Ο παπάς Μεσλιέρ

Στις 14 Ιούλη και την 1η Αυγούστου έκανα δυο αναρτήσεις για την Γαλλική Επανάσταση. Είχα χρέος, απέναντι σε κείνους που άνοιξαν δρόμους προς την ελευθερία, δρόμους πνευματικούς, προκειμένου να ξεκολλήσουμε από τον σκοταδισμό και τη δεισιδαιμονία του Μεσαίωνα, που ταλάνιζε την ανθρωπότητα για αιώνες και μας έσφιγγε σαν στενός κορσές με ιδέες της σχολαστικής φιλοσοφίας. Στο βωμό εκείνου του αγώνα έπεσαν μάρτυρες πολλοί που κατακρεουργήθηκαν από θρησκευτικό φανατισμό ακολουθώντας, οι δήμιοι τους, ιουδαϊκές και χριστιανικές προτροπές της Π.Δ. και της Κ.Δ.
Άνθρωποι του πνεύματος και κυρίως επιστήμονες που θέλησαν να ερμηνεύσουν τον κόσμο μας και να τον αλλάξουν, άφησαν την τελευταία τους πνοή στην πυρά, αφού πρώτα ανελέητα βασανίστηκαν στα υπόγεια κολαστήρια που συνήθως φιλοξενούνταν, πού λέτε..., στα υπόγεια εκκλησιών και μοναστηριών όπου κήρυτταν την αγάπη!

Πλάι σε κείνους και ένας παπάς! Όμως αυτόν δεν κατάφεραν να του πειράξουν ούτε τρίχα από το κεφάλι του. Πώς έγινε αυτό; Να πως έχει η ιστορία: 

ΠΗΓΗ: Απόστολος Λυμπερίδης

"ΧΑΛΚΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ"

Εκδόσεις ΕΝΑΛΙΟΣ

Για να φτάσει κανείς να αλλάξει το κοινωνικό σύστημα, πρέπει πρώτα να αλλάξει ο ίδιος. Η πρώτη επανάσταση γίνεται στο μυαλό με αντίπαλο τις ιδέες του παρελθόντος. Αντίπαλοι είμαστε εμείς. Ο αληθινός αγωνιστής, ο πραγματικός ήρωας, είναι αυτός που ξεπερνά τον εαυτό του! Υπάρχει άραγε πιο τρανταχτό παράδειγμα από την επανάσταση που έκαναν αυτοί που αντιστάθηκαν στις αφύσικες και παράλογες ιδέες της Εκκλησίας, όταν αυτή κατείχε και την εξουσία και τη ρομφαία; Υψώνοντας το ανάστημά τους μέσα στις φλόγες της Ιερής Εξέτασης, εκείνοι οι πραγματικοί ήρωες, διακήρυξαν με παρρησία τα πιστεύω τους, φωτίζοντας με τη λάμψη της μακάβριας φωτιάς τα σκοτάδια μιας κάστας ανθρωπάριων που τόσο μίσησαν τη ζωή και τον άνθρωπο. Ο αγώνας τους γονιμοποίησε τις μέλλουσες γενιές που έριξαν τις ρίζες της γνώσης τους στην τέφρα εκείνων των μαρτύρων που αψήφησαν το θάνατο, θυσιάζοντας τη ζωή τους στον αγώνα για την αλήθεια.

Ο παπάς Μεσλιέρ όμως τους ξέφυγε, αποτελώντας άλλο ένα παράδειγμα ηρωισμού που θα φιγουράρει στην ιστορία για να θυμίζει ότι, οι αγώνες θέλουν τόλμη και αρετή για να ευοδωθούν οι καρποί των αγωνιστών. Η μακρόχρονη υπομονή και η περισπούδαστη σοφία ήταν τα όπλα που απέδωσαν καρπούς, δίνοντας ένα δυνατό χαστούκι στην Εκκλησία και στο θρησκευτικό κατεστημένο της τότε κοινωνίας.

Ήταν καλοκαίρι του 1729 όταν πέθανε ο εξηπεντάχρονος Ζαν Μεσλιέρ που διετέλεσε σαράντα ολόκληρα χρόνια παπάς στην ενορία του Ετρεπινύ στην περιοχή των Αρδεννών. Πέρα από μία επίπληξη το 1716 από έναν επίσκοπο που τάχθηκε ενάντια στους αγρότες της περιοχής και ο Μεσλιέρ μη έχοντας άλλο τρόπο από το να υποστηρίξει το δίκιο τους, δεν έδωσε καμιά αφορμή, ούτε και δήλωσε ποτέ ανοιχτά τα πιστεύω του. Όμως πεθαίνοντας άφησε μία ολοκληρωμένη εργασία χιλίων διακοσίων σελίδων (1) που τον ανέδειξε θεμελιωτή του υλιστικού αθεϊσμού!

Ο παπάς δεν πίστευε σε τίποτε υπερφυσικό παρά μόνο στους νόμους της φύσης, στον άνθρωπο και τη ζωή. Όπως έγραψε ο ίδιος στο «μανιφέστο» του, σε ολόκληρη τη ζωή του έκανε πολλή υπομονή για να κρύψει το μίσος και να συγκρατήσει την οργή του, μέχρι τη λυτρωτική μέρα του θανάτου του, ώστε να μην εκτεθεί όσο ζούσε στη βαναυσότητα των τυράννων του, οι οποίοι θα δυσκολεύονταν πολύ να επινοήσουν τέτοια μαρτύρια και τόσο σκληρά για να τιμωρήσουν το θράσος του! Σε αυτό το θράσος βρίσκεται η υπομονή του, ώστε ακόμα και σαν παπάς δεν εκδηλώθηκε σε ολόκληρη τη διάρκεια της θητείας του. Στο μανιφέστο εκείνο επίσης φαίνεται η αρετή του, που δεν γράφτηκε από μίσος αλλά από αγάπη προς την αλήθεια, αντιτιθέμενος στην αδικία των ισχυρών ενάντια στον απροστάτευτο λαό ώστε να αποκαλυφθεί η απάτη, όχι μόνο του χριστιανισμού αλλά όλων των θρησκειών ανεξαιρέτως.

Η θρησκεία, διακήρυξε ο Μεσλιέρ, είναι πλάνη, ψέμα, φαντασίωση και απάτη. Ο Θεός δεν υπάρχει, γιατί αν υπήρχε τέτοιο ον θα γνωστοποιούσε ολοφάνερα την ύπαρξή του στους ανθρώπους, από τους οποίους θα ήθελε να αγαπηθεί και να λατρευτεί, όπως του αξίζει. Όμως η επίμονη σιωπή του μας αναγκάζει να συμπεράνουμε ή ότι κοροϊδεύει τον άνθρωπο, αφήνοντάς τον στην άγνοια, ή ότι δεν υπάρχει! Πώς είναι δυνατόν ένα ον τέλειο σαν το θεό να ισχυρίζεται ότι δημιούργησε έναν κόσμο ελεεινό, γεμάτο ελαττώματα και συμφορές και οι άνθρωποι να συνεχίζουν να πεθαίνουν στη δυστυχία τους; Ας σταματήσουν να αναγάγουν τη δυστυχία του στο προπατορικό αμάρτημα, που εδώ που τα λέμε, πώς είναι δυνατόν για μία απλή παράβαση της εντολής του να επιβάλει αιώνια την οδύνη του ακόμα και σε εκείνους που ποτέ δεν έφταιξαν; Επίσης, προκειμένου να λυτρώσει το ανθρώπινο γένος από την αιώνια καταισχύνη, αποφασίζει να στείλει το γιο του, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να διαπράξουν ακόμα μεγαλύτερη αμαρτία, σκοτώνοντάς τον! Τι παραλογισμός, ο πάνσοφος και πανάγαθος θεός να προσβάλλεται από ένα πλημμέλημα και να αποφασίζει να λυτρώσει το ανθρώπινο γένος με μία θεοκτονία!

Σχολιάζοντας το μανιφέστο του αβά Μεσλιέρ ο Ζωρζ Μινουά αναφέρεται στα αποτελέσματα της διέλευσης του Χριστού από τη γη, συμπεραίνοντας, σύμφωνα με το μανιφέστο, ότι δεν ήταν και τόσο εποικοδομητική.

«Όχι μόνο το κακό, η αμαρτία, η οδύνη είναι πάντοτε παρόντα, αλλά δεσπόζουν μονίμως, οι δε χριστιανοί δεν είναι καλύτεροι από τους άλλους. Σε αυτά τα χωρία ξεσπάει η βαθύτατη απαισιοδοξία του: Η διαστροφή και η μοχθηρία των ανθρώπων καθημερινά αυξάνεται σαν ένας κατακλυσμός διαστροφής και ανισότητας που καταπνίγει τον κόσμο. Ακόμα και οι χριστολάτρες μας δεν είναι σε θέση να κομπάσουν ότι, κατά την πολιτεία και τα ήθη τους, είναι υγιέστεροι, σωφρονέστεροι και πιο ενάρετοι ή πιο πειθαρχημένοι από τους άλλους λαούς της γης… Λοιπόν, τι είναι επιτέλους αυτή η ιστορία περί λυτρώσεως; Ένα από τα δύο: είτε αξιοθρήνητη αποτυχία είτε απάτη… Εάν ο Χριστός ήταν όντως θεός, το πρώτο, το ωραιότερο και το πιο αξιοθαύμαστο θαύμα του θα ήταν να κάνει όλους τους ανθρώπους ενάρετους, σώφρονες και τέλειους, τόσο ως προς το σώμα, όσο και ως προς το πνεύμα… Εάν ο Χριστός ήλθε πράγματι ως σωτήρας όλης της ανθρωπότητας, εάν η θυσία του αντιστοιχεί στη λύτρωση όλων των αμαρτιών του κόσμου, γιατί απαιτούνται ακόμα μετάνοιες; Γιατί υπάρχουν ακόμα καταδικασμένοι; …Ο θεός αυτός πανάγαθος και παντοδύναμος παρατηρεί αδιάφορος δισεκατομμύρια παιδιά του να σπεύδουν προς την κόλαση! Ατενίζει το ναυάγιο της ίδιας της δημιουργίας του! Είδαμε άραγε ποτέ άλλοτε κάτι τόσο παράλογο;» (2)

Ο παπά Μεσλιέρ κάνει την κοινωνική του εξέγερση, παροτρύνει τους συναδέλφους του να αποσκιρτήσουν και να αποκηρύξουν την πίστη τους. Ψάξτε να μάθετε αν λέω την αλήθεια. Αντικρούστε με αν μπορείτε. Μεσολαβήστε υπέρ της αλήθειας και υπέρ των λαών που στενάζουν κάτω από τον αφόρητο ζυγό της τυραννίας και των άσκοπων δεισιδαιμονιών. Μην εξευτελίζετε τον ταλαίπωρο λαό και τον απειλείτε με την αιώνια κόλαση, ενώ ταυτόχρονα αποκρύβετε τις δημόσιες κλεψιές, τις κραυγαλέες αδικίες των κυβερνώντων που λεηλατούν και καταδυναστεύουν τον λαό. Αδιαφορώ για τους προβληματισμούς που θα σας προκαλέσω, όμως δεν μπορείτε να μου κάνετε τίποτα! Οι νεκροί είναι εκτός πεδίου της δράσης των ζωντανών!

«Οι ιερείς, οι ιεροκήρυκες ας κάνουν το κορμί μου ό,τι θέλουν. Ας το ξεσκίσουν, ας το κατακομματιάσουν, ας το ψήσουν ή ας το κάνουν φρικασέ και ας το φάνε ακόμα με τα μπαχαρικά της αρεσκείας τους, εγώ ουδόλως ανησυχώ. Θα βρίσκουμε από δω και στο εξής έξω από τη δικαιοδοσία τους, τίποτε δε θα μπορεί πια να με τρομάξει». (3)

Ο Μεσλιέρ πραγματικά ήταν άτρωτος πια. Τον αγώνα του τον έκανε μέσα από την ανυπαρξία του, καθιστώντας όμως τον ίδιο αθάνατο στις συνειδήσεις των έντιμων αγωνιστών που θα συνεχίσουν στο μέλλον να αγωνίζονται για την αλήθεια αιώνια, καθιστώντας την τελευταία στο βάθρο της και καταβαραθρώνοντας το ψέμα και τη δεισιδαιμονία. Στη διάρκεια της ζωής του είδε να θανατώνονται αρκετοί συνάδελφοί του για τις αντιθρησκευτικές τους θέσεις επειδή δεν ήταν αρεστές στην Εκκλησία. (4)

Αναμφίβολα ο παπάς Μεσλιέρ σηματοδότησε την εποχή του, επηρεάζοντας τους κατοπινούς αγωνιστές υπέρ της ελευθερίας της συνείδησης και του Αθεϊσμού, βάζοντας τέρμα στο ψέμα, την υποκρισία και τη δεισιδαιμονία που αμαυρώνουν τη λογική και συσκοτίζουν την αλήθεια. (5)

Ο αγώνας υπέρ του Αθεϊσμού λοιπόν μπορούσε να ξεκινήσει ακόμα και με έναν παπά, που οι ιδέες του αναμφίβολα είναι ειλικρινείς και ο αυθορμητισμός του ακαταμάχητος! Πριν επιχειρήσουμε λοιπόν να αλλάξουμε τον κόσμο, ας κάνει ο καθένας τη δική του προσωπική επανάσταση. Τέτοια είναι η δύναμή του νου. Με την βοήθεια της λογικής μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο!

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 Ο Μεσλιέρ για να εξασφαλίσει το χειρόγραφό του από τον αφανισμό που προφανώς θα επιτελούσε η Εκκλησία, άφησε τρία αντίγραφα στους δικαστικούς και τους συμβολαιογράφους του Μεζιέρ, του Ρετέλ και του Σαιντ Μενεού!

2 «Η Ιστορία της Αθεΐας» σελ. 392-393 μετάφραση Βάλια Σερέτη, εκδόσεις Νάρκισσος.

3 Ό.π. σελ. 397.

4 Ο Μινουά αναφέρεται στον Λεφέβρ που κάηκε στην πυρά το 1700. Στον εφημέριο Τζιουλώμ που σαν άθεος γλίτωσε μεν την πυρά όμως κλείστηκε στις φυλακές κάποιας μονής το 1728 και στον Ναπολιτάνο συγγραφέα Πιέτρο Τζιανόννε που πέθανε στις φυλακές γιατί τόλμησε να γράψει κατά της Εκκλησίας.

5 Περισσότερα για το μανιφέστο του Ζαν Μεσλιέρ βλέπε Κ. Πέτρου « Η Διαθήκη του Παπά. Σύντομη Παρουσίαση του J. Meslier (1664-1729) και του Έργου του». Εκδόσεις Γκόνη. Επίσης Ζωρζ Μινουά «Η ιστορία της Αθεΐας» σελ. 379-414 εκδόσεις Νάρκισσος.

Στις 17 Νοέμβρη του 1793 ο εκλεγμένος αντιπρόσωπος της Εθνοσυνέλευσης Ανάχαρσις Κλόοτς στην ομιλία του απηύθυνε πρόταση στο Σώμα να ανεγερθεί άγαλμα του Ζαν Μεσλιέρ μπροστά στο ναό του Ορθού Λόγου.

Οι σύνεδροι της Εθνοσυνέλευσης που οι περισσότεροι ήταν ντεϊστές, φαίνεται να θορυβήθηκαν στην ιδέα του αθεϊσμού που έπρεπε να στηθεί στο βάθρο τιμητικά και προφανώς εις βάρος τους, ικανοποίησαν τον Κλόοτς με την ψήφιση μιας τιμητικής και τυπικής μνείας στον ήρωα παπά!