησία και παραλογισμό για να πείσουν τους πιστούς ότι… οι
προηγούμενοι τους αντέγραψαν!
Ο κακόμοιρος ο Ιουστίνος, χωρίς να μπορεί να στεριώσει σε καμιά φιλοσοφική σχολή της Ελλάδας, βρήκε καταφύγιο μόνο στη νέα θρησκεία του Ιουδαιοχριστιανισμού, που λίγα χρόνια πριν οι πλαστογράφοι της ιστορίας και επινοητές του ψεύδους λεηλάτησαν ό,τι υπερβατικά πιστευόταν εκείνο τον καιρό. Δεν μπορούσε να φανταστεί πώς είναι δυνατόν η Δανάη να γέννησε τον Περσέα και να παρέμεινε παρθένα κι ο Μίθρας να έχει τόσες ομοιότητες με τον Ιησού… τότε αγνοείτο ακόμα η 25η του Δεκέμβρη, φαντάσου!
Όμως να έχει δώδεκα μαθητές
κι αυτός και να τους συνάξει σ’ ένα Μυστικό Δείπνο δεν μπορούσε να το χωρέσει ο
νους του!
Μια επιγραφή στο Βατικανό,
προφανώς απομεινάρι ενός ναού του Μίθρα, γράφει «Αυτός που δεν θα φάει από το
σώμα μου ούτε θα πιει από το αίμα μου έτσι ώστε να γίνει ένα με μένα και εγώ μ'
αυτόν, αυτός δεν θα σωθεί».
Ποιος έφταιγε; Ο Ιουστίνος ή
οι πλαστογράφοι;
Ποτέ δεν απέδωσε την ανοησία
στο μυαλό του, αλλά προτίμησε να τη φορτώσει στους… δαίμονες, που παρέδωσαν τα
μυστήρια στους ειδωλολάτρες θεούς, ξέροντας ότι τα ίδια θα έκανε και ο Ιησούς
όταν θα ερχόταν!
Σας φαίνονται φαιδρά όλα αυτά;
Να ξέρατε τι αίμα χύθηκε γι’
αυτές τις φαιδρότητες…
Μετά απ όλα αυτά, αν εδώ
σήμερα υπάρχουν χριστιανοί ή όποιοι πιστοί υπερβατικών ιδεών, σας εύχομαι να
γιορτάσετε τα Χριστούγεννα ή τα Ηλιούγεννα με κατάνυξη ψυχής!
Είτε στον Γιαχβέ πιστεύετε
είτε στον θεό Ήλιο.
Μείνετε ήσυχοι!
Άλλοι δούλεψαν για σας.
Πλαστογράφοι, χαλκευτές, απατεώνες…
…και κοντά σε αυτούς
σιγοποντάριζε και η ανθρώπινη βλακεία, για να σας εξασφαλίσουν απαντήσεις για
παν επιστητό.
Χωνέψτε τις και κοιμηθείτε
ήσυχα!
Η αλήθεια δεν σας άγγιξε
ποτέ!
Για τους υπόλοιπους θα κλείσω
με αυτό:
Αν οι πιστοί των
θρησκειών κοιτούν στο παρελθόν… εμείς σταθερά προσηλωμένοι στις αξίες του
μέλλοντος κοιτάμε ψηλά στον ουρανό.
Όχι για να βρούμε θεούς αλλά για να εξηγήσουμε το
Άγνωστο, να διώξουμε τους φόβους και τις δεισιδαιμονίες που χιλιάδες χρόνια
τώρα ταλαιπωρούν τους αμόρφωτους και τους αφελείς!
Το video της διάλεξης στον "ΕΚΑΤΗΒΟΛΟ" μπορείτε να το δείτε στο Youtube από εδώ
12 σχόλια:
!!!!! Προσυπογράφω , και κοινοποιώ...!!!
Πού κάνεις την κοινοποίηση;
Με βομβάρδισες με τόσες πληροφορίες!!
Για τους σύμβολα νομίζω ήταν η καλύτερη ανάρτηση που έχεις κάνει.
Αν κάποιος κάτσει και το ψάξει θ'ανατριχιάσει απ'τις επαναλήψεις των συμβόλων και θρησκειών.
Θέλω να πιστεύω ότι πίσω απ'ολα αυτά είναι ένας Θεός τώρα Μίθρα τον λένε,Βούδα ή Μωάμεθ,υπάρχει μια ανώτερη δύναμη που μας κατευθύνει.
Μπορεί να'ναι και η δύναμη του καθ'ενός μας που ενδυναμώνει ανάλογα με την ψυχική μας διάθεση.Το τίποτα που ασπάζεσαι με τρομάζει!
Οσο για το παραμυθάκι των Χριστουγέννων νομίζω σιγά-σιγά θα εξατμιστεί.Απ'τη στιγμή που κόβουν τα δώρα-μισθούς ποιός θα στερηθεί απ'τον λιγοστό του μισθό για να δωρίζει στους άλλους? Λίγα ψωμιά έμειναν του Αϊ Βασίλη!
Υ.Γ Τα σύμβολα του Ηλιου και της Σελήνης αριστερά και δεξιά σ'ενα κτήριο που σε παραπέμπουν??
Το τίποτα που ασπάζομαι σε τρομάζει, ο θεός που είναι ανύπαρκτος και ακατανόητος για να μην πω παράλογος, από κάθε άποψη, σου έρχεται πιο βολικός... να τον αποδέχεσαι και χωρίς ενδείξεις, τι να πει κανείς...
Όμως σε ποιο κτίριο αναφέρεσαι που έχει αριστερά και δεξιά σύμβολα του Ήλιου και της Σελήνης;
Τίποτα=χάος,
Γενικά λέω, αν σε ένα κτήριο δεις αυτά τα σύμβολα στην είσοδό του, που θα πάει το μυαλό σου??
Θα πάει το μυαλό μου σε έναν αναρχικό που το έγραψε!
Εξαιρετική παρουσίαση …..
ΥΓ(Δεν είχα ενημερωθεί για τη διάλεξη).
Χάνεσαι, Dyer, χάνεσαι!
Επειδή τα έχω πάρει τα άρθρα από κάτω προς τα πάνω βλέπω δραματική μείωση στα σχόλια... Και δεν είναι ότι δεν έχουν το ίδιο ενδιαφέρον ή στερούνται επιμέλειας τα πιο πρόσφατα αλλά μάλλον φταίει που είχες ανακοινώσει ότι θα κλείσεις με τα άρθρα..
Επειδή τώρα όσο ανεβαίνω προς τα πιο πρόσφατα βλέπω ότι έγινε και άλλη ομιλία στις 7 Μαϊου που δεν είχα υπόψιν.. Μπορείς να πεις αν υπάρχει προγραμματισμένη κάποια άλλη; Μην την δω αναρτημένη δλδ σε κείμενο εκ των υστέρων.
Ίσως είναι και αυτό, φίλε μου Μάνο, αν και όλο ανοίγουν οι παλιοί και βλέπουν τις αναρτήσεις μου που είναι διαχρονικές και πάντα επίκαιρες. Όμως τα σχόλια μειώθηκαν και για έναν άλλο λόγο που έχω θίξει τελευταία πολλές φορές. Ο λόγος είναι το φαστ φουντ της μάθησης. Δυστυχώς έχουμε αλλάξει συνήθειες. Το internet μας έκανε τέτοιους που λόγω πολλής πληροφόρησης δεν διαθέτουμε πολύ χρόνο για διάβασμα. Μας αρκεί μια δυο λέξεις και καθαρίσαμε. Σε αυτό φταίει και το face book που μας έκανε να αποφεύγουμε τα κείμενα και μας αρκεί μια εικόνα. Γι αυτό έκανα και το «εικονογραφημένο» blog όπου με μια εικόνα προσπαθώ να μεταδώσω ένα μεγάλο κείμενο. Όπως λέμε «μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις». Δυστυχώς Μάνο μου, λίγοι απομείναμε που διαβάζουμε ακόμα στο διαδίκτυο. Όλοι σαχλαμαρίζουν! Αυτός είναι ο λόγος που σταμάτησαν και να σχολιάζουν. Όμως από τον μετρητή που έχω βλέπω ότι η επισκεψιμότητα του blog παραμένει υψηλή. Απλά βαριούνται να γράψουν ή οι νεότεροι του fb δεν ξέρουν πώς να κάνουν σύνδεση (είναι και αυτό, παλιά είχα τα σχόλια ανοιχτά και ήταν ευκολότερο).
Για την ώρα δεν έχω άλλη ομιλία. Αν προγραμματιστεί, θα σε ειδοποιήσω.
Ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σου, να σκαλίζεις το blog βλέποντας τις παλιές δόξες, όταν οι χρήστες ήταν πιο διψασμένοι για μάθηση.
Οι αναρτήσεις εδώ είναι διαχρονικές και επίκαιρες γιατί δεν γράφεις από βιασύνη ορμώμενος από κάποιο γεγονός των ημερών ίσα ίσα για να κράξεις την θρησκεία κάποιου βγάζοντας γρήγορα συμπεράσματα.. Αλλά χρησιμοποιείς ιστορικά στοιχεία και τα άρθρα βασίζονται στον τρόπο σκέψης με λογική που και βέβαια θα είναι λοιπόν διαχρονικά και πάντα επίκαιρα... Γιατί είναι μεγάλη υπόθεση να ξέρεις τι υποστηρίζεις και γιατί, γιατί έτσι θεωρείς πως είναι το αληθινό και θα σε κάνει καλύτερο άνθρωπο και όχι απλά να επιτίθεσαι σε θρησκείες επειδή απλά δεν χωνεύεις τα δόγματα και τους πιστούς τους.. γιατί αυτό θα ήταν ασέβεια απλά ή θα μπορούσα να σε πω αντιδραστικό.. αντίθετα εσύ είσαι συνειδητά άθεος γιατί πιστεύεις ότι η θρησκεία κάνει κακό στην τελική στην ανθρωπότητα παρά καλό.. Κάποιοι με όλα αυτά τα άρθρα θα πουν ότι κάποιος σε βάζει να τα γράψεις, ή ότι είσαι επηρεασμένος εκ του πονηρού.. Δεν μπορούν να καταλάβουν ότι κάποιοι άνθρωποι που αισθάνονται καλοί και ακόμα καλύτεροι από ότι ήταν πριν χωρίς θρησκεία το νιώθουν ανάγκη να αλλάξουν τον κόσμο προς το καλύτερο..
Αχ βρε Μάνο, έπιασες το σφυγμό του blog! Κι αυτό επειδή εδώ και καιρό το ξεσκονίζεις! Στο άρθρο Περί τελειότητας, ηθικής και αθεϊστικής αναγκαιότητας
γράφω «Η ηθική μας δεν εκπορεύεται από κανένα θεό, αλλά από καθήκον, όχι μόνο απέναντι στους άλλους ανθρώπους, αλλά απέναντι σε κάθε ον, σε κάθε πράγμα, νιώθοντας στην κυριολεξία σαν ολόνιο μέσα σε ένα Όλο, σαν μια μονάδα μέσα στο Κοσμικό Σύμπαν! Μαχόμαστε, φίλοι μου αναγνώστες, πονάμε και αγαπάμε την ομορφιά, θαυμάζουμε την αρμονία και το κάλλος, όχι επειδή μας συμφέρει ή μας ανταμείβει, αλλά γιατί ικανοποιεί μια εσωτερική μας αίσθηση!» Έτσι βλέπουμε τα πράγματα και όχι εκ του πονηρού. Όποιος έχει αντίθετη άποψη, μάλλον αυτός εκ του πονηρού σκοπεύει!
Δημοσίευση σχολίου