Η Ελληνική Νομαρχία, η Επανάσταση του 1821 και ο ρόλος του πατριαρχείου (2ο Μέρος)

Το εγερτήριο σάλπισμα στην Ελλάδα δόθηκε διαδοχικά από τις 21 Μαρτίου μέχρι τις 31 του ίδιου μήνα και από την Πελοπόννησο πέρασε στη «Στερεά» και την υπόλοιπη Ελλάδα.
Η άποψη πως η επανάσταση άρχισε στην Αγ. Λαύρα, υψώνοντας το λάβαρο της μονής με τη χρυσοκεντημένη εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Επινοήθηκε αργότερα για να εμψυχώσει και τους υπόλοιπους χριστιανούς που μέχρι τότε είχαν ακόμα ενδοιασμούς για την έκβαση του αγώνα.
Ο θρύλος της Αγίας Λαύρας ήταν επινόηση του Γάλλου ιστορικού Πουκεβίλ που έγραψε την ιστορία της Ελληνικής επανάστασης το 1824. (Βλ. «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» Εκδοτική Αθηνών τόμος ΙΒ΄ σελ. 83).
Στις 23 Μαρτίου απελευθερώθηκε η Καλαμάτα όπου συστήθηκε μια επαναστατική επιτροπή με την ονομασία «Μεσσηνιακή Γερουσία» που ανέλαβε το συντονισμό της Επανάστασης.
Ο Μαυρομιχάλης που πήρε, τιμητικά, το βαθμό του αρχιστράτηγου του Σπαρτιατικού και Μεσσηνιακού στρατού, έστελνε «Προειδοποίηση» προς τις Ευρωπαϊκές Αυλές διακηρύσσοντας τους σκοπούς της επανάστασης.
«Αποφασίσαμεν να λάβωμεν τα άρματα και να ορμήσωμεν κατά των τυράννων» έλεγε η «προειδοποίηση» διακηρύσσοντας με ανακούφιση ότι «άπαντες πνέουν πνοήν ελευθερίας και τίποτα άλλο δε φρονούν παρά μοναχά ελευθερία». Ζητώντας τη συνδρομή και τη βοήθεια των εξευγενισμένων ευρωπαϊκών γενών μόνο την ελευθερία εξυμνούν ξανά και ξανά. «Η γλώσσα μας η αδυνατούσα εις το να προσφέρει λόγον εκτός των ανωφελών παρακλήσεων, προς εξιλέωσιν των βαρβάρων τυράννων, τώρα μεγαλοφώνως φωνάζει και κάμνει να αντηχεί ο αήρ το γλυκύτατον όνομα της ελευθερίας. Εν ένι λόγω όλοι αποφασίσαμεν ή να απελευθεροθώμεν ή να πεθάνωμεν».
Τη μέρα που γράφονταν αυτές οι συγκινητικές γραμμές, στην Ελλάδα, εξυμνώντας την ελευθερία και δείχνοντας την αποφασιστικότητα και τον ηρωισμό των Ελλήνων να ελευθερωθούν ή να πεθάνουν στον αγώνα τους ενάντια στη βδελυρή τυραννία των Τούρκων, το πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη αφόριζε την επανάσταση!

Από την 1η Μαρτίου που τα γεγονότα της Μολδαβίας είχαν φτάσει στην Πόλη, τρόμο και αναστάτωση σκόρπισαν στην Πύλη και το Πατριαρχείο. Ο Σουλτάνος προετοιμάστηκε στρατιωτικά, δείχνοντας τα δόντια σε κάθε ύποπτο της Πόλης. Ο πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄ αποφάσισε σύγκλιση Ιεράς Συνόδου προκειμένου να πείσει το Σουλτάνο ότι το πατριαρχείο παρέμεινε πιστό στην ταπεινότερη υποταγή («πιστόν ραγιαλίκιον»).
Ο Γρηγόριος «ελέω θεού αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, νέας Ρώμης και Οικουμενικός πατριάρχης» μεταξύ άλλων συναδέλφων αγίων αρχιερέων καταδίκασαν τις ενέργειες του Αλέξανδρου Υψηλάντη και του Μιχαήλ Σούτσου, ηγεμόνα της Μολδοβλαχίας. Για τον τελευταίο αποφάνθηκαν ότι «…φύσει κακόβουλος ων εφάνη τέρας έμψυχον αχαριστίας και συνεφώνησε μετά του Αλεξάνδρου Υψηλάντου, υιού του δραπέτου και φυγάδος εκείνου Υψηλάντου, όστις παραλαβών μερικούς ομοίους του βοηθούς ετόλμησε να έλθη αίφνης εις την Μολδαβυίαν, και αμφότεροι απονενοημένοι επίσης, αλαζόνες και δοξομανείς ή μάλλον ειπείν, ματαιόφρονες, εκήρυξαν του γένους ελευθερίαν και με τη φωνήν αυτήν εφείλκυσαν πολλούς των εκεί κακοήθεις και ανοήτους διασπείραντες και αποστόλους εις διάφορα μέρη δια να εξαπατήσωσι και να εφελκύσωσιν εις τον ίδιον της απωλείας κρημνόν και άλλους πολλούς των ομογενών μας».
Στιγματίζοντας την επανάσταση, την αναφέρουν σαν «έργον μιαρόν, θεοστυγές και ασύνετον, θέλοντες να διαταράξωσι την άνεσιν και ησυχίαν των ομογενών μας πιστών ραγιάδων της κραταιάς βασιλείας, την οποίαν απολαμβάνουσιν υπό την αμφιλαφή αυτής σκιάν με τόσα ελευθερίας προνόμια, όσα δεν απολαμβάνει άλλο έθνος υποτελές και υποκείμενον, ζώντες ανενόχλητοι με τας γυναίκας και τα τέκνα των, με τας περιουσίας και καταστάσεις, και με την ύπαρξιν της τιμής των, και κατ' εξοχήν με τα προνόμια της θρησκείας, ήτις διεφυλάχθη και διατηρείται ασκανδάλιστος μέχρι της σήμερον επί ψυχική ημών σωτηρία.
Αντί λοιπόν φιλελευθέρων εφάνησαν μισελεύθεροι, και αντί φιλογενών και φιλοθρήσκων εφάνησαν μισογενείς, μισόθρησκοι και αντίθεοι, διοργανίζοντες, φευ, οι ασυνείδητοι με τα απονενοημένα κινήματά των την αγανάκτησιν της ευμενούς κραταιάς βασιλείας εναντίον των ομογενών μας υπηκόων της, και σπεύδοντες να επιφέρωσι κοινόν και γενικόν τον όλεθρον εναντίον παντός του γένους».
Αυτοί οι αχρείοι και κακόβουλοι, επινόησαν, γράφει ο αφορισμός «και εταιρίαν τοιαύτην συστησάμενοι προς αλλήλους συνεδέθησαν και με το δεσμόν του όρκου, γινωσκέτωσαν, ότι ο όρκος αυτός είναι όρκος απάτης, είναι αδιάκριτος, και όμοιος με τον όρκον του Ηρώδου, όστις, διά να μη φανή παραβάτης του όρκου του, απεκεφάλισεν τον Ιωάννην τον βαπτιστήν».
Η πιστή τήρηση του όρκου χαρακτηρίστηκε «ολεθρία και θεομίσητος… διά τούτο τη χάριτι του παναγίου Πνέυματος έχει η εκκλησία αυτόν διαλελυμένον, και αποδέχεται και συγχωρεί εκ καρδίας τους μετανοούντας και επιστρέφοντας, και την προτέραν απάτην ομολογούντας, και το πιστόν ρεαγιαλίκι αυτών εναγκαλιζομένους ειλικρινώς. Ταύτα αμέσως να κοινολογήσετε εις όλους του γνωστούς σας, και να κατασταθήτε όλοι προσεκτικώτεροι, ανατρέποντες και διαλύοντες ως αραχνιώδη υφάσματα, όσα η απάτη και η κακοβουλία των πρωταιτίων εκείνων καθ' οιονδήτινα τρόπον συνέπλεξε».
Λίγο πιο κάτω, οι αδιάντροποι, έγραφαν «Εκείνους δε τους ασεβείς πρωταιτίους και απονενοημένους φυγάδας και αποστάτας ολεθρίους να τους μισήτε και να τους αποστρέφεσθε και διανοία και λόγω, καθότι και η εκκλησία και το γένος τους έχει μεμισημένους, και επισωρέυει κατ' αυτών τας παλαμναιοτάτας και φρικωδεστάτας αράς ως μέλη σεσηπότα, τους έχει αποκεκομμένους της καθαράς και υγιαινούσης χριστιανικής ολομελείας ως παραβάται δε των θείων νόμων και κανονικών διατάξεων, ως καταφρονηταί του ιερού χρήματος της προς τους ευεργέτας ευγνωμοσύνης και ευχαριστίας, ως εναντίοι ηθικών και πολιτικών όρων, ως την απώλειαν των αθώων και ανευθύνων ομογενών μας ασυνειδήτως τεκταινόμενοι, αφωρισμένοι υπάρχειεν και κατηραμένοι και ασυγχώρητοι, και μετά θάνατον άλυτοι, και τω αιωνίω υπόδικοι αναθέματι».
Αυτά, ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄ αποφάνθηκε και ο Ιεροσολύμων Πολύκαρπος συναποφάνθηκε μαζί με άλλους 21 μητροπολίτες! [1]
Το συνοδικό αφορισμό υπέγραψαν πάνω στην Αγία Τράπεζα αφού πρώτα ιερούργησαν και μετά στάλθηκε με ειδικούς εξάρχους προς την Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα και Αιγαίο, περιοχές που ήταν πιθανές να ξεσπάσει επανάσταση, νουθετώντας προς κάθε εκκλησιαστικό και πολιτικό άρχοντα.
Την επόμενη μέρα (24/3), ο Σουλτάνος, ξεχωρίζοντας «την ήρα από το στάρι» έκανε περισσότερες εκκαθαρίσεις στην Πόλη, αν και οι Φαναριώτες έμειναν κλειδαμπαρωμένοι στα σπίτια τους.
Το Πατριαρχείο, όπως και με τον αφορισμό των κλεφτών ή την υποστήριξη του ρωσοτουρκικού πολέμου ενάντια στην επανάσταση των Ιονίων νήσων, έκανε το καθήκον του συμπλέοντας με την «κοινή ημών ευεργέτιδα και τροφό κραταιάς και αητήτου βασιλείας» κολακεύοντας, όσο δεν έπαιρνε άλλο, την Πύλη.


Η άποψη πως ο πατριάρχης ενήργησε έτσι για να σώσει τον ελληνισμό της Πόλης, είναι γελοίος και στερείται κάθε σοβαρότητας. Δεν ευσταθεί ούτε με τη λογική. Σε τέτοια «πατριωτικά αμαρτήματα» ουδέποτε έπεσε το πατριαρχείο της Πόλης, δίνοντας ψεύτικους όρκους πάνω στην Αγία Τράπεζα και ενώπιον του θεού. Αν οι αποφάσεις τους ήταν ειλικρινείς δε θα ψεύδονταν τόσοι ιερείς απέναντι στο θεό, αλλά με πατριωτική διάθεση θα επαναστατούσαν και οι ίδιοι μαζί με το λαό της Πόλης. Καμιά επαναστατική πράξη όμως δεν έγινε παρά μόνο η ταπεινωτική υποταγή στο Σουλτάνο που προκαλεί φρίκη στις μελλούμενες γενιές!
Ουαί, ουαί… προδότες!
Αν ο θεός τους συμβούλευσε έτσι να κάνουν, φαίνεται δεν είχαν καλό σύμβουλο, γιατί μόλις τα νέα από την Πελοπόννησο έφτασαν στην Πόλη, το βράδυ της 31ης Μαρτίου, η σφαγή που τόσο φοβόντουσαν οι «άγιοι πατέρες» έγινε ακόμα σκληρότερη! Ο Σουλτάνος θεώρησε ότι ο πατριάρχης τον εμπαίζει.
Ο ποιμήν της ορθοδοξίας ανήμπορος να επιβληθεί στο ποίμνιό του ήταν αχρείαστος για την Πόλη και αχάριστος που δεν εκτίμησε τα προνόμια και τις ελευθερίες που του έδωσε ο Σουλτάνος. Απέκλεισε την έξοδο των ελληνικών οικογενειών από την Πόλη μέχρι να απογραφούν οι οικογένειες των Πελοποννησίων, Αιγαιοπελαγιτών και Στερεοελλαδιτών που θεωρήθηκαν ύποπτοι.
Στις 10 Απριλίου ήρθε και η σειρά του Γρηγόριου. Απαγχονίστηκε σαν προδότης και τη θέση του πήρε ένας πρώην πρωτοσύγκελος του πατριαρχείου, ο Πισιδίας Ευγένιος, που στον πλειστηριασμό του σουλτάνου πλειοδότησε εξαγοράζοντας το θρόνο.
Το Μάιο, ο Σουλτάνος, επιβίβασε σε πλοία πάνω από 500 Πελοποννήσιους που έμεναν στην Πόλη και τους έπνιξε ανοιχτά στη θάλασσα. Το ίδιο έκανε τον επόμενο μήνα με τους Αιγαιοπελαγίτες και Στερεοελλαδίτες μόλις μάθαινε τη συμμετοχή τους στην επανάσταση. Στις 4 Ιουνίου απαγχόνισε το Δέρκωνα Γρηγόριο, τον Ανδριανουπόλεως Δωρόθεο Πρώιο, το Θεσσαλονίκης Ιωσήφ και τον Τυρνάβου Ιωαννίκιο. Η αφοριστική τους συναπόφαση, τελικά, δεν τους έσωσε. Ο σουλτάνος δεν ήταν ηλίθιος. Κάτω από το άγχος των περιστάσεων, το πιο σωστό ήταν να δώσει ένα μάθημα προς παραδειγματισμό!
Ο αναγνώστης μη νομίσει ότι μόνον αυτούς τους λίγους αφορισμούς έκανε τότε το Πατριαρχείο. Συλλογικά αφόριζε όσους σήκωναν κεφάλι στους Τούρκους, ονομάζοντάς τους Κακούργους και Φερμανλίδες (επικηρυγμένους) από το δοβλέτι (κράτος), όπως ήταν οι Σουλιώτες ή ατομικά όπως ήταν η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα της οποίας απαγορεύτηκε να εκκλησιάζεται, να αγιάζεται, να θυμιατίζεται ή να της δίνεται αντίδωρο! Ας αποφύγω να κάνω περιττά σχόλια!
Η επανάσταση στην Ελλάδα όμως προχώρησε είτε το’ θελαν μερικοί είτε όχι. Όταν σύσσωμος ο ελληνικός λαός, αδιαφορώντας και αψηφώντας τους συνοδικούς και ατομικούς αφορισμούς, έλαμψε με την ηρωική του παρουσία και η επανάσταση ξεσήκωσε και τον τελευταίο ραγιά. Τότε, ακόμα και οι πιο δύσπιστοι σκληροπυρηνικοί και αντιδραστικοί ιεράρχες θέλησαν να βάλουν, αν και με κρύα καρδιά, και τη δική τους σφραγίδα στην υπόθεση του ξεσκλαβώματος.
Προσφιλής τακτική, κάθε αντιδραστικής δύναμης, όταν αισθάνεται ότι χάνει και το τελευταίο λαϊκό έρεισμα. Εγκαταλείπει τον κατακτητή, που στη συνείδηση όλων καταδικάζεται, περνώντας με το λαό που καταξιώνει κάθε αγώνα γράφοντας με ηρωικά γράμματα την ιστορία του. [2]
Ο παλαιών Πατρών Γερμανός μπορεί να πήρε μέρος στην επανάσταση όμως όχι από την αρχή. Τότε είχε ακόμα διαφορετική γνώμη για την έκβασή της, όπως και για τους πρωτεργάτες της. Να τι γράφει ο ίδιος στα απομνημονεύματα του «οθεν οι μεν Πελοποννήσιοι έμειναν εν αμηχανία περί του πρακτέου, βλέποντες το παράκαιρον και ανέτοιμον. Ο δε Δικαίος (Παπαφλέσσας) άνθρωπος απατεών και εξωλέστατος, περί μηδενός άλλου φροντίζων ειμή τίνι τρόπω να ερεθίσει την ταραχήν του Έθνους, διά να πλουτίση εκ των αρπαγών, τους εβεβαίωνεν, ότι είναι τα πάντα έτοιμα». [3]
Για το ηρωικό έπος του 1821 δεν έχουμε να πούμε τίποτα γιατί θα βγαίναμε από το θέμα και τους σκοπούς του βιβλίου αυτού. Η προπαρασκευή του αγώνα μας ενδιέφερε γιατί κυριαρχείται από τις νέες ιδέες που αποτυπώθηκαν στις αρχές του δυτικού διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης.
Η προπαρασκευή του αγώνα όμως, μεταξύ άλλων, δείχνει την εναγώνια εστίαση του υπόδουλου ελληνισμού για την απελευθέρωση της πατρίδας από την τυραννία και τον κατακτητή. Σύμφωνα με την «Ελληνική Νομαρχία» τύραννος δεν ήταν μόνο ο σουλτάνος αλλά και ο πατριάρχης.
Πύλη και πατριαρχείο καταδυνάστευαν τον Έλληνα σωματικά και πνευματικά.
«Τι εστί ελευθερία;» ρωτά ο Ανώνυμος Έλληνας και απαντά «Στην αναρχία ελεύθεροι είναι μόνο οι ισχυροί, στη μοναρχία ένας, στην τυραννία κανένας και στη νομαρχία όλοι. Η νομαρχία δηλαδή είναι η ίδια η ελευθερία».
Βάζοντας ακόμα πιο ψηλά τον πήχη της ελευθερίας μετά την επανάσταση, ο Έλληνας αποτίναξε το ζυγό και των δυο. Δημιούργησε ελεύθερο κράτος και αυτοκέφαλη Εκκλησία καταδικάζοντας και τους δυο (Τούρκο και Πατριάρχη) θωρακίζοντας διοικητικά την Ελληνική Επικράτεια.
Δυστυχώς όμως, μόνο διοικητικά τη θωράκισε.
Η επανάσταση κατόρθωσε να αποτινάξει τον πνευματικό ζυγό που κρατούσε δέσμιο τον άνθρωπο στις φοβίες και τις προκαταλήψεις του. Τον ανέσυρε από το βαθύ ζόφο στο αέναο φως της Αλήθειας και της πνευματικής Ελευθερίας.
Όμως η αντίδραση δεν μένει με σταυρωμένα χέρια. Η μάχη είναι αδυσώπητη και ο Ανώνυμος Έλλην ζωντανός και επίκαιρος ακόμα και στις μέρες μας.
«Ας εβγάλωμεν, αδερφοί μου, την βρώμαν, δια να αισθανθώμεν την μυρωδίαν των άνθεων. Τα μέσα την σήμερον είναι αρκετά. Η μηχανή, τέλος πάντων, είναι τελειωμένη. Άλλο δεν λείπει, παρά να την κινήση τινας, και έπειτα μόνη της θέλει δουλεύσει».

Δυστυχώς κάθε μονοπάτι, που οδηγεί στην κατάκτηση της Ελευθερίας, είναι δυσκολοδιάβατο και γεμάτο κινδύνους. Όμως είναι και προκλητικό, ιδιαίτερα αν είσαι αγωνιστής και κυρίως άνθρωπος!

Βλέπε ακόμα:

Η Εγκύκλιος του Γρηγορίου Ε΄για την κατάσχεση του «Συντάγματος» του Ρήγα

Ο ΑΦΟΡΙΣΜΟΣ ΑΡΜΑΤΟΛΩΝ

Ο ΑΦΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821

Η πραγματική Άλωση, έγινε το 1821: video από λόγο ιερέα

(Θεόδωρος Ζήσης: καθ. Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης)

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Αυτοί ήταν: ο Καισαρίας Ιωαννίκιος, ο Νικομηδείας Αθανάσιος, ο Δέρκων Γρηγόριος, ο Αδριανουπόλεως Δωρόθεος, ο Βιζύης Ιερεμίας, ο Σίφνου Καλλίνικος, ο Ηρακλείας Μελέτιος, ο Νικαίας Μακάριος, ο Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, ο Βερροίας Ζαχαρίας, ο Δυδιμοτοίχου Καλλίνικος, ο Βάρνης Φιλόθεος, ο Ρέοντος Διονύσιος, ο Κυζίκου Κωνστάντιος, ο Χαλκηδόνας Γρηγόριος, ο Τυρνάβου Ιωαννίκιος, ο Πισειδίας Αθανάσιος, ο Δρύστας Άνθιμος, ο Σωζοπόλεως Παίσιος, ο Φαναρίου και Φαρσάλων Δαμασκηνός, ο Ναυπάκτου και Άρτης Άνθιμος.
2. Πρόσφατα παραδείγματα στη νεώτερη ιστορία, όπου η αντίδραση συνεργάστηκε με τον κατακτητή ή το δικτάτορα, μπορεί να βρει ο αναγνώστης και στην περίοδο της Εθνικής Αντίστασης (1940-4) και στην περίοδο της εφταετίας (1967-74) που έμεινε γνωστή σαν «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών». Στην εξέγερση του Πολυτεχνείου όλοι ήμασταν αναρχικοί και αλήτες. Όταν μετά από μερικά χρόνια, στις επετείους, συνέρεε αθρόα ο ελληνικός λαός, καταξιώνοντας την ηρωική εξέγερση των φοιτητών, ακόμα και η Εκκλησία κατέθεσε το δικό της στεφάνι, πλεγμένο με πατριωτική έπαρση και άφθονη υποκρισία.

3. Παρατίθεται από «Τα Υβριστικά Κατά των Ελλήνων Επίσημα Κείμενα της Ορθοδοξίας» εκδόσεις Δαυλός σελ. 67-68

Η Ελληνική Νομαρχία, η Επανάσταση του 1821 και ο ρόλος του πατριαρχείου (1ο Μέρος)

Τον Ιούνιο του 1797 τα Ιόνια νησιά έγιναν το προγεφύρωμα των Γάλλων για την κατάκτηση της Ανατολής. Οι καρδιές των επτανήσιων πλημμύρισαν αισιοδοξία, χαρά και ελπίδα και τα επαναστατικά τραγούδια του Ρήγα γεμίζοντας με τρόμο τα στήθη των Τούρκων και των ραγιάδων χριστιανών. Οι τελευταίοι μαζεύτηκαν φοβισμένοι εναποθέτοντας τις ελπίδες τους, άλλοι στους Τούρκους, άλλοι στους Ρώσους [1] και άλλοι στο θεό. Τα κηρύγματα μίσους έδιναν και έπαιρναν. Οι «βδελυροί αντάρτες του θεού…καταλύοντας την ευταξία και την ειρήνη» των ρωμιών μόλυναν τις ψυχές τους «με τον ιό της αποστασίας». «Βασιλοκτονία, αθεΐα, αναρχία!, με το δέλεαρ της Ελευθερίας και της ισότητος» καταπάτησαν φιλία και θεσμούς! Τέτοια ήταν τα κηρύγματα των τυράννων. Μπροστά στην εξέλιξη αυτή, οι Τούρκοι, συμμάχησαν με τους Ρώσους! Η τσαρίνα Αικατερίνη η Β΄ στο πλευρό των Τούρκων αποφάσισε να αναχαιτίσει τη δύναμη του Βοναπάρτη. Μαζί τους και οι χριστιανοί του πατριαρχείου. Σύσσωμοι, σαν μία γροθιά, ενάντια στην απελευθέρωση της Ελλάδας! Οι ελπίδες των Επτανησίων καταποντίστηκαν, μαζί με τις προσδοκίες των Φαναριωτών! Όσο όμως ο Βοναπάρτης έστρεφε το βλέμμα στη Ρωσία, αδιαφορώντας για την Ελλάδα, τόσο απογοητευόταν και ο Κοραής και ο απόδημος Ελληνισμός της Δύσης που επένδυε στις προσδοκίες των Γάλλων. Αμφότεροι απογοητευμένοι.

«Ελληνική Νομαρχία Ήτοι Λόγος Περί Ελευθερίας – Συντεθείς και Τύποις εκδοθείς ιδίοις αναλώμασι προς ωφέλειαν των Ελλήνων ΠΑΡΑ ΑΝΩΝΥΜΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΣ – Εν Ιταλία 1806». Αυτή την ώρα επέλεξε ο Ανώνυμος Έλλην να εκδώσει το φλογερό και ρωμαλέο κείμενο της «Ελληνικής Νομαρχίας» εμψυχώνοντας το πεσμένο ηθικό των Ελλήνων από τις πρόσφατες εξελίξεις. Είναι ντροπή μας να περιμένουμε απελευθέρωση από τους ξένους. Εθνική συμφορά όταν δεν πιστεύουμε στις δικές μας δυνάμεις. Όσοι πατούν σε θρόνο είναι όλοι τους τύραννοι. Δεν πρέπει να τους εμπιστευόμαστε. «Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά» έγραφε ο Ρήγας και ελεύθεροι ήταν μόνο οι πρόγονοί μας που με την ελευθερία και τη γενναιότητά τους είχαν μεγαλουργήσει. «Η Ελλάς γεννά ακόμα Λεωνίδες και Θεμιστοκλείς» ενώ αντίθετα το ιερατείο και η ολιγαρχία παρατείνουν τη σκλαβιά. Ο ηρωικός στο πνεύμα «Ανώνυμος Έλλην» με ευστοχία παραδειγμάτων αναλύει το πολιτικό καθεστώς όπου άρχουν οι νόμοι (νομαρχία) δίνοντας εγγυήσεις για ένα κράτος δικαίου στο οποίο η ευδαιμονία των ανθρώπων ήταν απόλυτα εφικτή. Για να επιτευχθεί όμως αυτό και η Αρετή να κυριαρχήσει πρέπει πρώτα-πρώτα να στηλιτευτεί το Ιερατείο και να καταδικαστεί στις συνειδήσεις των αληθινών Ελλήνων. Στη μακρά κατηγορία του ο «Άγνωστος Έλληνας» καταδικάζει το πατριαρχείο και την ανθελληνική του στάση. Αρχιεπισκόπους, επισκόπους, κληρικούς και μοναχούς που στο βωμό της αμάθειας και της αγάπης τους για το χρήμα, ανενδοίαστα συνεργάζονται με τον κατακτητή. Είναι αγύρτες και προδότες που κηρύσσουν, χωρίς ντροπή, την εθελοδουλία και την υπομονή, ζητώντας αγόγγυστα να υποφέρουμε την τυραννία με ελαφρά την καρδιά, γιατί έτσι πρέπει να πληρώνουμε τα αμαρτήματά μας. Ούτε μια φορά δεν κήρυξαν από τον άμβωνα «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος». Πραγματικός καταπέλτης ιδεών ο «Ανώνυμος Έλλην» στηλιτεύει το άδικο και την παρανομία. Μέσα από τη θρησκεία και τους νόμους, κάνουν όσα η κακία τους διδάσκει και γι’ αυτό δε διαφέρουν σε τίποτα από τους Οθωμανούς. Αδικούν, κλέβουν, σκοτώνουν, ρημάζουν τον τόπο, συκοφαντούν. Το ιερατείο συσκότισε τη σκέψη, υπέταξε με τη θεολογία την παιδεία, τις επιστήμες με τους μύθους. Κατέστησε τους Έλληνες δούλους, αμαθείς και δεισιδαίμονες, γεμάτους φόβο απέναντι στους τυράννους. Πάνω από 100000 αργόσχολοι ρασοφόροι ζουν και τρέφονται από τον ιδρώτα των πτωχών και ταλαίπωρων Ελλήνων. Πώς να ξυπνήσουν οι Έλληνες από την ομίχλη της τυραννίας όταν ιεροκήρυκες αρχίζουν τα κηρύγματά τους από την ελεημοσύνη και καταλήγουν στη νηστεία... Όλα τα δεινά αυτά αμαυρώνουν το αίσθημα της ελευθερίας και της ισότητας ανάμεσα στους ανθρώπους. Η τελευταία χωρίζει τους ανθρώπους σε πλούσιους και φτωχούς. Πρέπει να ανατριχιάζει κανείς από το ελεεινό αυτό θέαμα της ανισότητας, βρίσκοντας από έναν άνθρωπο σε άλλον, περισσότερες διαφορές απ’ όσες μπορεί να βρει κάποιος ανάμεσα σ’ έναν άνθρωπο και σ’ ένα ζώο. Εστιάζοντας το θέμα στο πολυπληθές στοιχείο των ομογενών του εξωτερικού, στιγματίζει τη λησμονημένη τους συνείδηση που πολλές φορές χαυνωμένοι στην τύρβη και την κραιπάλη ξεχνούν ολότελα την καταγωγή τους. Το ίδιο και οι έμποροι που η ομιλία τους «αρχινά από τα βαμπάκια και τελειώνει στα φασούλια». Κι όμως, όλοι αυτοί οι ομογενείς μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο. Μέσα από τις 266 σελίδες της «Νομαρχίας» ο «Άγνωστος Έλληνας» ενθουσιάζει τις ελληνικές καρδιές με το θείο έρωτα της ελευθερίας. Μόνο ένας έρωτας δικαιολογείται για την Ελλάδα. Εκείνος προς την πατρίδα. Γιατί, όπου Πατρίς εκεί και η Ευτυχία. Ο «Ανώνυμος Έλληνας» καλεί ολόκληρο το Ελληνικό γένος να ξυπνήσει απ’ τη δουλική ληθαργία, μιας και η φιλομάθεια έδιωξε την αδιαφορία, ενώ οι μορφωμένοι δεν περιπαίζονται πια και οι φιλοπάτριδες πληθαίνουν καθημερινά, αναζητώντας έναν αρχηγό για να γίνουν άπαντες οπαδοί απαιτώντας τη χιλιοπόθητη ελευθερία. «Εμπρός να δοξάσουμε το όνομα της Ελλάδος και σκιρτίζοντας να αλλάξωμεν: Ζήτω η Ελευθερία των Ελλήνων εις αιώνες αιώνων. Γένοιτο. Γένοιτο». Αν πλάτειασα το θέμα της Ελληνικής Νομαρχίας είναι επειδή θεώρησα ότι είναι τόσο επίκαιρο και σήμερα ακόμα, ώστε οι εθνικές, πολιτικές και κοινωνικές του προεκτάσεις καταστούν πολύτιμος οδηγός στον καθένα μας που όπως φαίνεται, στο σύγχρονο μεσαίωνα η ληθαργία εμφανίζεται με νέο πρόσωπο, έχοντας όλα τα χαρακτηριστικά της Λερναίας Ύδρας. Αδημονώντας να ενθουσιάσω τις ελληνικές καρδιές με το θείο έρωτα της ελληνικής ψυχής ευελπιστώ στη γέννηση των Νέων Ηρακλείδων. Για την πατρότητα του έργου, η φιλολογική έρευνα δεν κατέληξε σε κανένα, πέραν πάσης αμφιβολίας, συγκεκριμένο πρόσωπο. Κατά καιρούς εμφανίστηκαν πιθανολογούμενοι συγγραφείς, όπως αυτό του Κοραή ή του γιατρού Μιχαήλ Χρησταρή από τα Γιάννενα. Όμως τίποτα δεν είναι βέβαιο. Βεβαιότατο μόνο είναι ότι αποτελεί μνημείο για την ελευθερία και εγερτήριο εθνικής συνείδησης για τους Έλληνες, βάζοντας σαν ύψιστο σκοπό στη ζωή τους, να παλέψουν για την ελευθερία, υποχρεώνοντάς τους, να νικήσουν ή να πεθάνουν. Και αυτό έκαναν. Το σύνθημα «Ελευθερία ή Θάνατος» πάγωσε το αίμα στις φλέβες των τυράννων. Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Η Ελληνική Νομαρχία γέμισε τους Έλληνες με αυτοπεποίθηση και γενναιότητα. Δημιούργησε αίσθημα εθνικής ενότητας. Η προοπτική της ειρηνικής και βαθμιαίας αλλοτρίωσης των Τούρκων από τους Έλληνες δεν ήταν μόνο χρονοβόρα, αλλά ενέχοντας αβεβαιότητα και πολλούς κινδύνους απορρίφθηκε σαν μη εφικτή. Οι προσδοκίες επίσης βοήθειας εκ των έξωθεν, είτε Γάλλοι ήταν αυτοί είτε Ρώσοι, έπρεπε να αποκλεισθούν. Οι Έλληνες γνωρίζοντας τις δυνατότητές τους έπρεπε να στηριχτούν στις δικές τους δυνάμεις, χωρίς να περιμένουν να ελευθερωθούν από άλλους, διαφορετικά, θα άλλαζαν απλά δυνάστη. Δεν έπρεπε η απελευθερωτική προσπάθεια των Ελλήνων να εμπλέξει καμιά ξένη δύναμη, βάζοντας την Ελλάδα στη σκακιέρα των διεθνών ανταγωνισμών. Τούτη ήταν η μεγάλη συμβολή του «Ανώνυμου Έλληνα» πείθοντας για τη νίκη της Επανάστασης. Η Ελλάδα δεν έπρεπε να γίνει ούτε προγεφύρωμα των Γάλλων, βλέποντας ανατολικά, ούτε ανάχωμα των Ρώσων, βλέποντας δυτικά. Η επανάσταση, έλεγε ο Ανώνυμος Έλληνας, για να ευδοκιμήσει πρέπει να συνειδητοποιηθεί και να γίνει υπόθεση όλων. Η εθνική ενότητα, με άκρα μυστικότητα, έγινε πράξη από τη Φιλική Εταιρία που έβαλε τις βάσεις της στην Οδησσό το 1816. Οι ρίζες της όμως ρίχτηκαν στο Παρίσι το 1809, μεταξύ άλλων από το Θεσσαλονικιό Γρηγόριο Ζαλίκη και το Γιαννιώτη Αθανάσιο Τσακάλωφ, έχοντας σαν σκοπό αρχικά την ανάπτυξη της Ελληνικής παιδείας και αργότερα την προετοιμασία και την οργάνωση για το απελευθερωτικό κίνημα στο οποίο θα βοηθούσε και ο Ναπολέων Βοναπάρτης. Όταν οι ελπίδες από τους Γάλλους χάθηκαν, ο Τσακάλωφ αναζήτησε στήριγμα στην Οδησσό, γνωρίζοντας εκεί το Σκουφά (1814). Σαν συνέχεια, λοιπόν, του «Ελληνόγλωσσου Ξενοδοχείου» ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, μαζί με τον επαναστάτη Νικόλαο Σκουφά και τον αρχι-τέκτονα των μυστικών οργανώσεων Εμμανουήλ Ξάνθο, σχεδίασαν και οργάνωσαν, τα επόμενα εξίμισι χρόνια, κάθε φιλόπατρι Έλληνα ομογενή του εξωτερικού καταρχάς και φλογερό επαναστάτη αργότερα στο εσωτερικό της χώρας, τον ξεσηκωμό για την ανάσταση του Γένους. Όταν στις 12 Απριλίου του 1820, με υπόδειξη του Ιωάννη Καποδίστρια, ορίστηκε αρχηγός της ο Αλέξανδρος Υψηλάντης [2] όλα ήταν έτοιμα, περιμένοντας, από τη μια άκρη της Ελλάδας μέχρι την άλλη, το εγερτήριο σάλπισμα. Αυτό έγινε στις 24 Φεβρουαρίου του 1821. Ήταν η μέρα που ο Αλέξανδρος Υψηλάντης έδωσε το σύνθημα της επανάστασης από το Ιάσιο της Μολδαβίας. «ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ». «Η ώρα ήλθεν ώ Άνδρες Έλληνες…» άρχιζε η προκήρυξη που κυκλοφόρησε φθάνοντας αρχικά μέχρι τις παραδουνάβιες περιοχές και κατέληγε «Εις τα όπλα λοιπόν φίλοι, η Πατρίς μας προσκαλεί». Στην Ελλάδα η επανάσταση αποφασίστηκε, αν και όχι ομόφωνα, στη Μυστική συνέλευση της Βοστίτσας [3] (26-29 Ιανουαρίου) με τις πειστικές παραινέσεις του Παπαφλέσσα, που φέροντας συστατική επιστολή του Υψηλάντη, σαν «άλλος εγώ», κατόρθωσε να πείσει κάποιους πως η επανάσταση θα πετύχαινε, ούτως ή άλλως. Πιθανότατη μέρα οριζόταν η 25η Μαρτίου, όμως αυτή παρέμενε ακόμα μυστική. (Η συνέχεια στις 15 Μάρτη) (Το κείμενο προστατεύεται με νόμο περί Πνευματικών Δικαιωμάτων και αποτελεί μέρος βιβλίου που θα εκδοθεί πιθανότατα αρχές του 2010 από τον υποφαινόμενο δημιουργό του blog) Ελληνική Νομαρχία - Ο Προδοτικός Ρόλος της Εκκλησιας στην Τουρκοκρατία

Βλέπε ακόμα: Το Πραγματικό Πρόσωπο των Ρασοφόρων κατά την Ζοφερή Οθωμανοκρατία ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ [1] Τα Ορλωφικά ήταν κίνημα των Ρώσων που εκδηλώθηκε το 1770-1774, όμως σε αυτό συμμετέχοντας και Ελλήνες επαναστάτες, ώθησε το πατριαρχείο να τους καταδικάσει για την πανουργία και τη δολιότητά τους να διαφθείρουν την πίστη και τον όρκο υποταγής (σαδακάτι) που οι ραγιάδες έδωσαν στην κραταιά βασιλεία του Σουλτάνου, προτρέποντας τους χριστιανούς να τους καταδίδουν, και τους ιερωμένους να τους αλυσοδένουν και σιδηροδέσμιους να τους ξαποστέλνουν στην Βασιλεύουσα για τα περαιτέρω. Όσοι δεν υπακούσουν θα πάθουν τόσα όσα δεν μπορούν να φανταστούν, χωρίς έλεος και μετανοώντας ανωφελώς. [2] Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1792. Σπούδασε στην Πετρούπολη και υπηρέτησε στο ρωσικό στρατό φτάνοντας στο βαθμό του στρατηγού. Πολέμησε το στρατό του Ναπολέοντα χάνοντας το δεξί του χέρι στη μάχη της Δρέσδης (1813). Ήταν στενός φίλος του Ιωάννη Καποδίστρια που κι αυτός έφτασε σε υψηλό υπουργικό θώκο. Ήταν υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας. Μετά το θάνατο του Σκουφά (1819) ο Υψηλάντης δέχτηκε να τεθεί επικεφαλής των Ελλήνων. Το τέλος του όμως δε φαντάστηκε ότι θα ήταν τόσο οδυνηρό. Αποδεκατισμένος μετά την ήττα του Δραγατσανίου παραδόθηκε στους Αυστριακούς όπου και φυλακίστηκε (Ιούνιος 1821). Αποφυλακίστηκε το 1827 και τον επόμενο χρόνο πέθανε, απογοητευμένος, πριν καταφέρει να φτάσει στην Ελλάδα. [3] Σλαβικό όνομα του Αιγίου που έφερε από τον 8ο αιώνα.