Από την κοινοκτημοσύνη στην φιλανθρωπία

Το έργο αυτό το έχουμε ξαναδεί και το βλέπουμε ακόμα και εκεί που υποτίθεται υπάρχει ανιδιοτέλεια, στη θρησκεία δηλαδή, που διδάσκει ηθική και ανιδιοτελή φιλανθρωπία.

Στον χριστιανισμό εμφανίστηκε με την κοινοκτημοσύνη, όμως στην πράξη φαίνεται ότι ούτε στη θρησκεία δεν μπόρεσε να εφαρμοστεί. Ακόμα και οι μαθητές, όπως γράφει η «παράδοση», δεν μπόρεσαν να την κάνουν εφικτή. Θυμηθείτε την περίπτωση του Ανανία και της γυναίκας του Σαπφείρας, όπως ακόμα και το πείραμα του υπάρχοντος και του έμπρακτου σοσιαλισμού του περασμένου αιώνα!

Έτσι στον χριστιανισμό, η κοινοκτημοσύνη μη μπορώντας να γίνει πράξη, μετεξελίχθηκε σε αγαθοεργία για την προσφορά στα κοινά γεύματα και συσσίτια για τις χείρες και του άπορους που οι χριστιανοί ονόμαζαν «Αγάπες».

Όμως και πάλι δεν φάνηκε να δουλεύει αμέμπτως η κοινωνική προσφορά, αφού μερικοί έκαναν κατάχρηση, και συν τοις άλλοις ο εισπρακτικός πλούτος των δωρεών δεν μπορούσε εύκολα να καρπωθεί από τους μητροπολίτες των ενοριών. Η κοινότητα έπρεπε να δημιουργήσει απόθεμα!

Έτσι φτάσαμε στην «φιλανθρωπία» που φαίνεται να ικανοποιούσε τις κοινότητες και αργότερα τις Εκκλησίες.

Σήμερα η «Εκκλησιαστική περιουσία» ανέρχεται σε 15 τρισεκατομμύρια ευρώ! Μην είστε όμως σίγουροι ότι υπάρχει διαφάνεια στις δωρεές και ότι οι λογιστικές συγκεντρωτικές καταστάσεις δικαιολογούν αγνές προθέσεις, αμόλυντες από ξέπλυμα χρήματος και εκβιασμούς.

Κάποιες απέραντες εκτάσεις αποκτήθηκαν με πολύ αθέμιτα μέσα. Ποιος ξέρει πόσα δάχτυλα έγλειψαν επιτήδειοι ώστε οι εισροές να αυξάνονται εκθετικά και η περιουσία να φτάνει σε δυσθεώρητα ύψη!

Σήμερα η «Εκκλησιαστική περιουσία» της χώρας μας, όπως είπαμε πιο πάνω, ανέρχεται σε 15 τρισεκατομμύρια ευρώ! Για ποιους προορίζονται; Πάντως όχι απόλυτα για τους πιστούς, από τους οποίους προέρχονται. Ούτε φαίνεται να έχουν ταχθεί για το υπερπέραν. Στην πρόσφατη οικονομική κρίση η Εκκλησία δεν πρόσφερε το παραμικρό για να απαλύνει την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών. Όμως γιατί νοιώθουμε την ανάγκη να την προσφέρουμε; Επειδή την θεωρούμε επιτακτική ή επειδή μας την επιβάλλουν; Μήπως την κάνουμε με ιδιοτελή κίνητρα; Αν δεν υπήρχε ανταπόδοση θα την κάναμε; Αν πιστεύαμε ότι δεν υπήρχε μέλλουσα ζωή πόσο φιλάνθρωποι θα ήμασταν; 

Κάτι ταλαίπωροι σήμερα, ακόμα και αν είχαν αγνές προθέσεις, όταν το ταμείο αυξήθηκε υπερβολικά εμφανίστηκαν ζηλωτές και κακοποιοί που ήθελαν να καταγγείλουν ατασθαλίες. Γιατί το έκαναν… από καλοσύνη ή από κακία; Από την άλλη, όταν τα χέρια λερωθούν με μέλι, μήπως το γλείψιμο των δαχτύλων δεν γίνεται αυθορμήτως… Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου!

Νομίζω το πιάσατε το υπονοούμενο, και για τους μαθητές και για τους δασκάλους! Ακόμα και όταν υπάρχει η πρόθεση της κοινωνικής προσφοράς το εκμεταλλευτικό μας Σύστημα μας αλλοτριώνει, θέλουμε δεν θέλουμε. Πλάι στο καλό συμβαδίζει και η κακία, η ψευτιά και η υποκρισία. Γιατί συμβαίνει αυτό; Σε μια παλιά ανάρτηση με θέμα «Το παράδοξο της ταύτισης με την ομάδα» δίνω την απάντηση, όμως εδώ περιμένω να την βρείτε εσείς.

Τελικά, τι συμβαίνει και το καλό δεν μπορεί να εδραιωθεί…

Αυθορμήτως και σε εμένα έρχονται στίχοι στο μυαλό, σαν εκείνους που ακουγόταν στο «Καπνισμένο τσουκάλι» του Γιάννη Ρίτσου «Έχεις ακόμα να κλάψεις πολύ ώσπου να μάθεις τους άλλους να γελάνε»!