Ο κόσμος μας είναι συναρπαστικός!

Στην προηγούμενη ανάρτηση, αν θυμάστε καλά, στο τέλος του άρθρου συμπέρανα ότι πραγματικά ο κόσμος μας είναι συναρπαστικός επειδή η φύση, ο κόσμος μας, το σύμπαν ολόκληρο είναι εκρηκτικά, γεμάτα ζωή και ενέργεια, επειδή όλα συνδέονται μεταξύ τους και αλληλεξαρτώνται με θαυμαστά όμορφο τρόπο, φυσικό και μαθηματικό, διαψεύδοντας την μεταφυσική και την υπερβατική φιλοσοφία των ιδεαλιστών! Ακριβώς αυτή την άποψη πρόκειται να αναπτύξω στην νέα μου ανάρτηση επειδή ο καθένας που ανοίγει το βιβλίο της φυσικής και της βιολογίας αντιλαμβάνεται ότι αυτή η διαδραστική σύνδεση και αλληλεξάρτηση ανάμεσα στην ύλη και τα φαινόμενα του κόσμου μας βρίσκεται σε όλες τις εκφάνσεις της ύπαρξής μας. Αλήθεια, δεν είναι θαυμαστό αυτό; Πού οφείλεται λοιπόν αυτή η αλληλεπίδραση ανάμεσα στα φαινόμενα του κόσμου μας; Αναμφισβήτητα στα άτομα! Αυτό θα είναι το θέμα της σημερινής ανάρτησης, τόσο διαφωτιστικό και συνάμα τόσο ποιητικό σε εκείνους που κατάφεραν, μέσω της ατομικής θεωρίας, να συνδυάσουν ολόκληρη την ύπαρξη του Σύμπαντος και τα φαινόμενα του κόσμου μας. Τα άτομα, σε ολόκληρο το σύμπαν, είναι ίδια, όμως μόνο ο συνδυασμός τους διαφέρει, όταν πρόκειται να σχηματίσουν τα στοιχεία του περιοδικού πίνακα, που είναι καμιά εκατοστή μόνο και ο συνδυασμός των πρωτεϊνών που φτιάχνουν τα αμινοξέα που συνθέτουν την ενόργανη ζωή! Καμία σχέση με την ξέπνοη ψυχή ενός πιστού και θρησκόληπτου ανθρώπου, που στηρίζεται σε μύθους και ψέματα με τα οποία του φουσκώσανε τα μυαλά από μικρό παιδί. Πραγματικά, μόνο η φυσική και η βιολογία αρκεί για να αντιληφθεί ο άνθρωπος πόσο συναρπαστικός είναι ο κόσμος, που μπροστά στους νόμους της φύσης (την αναγκαιότητα) υποκλίνονται ακόμα και οι θεοί του αρχέγονου ελληνισμού. Μόνο οι θεοί των Αποκαλυπτικών θρησκειών έχουν την έπαρση με το να πιστεύουν ότι, πριν υπάρξει η ύλη, εμφανίστηκε ένα πνεύμα που υποτίθεται ελάλησε και όλα έγιναν, όπως του τα παρουσίασαν του αφελή κάποιοι επιτήδειοι τσαρλατάνοι. Οι αφελείς ζουν την έπαρση μυθολόγων και ψευδολόγων που με το μυαλό επινοούν κοσμογονίες και μυθολογίες, όπως ακριβώς γινόταν πριν χιλιάδες χρόνια, από τότε δηλαδή που ο άνθρωπος διερωτήθηκε για πρώτη φορά πώς δημιουργήθηκε ο κόσμος, από τι αποτελείται και γιατί συμβαίνει ό,τι συμβαίνει. Πρέπει να ντρέπεται κανείς, στην εποχή μας να υιοθετεί ακόμα τη γνώμη εκείνων των μυθολόγων που σαν αρουραίοι τρυπούν τα μυαλά των αφελών, με τα ίδια επιχειρήματα που έπειθαν πριν χιλιάδες χρόνια τους αφελείς της εποχής εκείνης.

Κάνε κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση

Οι απαντήσεις που έδωσαν οι επινοητές των θρησκειών, που τότε ήταν οι ειδήμονες, συγκλίνουν τρομακτικά με τους σημερινούς επιτήδειους προσηλυτιστές, όχι επειδή λένε την αλήθεια, αλλά επειδή προσπαθούν να απαντήσουν με την ίδια άγνοια που είχαν γενικά οι άνθρωποι εκείνη την περίοδο της αναγκαστικής αμάθειας και της αφέλειας! Στις ιστορίες αυτές, που σήμερα τις αναγνωρίζουμε σαν μυθολογικές κυριαρχούν τα πνεύματα και οι θεότητες με παράξενα πλάσματα και παράξενες συμπεριφορές προκειμένου να δικαιολογήσουν την παντογνωσία και την παντοδυναμία των μυθικών προσώπων που θεοποιούσαν.

Μόνο οι Μιλήσιοι, χρησιμοποιώντας την λογική και την παρατήρηση της φύσης κατάφεραν να δώσουν απαντήσεις που ικανοποιούν ακόμα και σήμερα τον σύγχρονο αναζητητή της αλήθειας. Η φυσιοκρατική φιλοσοφία των Μιλησίων, που σήμερα λέγεται υλισμός και εξελίχθηκε σε «επιστημονικό υλισμό» κατάφερε να δώσει απαντήσεις, μέσω της παρατήρησης, ρωτώντας κατευθείαν τη φύση. Να πώς προλογίζω στο οπισθόφυλλο του βιβλίου μου «Οι φιλοσοφικές σχολές της Αρχαίας Ελλάδας» αυτή την σπουδαία οπτική για φιλοσοφική ανάλυση:

«Η φυσιοκρατία στην αρχαιότητα και ο υλισμός γενικότερα, σαν κοινωνικό φαινόμενο, αλληλένδετος με τη δημοκρατία, αποτέλεσε την προοδευτικότερη κίνηση στο κοινωνικό γίγνεσθαι ακριβώς στην απαρχή της φιλοσοφίας.

Την εποχή εκείνη όπου ο λόγος περνούσε από το μύθο στη φιλοσοφία δεν είχε τόσο σημασία αν έβρισκε κανείς την αδιαμφισβήτητη αλήθεια όσο ότι, ο άνθρωπος, κατάφερε να βρει απαντήσεις ρωτώντας κατευθείαν τη φύση, παρατηρώντας και υπολογίζοντας με τη λογική και όχι απευθυνόμενος σε κάποιο μαντείο ή ιερατείο, όπως γινόταν ως τότε. Για πρώτη φορά ο άνθρωπος πατώντας γερά πάνω στη γη, τα μάτια του, η σκέψη του αλλά και ο νους του, μετρώντας και υπολογίζοντας, πετούσε στα άστρα!

Έτσι άρχισε η φιλοσοφία και από τότε, ο άνθρωπος, δεν σταμάτησε να φιλοσοφεί».

Σήμερα κανένας δεν αμφιβάλλει για την μεγάλη αυτή αλήθεια ότι πραγματικά η επιστημονική κοινότητα δεν διαφέρει στην ουσία από την φιλοσοφία και την παράδοση της φυσιοκρατικής σχολής των Μιλησίων! Το μόνο που άλλαξε είναι ότι αυτή έγινε πληρέστερη και ολοκληρωμένη θεωρία, που στηρίζεται στο πείραμα και στις ακλόνητες επιστημονικές θεωρίες που με την τεχνολογία άλλαξαν τον κόσμο μας.

Ο Αναξιμένης ήταν από τους πρώτους φυσιοκρατικούς φιλοσόφους που κατάφερε να φανταστεί μια στοιχειώδη ουσία από την οποία αποτελούνταν τα πάντα, η οποία μπορούσε να συμπυκνωθεί ή να αραιωθεί έτσι ώστε τα στοιχεία να μετασχηματίζονται από το ένα στο άλλο, προκαλώντας την γέννηση και δημιουργώντας ό,τι υπάρχει στο Σύμπαν! Η ιδέα αυτή αργότερα αναπτύχθηκε από τον Δημόκριτο συλλαμβάνοντας τα άτομα, μέσω των οποίων αποτελούνται όλα ανεξαιρέτως «τα πράγματα» του Σύμπαντος, δηλαδή της ύλης! Τίποτα άλλο εκτός από άτομα και κενό δεν αποτελείται ο άπειρος χώρος του Σύμπαντος. Τα άτομα ίδια και απειροελάχιστα στο μέγεθος που δεν μπορούν να διαιρεθούν άλλο, γεμίζουν τον άπειρο χώρο του Σύμπαντος, ιδέα που θα βρει εφαρμογή πολύ αργότερο στα μαθηματικά (βλέπε «απειροστικό λογισμό»), και στη φυσική (βλέπε «Σχετικότητα του Αϊνστάιν» και κβαντομηχανική) αναλύοντας και διευκρινίζοντας πώς ένας μικρός αριθμός πανομοιότυπων ατόμων δημιουργεί καμιά εκατοστή στοιχεία (βλέπε περιοδικός πίνακας) από τα οποία αποτελείται ό,τι υπάρχει στον άπειρο χώρο του Σύμπαντος! Η φύση πειραματίστηκε για πολύ χρόνο με τα στοιχεία αυτά, χωρίς σκοπιμότητα, αφού δεν υπήρχε πνεύμα και συλλογική σκέψη, παράγωγα δηλαδή της ύλης που εμφανίζονται πολύ – πολύ αργότερα, όταν οργανώνεται βιολογικά η ύλη, εξελίσσοντας όντα με όργανα με δυνατότητα εγκεφαλικής δραστηριότητας από την ανόργανη ύλη στην οργανική μέσω εξέλιξης. Η σκοπιμότητα της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας από τότε δεχόταν μεγάλο πλήγμα (βλέπε Πλάτων και Αριστοτέλη) που επιβράδυναν την ανάπτυξη και την εξέλιξη των ιδεών της φύσης παραπέμποντας συμπεράσματα στην φιλοσοφία του υπερβατικού και των θρησκειών, γεννώντας θεούς, τέρατα και πλάσματα της φαντασίας, με τα οποία επένδυαν τους μύθους τους οι ιδεαλιστές. Εκείνων δηλαδή που αντί να θεωρούν το πνεύμα παράγωγο της ύλης, θεώρησαν το Πνεύμα πρωταρχική ουσία και την ύλη παράγωγό της, αντιστρέφοντας το ουσιωδέστερο στην κριτική σκέψη διαστρεβλώνοντας το «πρόβλημα της φιλοσοφίας». Ο Πλάτων αναρωτιέται, μέσω του Σωκράτη, γιατί είναι καλό η γη να είναι στρογγυλή, όταν ακούστηκε η στρογγυλότητας της γης από τους φυσιοκράτες και τους αστρονόμους της εποχής, ενώ ο Αριστοτέλης στηρίζεται απόλυτα στην τελεολογική του άποψη λες και το Σύμπαν είναι δημιούργημα κάποιου θεού, όπως ακριβώς εμφανίζεται στη σκέψη του γλύπτη το άγαλμα που πρόκειται να κατασκευάσει!

Μόνο στις μέρες μας φτάσαμε να αντιληφθούμε ότι ο κόσμος μας, ακόμα και η ζωή, στηρίζεται στην άπειρη ποικιλία των ουσιών που είναι απλά ένας τυχαίος συνδυασμός ατόμων που όταν ευνοείται από τους φυσικούς νόμους δημιουργούνται θεμελιώδη επίπεδα που θα αποτελέσουν τα δημιουργημένα «πράγματα» που θα στηρίζονται στην διάταξη και τη σειρά με την οποία θα συνδυαστούν, έτσι ακριβώς όπως θα επιτρέπουν οι φυσικοί νόμοι και το περιβάλλον που θα υπάρξουν. Όλα τα στοιχειώδη είδη της ύλης αποτελούνται από τα ίδια άτομα που συνδυάζονται μεταξύ τους σύμφωνα με την κβαντομηχανική (βλέπε δομή του ατόμου κατά Μπορ και απαγορευτική αρχή του Πάουλι) όπου γίνεται εμφανής όλη η δομή της ύλης. Ακόμα και στην ενόργανη ζωή οι πρωτεΐνες αποτελούνται από συνδυασμούς στοιχείων που έχουν την βάση τους στα λίγα στοιχεία της ύλης και τα είδη ζωής από συνδυασμούς πρωτεϊνών που με τυχαίο τρόπο συνδυάστηκαν για να αποτελέσουν έναν βιώσιμο οργανισμό από πολυάριθμους μονοκύτταρους οργανισμούς στην αρχή και πολυκύτταρους στην συνέχεια. Καμιά σκοπιμότητα δεν ήταν αρκετή για να περιοριστούμε στα είδη με τα οποία για δισεκατομμύρια χρόνια πειραματίστηκε η φύση ώστε να δώσει πνοή σε τρισεκατομμύρια είδη και να επιβιώσουν μόνο λίγα από αυτά μέσα από την εξέλιξη. Το πνεύμα θα εμφανιστεί ακόμα αργότερα, σαν πνευματική διαδικασία σε ένα πολύ μεταγενέστερο στάδιο της εξέλιξης, όπως μαζί του εξελίχθηκε η γλώσσα, η φιλοσοφία και η επιστήμη.

Η στοιχειώδης ουσία λοιπόν της ύλης, από την οποία αποτελείται η πραγματικότητα είναι τα άτομα του Δημόκριτου, που τόσο η θεωρία του πολεμήθηκε από τον Πλάτωνα και τους κατοπινούς ιδεαλιστές, που παρόλο την ατομική εποχή που ζούμε, με την κβαντομηχανική να έχει αλλάξει τον κόσμο μας και τις αντιλήψεις μας, κάποιοι οπισθοδρομικοί ακόμα σαν μηρυκαστικά ζώα αναμασούν τις… αντικειμενικές ιδέες του Πλάτωνα, πιστεύοντας ότι ζούμε σε έναν ιδεατό κόσμο, όπου η ύλη και ο κόσμος μας είναι ιδεατά και πρωταρχικές οι «ιδέες» και ο «λόγος του θεού» που σαν δημιουργός δημιούργησε τον κόσμο έχοντας έναν σκοπό που υιοθέτησαν όλες γενικά οι θρησκείες διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα.

Πολλά χρόνια τώρα, ένας από τους διασημότερους φυσικούς της κβαντομηχανικής, ο Richard Feynman, σε ένα βιβλίο φυσικής διατύπωσε ένα ερώτημα που δεν θα μπορούσα να παραλείψω από την ανάρτηση αυτή.

«Αν σε κάποια συντέλεια του κόσμου μας, της γης για παράδειγμα, όπου θα καταστρεφόταν όλη η επιστημονική γνώση, ποια πρόταση με τις λιγότερες δυνατές λέξεις θα μπορούσε να αποδώσει τις περισσότερες πληροφορίες για τον κόσμο μας;» Η απάντηση είναι η «ατομική θεωρία» που διαμέσου αυτής όλα τα πράγματα του κόσμου είναι φτιαγμένα από συνδυασμό διαφορετικού αριθμού ατόμων. Πολύ μικρού αριθμού ατόμων, όμως άπειρων συνδυασμών, σχημάτων και διαστάσεων που θα πληρούν έναν άπειρο χώρο, σαν το Σύμπαν! Σε αυτά τα μικροσκοπικά άτομα, που βρίσκονται σε διαρκή κίνηση και όταν βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους έλκονται ή απωθούνται όταν πιέζονται το ένα με το άλλο, βρίσκεται μια τεράστια ποσότητα πληροφορίας, που εξηγεί όλη τη συμπεριφορά της ύλης και της πραγματικότητας στο Σύμπαν!

Στην κβαντομηχανική τα άτομα δεν έχουν διαστάσεις αφού αποτελούνται από ενεργειακά σημεία, τα κβάντα ενέργειας σύμφωνα με τον Max Planck που υπολόγισε τις ιδιότητες και τις «διαστάσεις» ενός κβάντου ενέργειας. Τα άτομα, συμπεριφέρονται όμως και σαν σωματίδια, όπως τα φωτόνια για το φως σύμφωνα με την συμβολή και του Αϊνστάιν (βλέπε φωτοηλεκτρικό φαινόμενο). Είναι όμως είναι «κβαντικά αντικείμενα» που συμπεριφέρονται πότε σαν κύματα και πότε σαν σωματίδια. Έτσι λοιπόν σύμφωνα και με το de Broglie κάθε σωματίδιο που κινείται με μια ορισμένη ορμή p αντιστοιχεί ένα υλικό κύμα με μήκος λ που δίνεται από την περίφημη εξίσωσή του λ=h/p (όπου h η σταθερά του Planck).

Εδώ και δυόμιση χιλιάδες χρόνια ο Δημόκριτος σκέφτηκε ότι η ύλη δεν θα μπορούσε να είναι συνεχής και συμπαγής, αλλά κοκκώδης και ατομική. Πρέπει κάθε υλικό σώμα να αποτελείται από ένα πεπερασμένο πλήθος διακριτών «σωμάτων» πεπερασμένου μεγέθους. Αυτά ακριβώς τα «σώματα» που τα θεώρησε αδιαίρετα τα ονόμασε «άτομα» επειδή δεν μπορούν τεμαχιστούν περεταίρω!

Πώς όμως απείρως μικρά σημεία θα μπορούσαν να αθροιστούν ώστε να δώσουν ένα πεπερασμένο μέγεθος ενός υλικού σώματος; Το ερώτημα αυτό γεννούσε παράδοξα με τα οποία από την αρχαιότητα ασχολήθηκε ο Παρμενίδης εφαρμόζοντας την «καθαρή λογική» και συμπεραίνοντας ότι όλα τα φαινόμενα είναι απατηλά, άρα και ο κόσμος μας είναι μια ψευδαίσθηση, φιλοσοφία που θα οδηγούσε στη μεταφυσική. Ο μαθητής του ο Ζήνωνας το εξέφρασε αυτό με το παράδοξο του Αχιλλέα και της χελώνας: Θα μπορούσε ποτέ ο Αχιλλέας που ξεκινούσε έναν αγώνα δρόμου με τη χελώνα να την φτάσει αν η τελευταία ξεκινούσε πρώτη; Σύμφωνα με την «καθαρή λογική» ποτέ, επειδή μέχρι να την φτάσει η χελώνα θα διένυε πάντα μια απόσταση καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει κίνηση ή ότι αυτή είναι παράλογη. Η αυστηρή λογική λοιπόν του Παρμενίδη και του Ζήνωνα λέει ότι για να φτάσει ο Αχιλλέας τη χελώνα απαιτείται ένα άπειρο πλήθος τέτοιων χρονικών διαστημάτων. Όμως αυτό το άπειρο πλήθος χωρικών διαστημάτων απαιτεί αντίστοιχα και ένα άπειρο πλήθος χρονικών διαστημάτων! Άρα ποτέ ο Αχιλλέας δεν θα μπορούσε να το καλύψει. Πού βρίσκεται το λάθος στο παράδοξο αυτό;

Δεν πρέπει να είναι αλήθεια, σύμφωνα με την αυστηρή λογική, ότι συσσωρεύοντας ένα πλήθος άπειρων διαστημάτων μπορούμε να καταλήξουμε σε μια πεπερασμένη απόσταση, εκείνης που θα χωρίζει τον Αχιλλέα από την χελώνα! Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: Από ένα πεπερασμένο αντικείμενο μπορούμε να το τεμαχίσουμε διαδοχικά «άπειρες» φορές. Μέχρι ποιο σημείο όμως μπορούμε να το κάνουμε αυτό; Πάντα μια διάσταση χωρίζεται στο μισό της… μέχρι το άπειρο, έτσι μας λέει η κοινή λογική! Εδώ μπαίνει ο Max Planck που λέει ότι πέραν ενός σημείου η ύλη γίνεται αδιαίρετη. Αυτό ακριβώς εκφράζει το μέγεθος του κβάντου και εκφράζεται με τη σταθερά του Planck! Να τι ανακάλυψε ο Δημόκριτος: Υπάρχουν αυθαίρετα μικρά διαστήματα, άπειρα στον αριθμό, που ισοδυναμούν στο πεπερασμένο μέγεθος του αντικειμένου από το οποίο αρχίσαμε την διχοτόμηση. Όλα αυτά αν αθροιστούν καταλήγουν στο ίδιο πεπερασμένο αντικείμενο! Πάρτε ένα εκατοστό του μέτρου. Μπορείτε απείρως να το διχοτομείτε, παρόλο που πρόκειται για πεπερασμένο αριθμό, μόνο ενός εκατοστού, έτσι δεν είναι; Τα άτομα της ύλης είναι άπειρα και απειροελάχιστα στις διαστάσεις τους που δημιουργούν τον πεπερασμένο μας κόσμο. Κάθε αντικείμενο είναι πεπερασμένο.  Όταν ο Λεύκιππος υποστήριζε ότι τίποτα δεν είναι αυθαίρετα μικρό, υποστήριζε ακριβώς το κατώτερο όριο της διαιρετότητας, το οποίο ο Planck στις μέρες μας εξέφρασε μαθηματικά με την σταθερά του h. Υπολογίζοντας αργότερα ο Αϊνστάιν το μέγεθος του ατόμου συλλογιζόμενος την «κίνηση Brown» εκείνα τα άπειρα μόρια σκόνης που ακατάπαυστα επιπλέουν σε ένα υγρό από τα άπειρα άτομα του αέρα που τα σπρώχνουν και τα μετακινούν, ανακάλυψε το απειροελάχιστο μέγεθός τους. Φανταστείτε την δύναμη της σκέψης του Λουκρήτιου όταν δυο χιλιάδες χρόνια πριν, στο 2^ο βιβλίο του «Για τη Φύση των πραγμάτων», φαντάστηκε τα άτομα, σαν τα μόρια της σκόνης που βλέπουμε στην λεπτή δέσμη του ήλιου που μπαίνει σε ένα σκοτεινό δωμάτιο να στροβιλίζονται ακατάπαυστα μεταξύ τους! Να, πώς ο φυσιοκράτης υλιστής κατάφερε να βρει απαντήσεις ρωτώντας κατευθείαν τη φύση! Παρατηρώντας και υπολογίζοντας με τη λογική και όχι απευθυνόμενος σε κάποιο μαντείο ή ιερατείο, όπως έγραψα στο οπισθόφιλο του βιβλίου μου. Έτσι ο άνθρωπος «πατώντας γερά πάνω στη γη, τα μάτια του, η σκέψη του αλλά και ο νους του, μετρώντας και υπολογίζοντας, πετούσε στα άστρα!» Το νοητό εργαλείο που χρησιμοποίησε εκείνος ο στοχαστικός φιλόσοφος ποιητής ήταν η υλιστική φιλοσοφία! Ο πρώτος φιλόσοφος που έγραψε ποίηση με όρους φυσικής αναδεικνύοντας την ομορφιά του κόσμου με την υλιστική φιλοσοφία, γιατί ο κόσμος μας πραγματικά είναι ποιητικός, χωρίς την αναγκαιότητα της σύλληψης ενός ποιητή θεού για την δημιουργία του. Να πώς ο Λουκρήτιος, αυτός ο διορατικός υλιστής φιλόσοφος, μας έδειξε ποιητικά πώς να αντιλαμβανόμαστε νοητικά το άπειρο: όπως ακριβώς διολισθαίνουν οι άπειροι κόκκοι τη άμμου μέσα από τα δάχτυλά μας!

Όταν αργότερα ο Νεύτων ανακάλυψε το νόμο της βαρύτητας, πατώντας σε ώμους γιγάντων, σαν του Κέπλερ και του Γαλιλαίου που ανακάλυψαν τους πρώτους νόμους για την κίνηση των πλανητών, το νερό της φυσιοκρατίας μπήκε στο αυλάκι των μαθηματικών εκφράζοντας την ουράνια μηχανική με τη γλώσσα της φύσης, τα μαθηματικά. Μόνο με τα μαθηματικά εκφράζεται και περιγράφεται ο κόσμος μας. Όμως η μετάδοση των δυνάμεων, της έλξης και της απώθησης των σωμάτων στην ουράνια μηχανική, της δράσης από απόσταση, θεωρήθηκε ακαριαία. Κάτι ακόμα δεν είχε γίνει γνωστό, κάνοντας τον Νεύτωνα να σκέφτεται και την επενέργεια του θεού. Έπρεπε να εμφανιστεί ο Φαραντέυ και ο Μάξγουελ για να ανακαλύψουν άλλη μια οντότητα που δεν θα συνδέει ακαριαία τα σώματα μεταξύ τους, αλλά μέσω ηλεκτρικών και μαγνητικών πεδίων θα συνδέονται με μια ηλεκτρομαγνητική δύναμη, πιο περιορισμένης εμβέλειας συμβάλλοντας έτσι και στην ανακάλυψη της ταχύτητας των κβάντων, του φωτός δηλαδή. Ο εφευρετικός Φαραντέυ παίζοντας με εκείνες τις αόρατες μαγνητικές ακτίνες θα κάνει τον Μάξγουελ να διατυπώσει μαθηματικά τις εξισώσεις του που θα εφαρμόσουν αργότερα ο Χέρτζ και ο Μαρκόνι προκειμένου να κατασκευάσουν τους πρώτους ραδιοφωνικούς πομποδέκτες συνδέοντας με τα ερτζιανά κύματα την μια άκρη της Γης με την άλλη, περιμένοντας τον Αϊνστάιν να κάνει την πρώτη επανάσταση στη θεωρητική φυσική με την περίφημη «Θεωρία της Σχετικότητας» αλλάζοντας τον τρόπο της σκέψης μας και της κοινής λογικής. Όμως σε αυτόν τον μεγάλο θεωρητικό φυσικό, θα πούμε περισσότερα στην επόμενη ανάρτηση.