Εθνοταλιμπανισμός: έθνος και ρατσισμός (1o Μέρος)

Πριν από λίγους μήνες έκανα μια ανάρτηση για τον Εθνικοταλιμπανισμό θέμα που, ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό, πολύ απασχολεί τον κάθε υποψιασμένο πολίτη παγκοσμίως. Ας έχουμε υπ’ όψιν μας ότι τέτοιοι εθνοταλιμπάν, εγκληματίες που τελευταία βλέπουμε στην Συρία και στο Ιράκ, βρίσκονται απανταχού στον πλανήτη μας. Οι ρίζες τους δεν βρίσκονται εκεί, στην Μέση Ανατολή και μεταξύ των Ισλαμιστών, αλλά στο πνεύμα του ρατσισμού που ανέκαθεν κουβαλούσαν αρρωστημένα μυαλά απανταχού του πλανήτη. Ακόμα και εκείνοι που δημιούργησαν τις θρησκείες, προσπαθώντας να επιδείξουν αλτρουιστικό και ανθρώπινο πνεύμα για να πείσουν, έδειχναν το ρατσιστικό τους μένος στα γραπτά και στην συνείδησή τους. Για παράδειγμα οι χριστιανοί έκαναν τον θεό τους λευκό και τον διάβολο μαύρο. Τυχαίο;

Πριν ακόμα αρχίσω, οφείλω να συστήσω στον κάθε σχολιαστή, να διαβάσει όλο το άρθρο καλά, πριν βγάλει τα συμπεράσματά του και ιδιαίτερα πριν επιχειρήσει να σχολιάσει, ώστε να έχει υπόψη του όλες τις παραμέτρους που σχετίζονται με το θέμα. Κυρίως η ημιμάθεια είναι αυτή που γεννά όλες τις παρανοήσεις και η φιλαυτία ότι οι δικές μας πεποιθήσεις είναι οι σωστότερες. Εδώ όμως παίζει και η πνευματική ραστώνη που αδρανοποιεί το μυαλό και μας αποτρέπει από το να γνωρίσουμε την γνώμη των άλλων. Κυρίως βιαζόμαστε να υποτιμήσουμε τους άλλους για να επιδειχτούμε οι ίδιοι. Πολλές φορές, κάποιοι, διαβάζοντας μόνο τον τίτλο βιάζονται να βγάλουν συμπέρασμα και κάποιες άλλες φορές ούτε αυτόν διαβάζουν. Η κρίση μας ακουμπά περισσότερο σε αυτόν που τα λέει και καθόλου σε όσα ο ίδιος λέει. Είναι αυτό που λέγαμε, στην περασμένη ανάρτηση «Όταν το δάχτυλο δείχνει το φεγγάρι, μερικοί κοιτάζουν το δάχτυλο». Άντε τότε να συνδιαλεχθείς μαζί τους!

Ειδικότερα όμως για τον όρο «έθνος» η άγνοια θριαμβεύει γιατί δεν υπάρχει ένας καθολικός ορισμός που να το ορίζει. Συχνά αυτό που γενικά ορίζουμε σαν «εθνικό» διαστρεβλώνεται με το «έθνος» σαν οντότητα και την «εθνική συνείδηση» ή ακόμα χειρότερα με τον «εθνικισμό» δημιουργώντας στην συνείδηση εκτρώματα ρατσισμού. Άλλοι πάλι μπερδεύουν τα κληρονομικά χαρακτηριστικά με την συνείδηση ή τη συνείδηση με την ιστορία. Πολλοί δεν νιώθουν την ανάγκη να αναζητήσουν την εξήγηση των νομικών όρων δίνοντας δικούς τους ορισμούς γιατί έτσι τους βολεύει ιδεολογικά. Χωρίς να αντιλαμβάνονται για παράδειγμα τις ταυτόσημες έννοιες της ιθαγένειας και της πάλαι ποτέ «υπηκοότητας» δίνουν δικούς τους ορισμούς, γιατί έτσι βολεύει πάλι την ιδεολογία τους. Μα κι αυτήν την τελευταία, αν είναι εθνικιστική, εύκολα την εξισώνουν με τον πατριωτισμό βγάζοντας πάλι λαθεμένα συμπεράσματα για τους εχθρούς της πατρίδας ή μάλλον για να επαινεθούν πως τάχα αυτοί είναι οι Έλληνες ενώ οι άλλοι εχθροί, ξένοι και βάρβαροι. Βλέπεις, χωρίς την ύπαρξη ενός εχθρού, πώς να ορίσεις τον εαυτό σου; Αν δεν πατήσουμε πάνω στον άλλον πώς θα δείξουμε το μπόϊ μας… Επειδή το θέμα, λοιπόν, είναι μεγάλο, ας τα πάρουμε από την αρχή. Και όταν λέμε από την αρχή, στην κυριολεξία αναφέρομαι στις απαρχές της ιστορίας μας.

Αν και έθνος σήμερα δεν εννοούμε το ίδιο πράγμα που εννοούσαν στην αρχαιότητα, επί Ηρόδοτου για παράδειγμα. Σαν λέξη πρώτα την χρησιμοποίησε ο Όμηρος με την σημασία του πλήθους ή του συνόλου, ανθρώπων, πουλιών ή μυγών (Ιλιάδα Β469). Σήμερα το πλήθος των ανθρώπων εκφράζεται με την λέξη λαός και με την λέξη λαότητα εκφράζουμε αυτό που συχνά εννοούμε «εθνότητα».

Συχνά ο λαός μιας χώρας ταυτίζεται με αυτό, που μετά τους απελευθερωτικούς πολέμους, ονομάζει έθνος. Όμως, ανάμεσα στο λαό ενός τόπου, που είναι ο πρωταγωνιστής της ιστορίας του και σε μια εθνική κοινότητα που αποτελεί μέρος του, και εκφράζει μια ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία υπάρχει διαφορά. Ο λαός μιας χώρας μπορεί να αποτελείται από πολλές εθνικές κοινότητες που η κάθε μια εκφράζεται με μια ιδιαιτερότητα στη γλώσσα, στην θρησκεία, στα ήθη και έθιμα, με όλα αυτά δηλαδή που αποτελούν την πολιτιστική του παράδοση.

Έθνος λοιπόν είναι μια ιστορικά καθορισμένη κοινότητα ανθρώπων, η οποία αρχικά εμφανίζεται, σε ένα συγκεκριμένο τόπο και σε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Στην αρχή τα πλήθη αυτά, αναφερόμενα φυσικά στους ανθρώπους, είχαν κοινούς δεσμούς ανάμεσα στην φυλή ή στις φυλές που απάρτιζαν την μικρή ή την μεγάλη κοινότητα στην οποία συμβίωναν ειρηνικά γιατί είχαν κοινά συμφέροντα.

Σαν ιστορικό φαινόμενο, είναι τόσο σχετικό αυτό, πάντα ιστορικά καθορισμένο και ποτέ απόλυτα δοσμένο που πολλοί φαίνεται απόλυτα αγνοούν. Το «έθνος» είναι έννοια που σαν πλήθος ανθρώπων στην αρχαιότητα μόνο μπορούσε να προσδιοριστεί από φυλετικά στοιχεία, όμως σε μεταγενέστερες εποχές, σε μια ιστορικά καθορισμένη στιγμή, κατασκευάζεται από την ηγεσία που συστήνει το νέο κράτος, σαν κρατική οντότητα, αναγνωρίζοντας δεσμούς υπαρκτούς ή φαντασιακούς, που έκτοτε θα αποτελούν την ψυχή του, σαν ιδιοσυγκρασία του έθνους σε εκείνο τον συγκεκριμένο τόπο. Γι αυτό και λέμε ότι το «έθνος» είναι μορφή κοινωνικής συμβίωσης στην συνείδηση του πολίτη που αποκτάται σε ορισμένο χρόνο της ιστορικής του πορείας. Είναι αυτό που θα δημιουργήσει την «εθνική συνείδηση», όπως θα δούμε πιο κάτω.

Πιο πάνω όμως τόνισα την αρχική εμφάνιση. Ας δούμε πώς εμφανίζονται αρχικά τα χαρακτηριστικά αυτά στο χρόνο και πώς εξελίσσονται μέσα σε αυτόν.

1. Κοινός τόπος: Σε πολύ πρώιμες εποχές ένας τόπος κατακτιέται από φυλές και λαούς που αναζητούν καλύτερες κλιματολογικές συνθήκες διαβίωσης και περισσότερη τροφή για να ανταπεξέλθουν στις αυξανόμενες απαιτήσεις του αριθμού των μελών τους. Μέχρι να εγκατασταθούν μόνιμα, ο τόπος ποτέ δεν μένει ίδιος, τα σύνορα αλλάζουν με τον χρόνο. Φιλονικίες και έριδες ανάμεσα στις φυλές είναι το ζητούμενο που πρέπει να διεκδικήσουν οικογένειες, φατρίες και φυλές, για το καλλιεργήσιμο έδαφος και την διεκδίκηση του τόπου κυνηγιού. Οι πόλεμοι και τα παντρέματα μεταξύ τους, για οικονομικούς λόγους συμφέροντος ήταν οι λόγοι που οι φυλές μεγάλωναν ή μίκραιναν μέχρι την αφομοίωση και εξαφάνιση μερικών εξ αυτών. Έτσι φτιάχτηκαν οι φυλές που δέθηκαν μεταξύ τους, όχι τόσο για τις κοινές συνήθειες, αλλά επειδή υπήρχε συμφέρον να ζουν ειρηνικά μαζί. Οι κοινές συνήθειες δημιουργήθηκαν από την μακρόχρονη συμβίωση. Όσο μεγαλύτερα τα χρονικά διαστήματα τόσο μεγαλύτερες και οι αλλαγές, άρα και εξαφάνιση των ριζών και η υιοθέτηση νέων ηθών και συνηθειών. Οι δεσμοί της φυλής, τουλάχιστον στα τελευταία της στάδια, δεν ήταν το αίμα αλλά η συλλογικότητα, σαν αναγκαίος όρος για τον αγώνα της επιβίωσης. Κοινή κατοχή της γης, φυλετική οργάνωση, ομαδικό κυνήγι και κοινή αντιμετώπιση κινδύνων. Ούτε η θρησκεία. Αυτή αργότερα επινοήθηκε σαν μια άλλη φαντασιακή δύναμη που θα ένωνε την φυλή ακόμα δυνατότερα. Οι τελετουργίες που επινοήθηκαν από τους ιερείς είχαν σκοπό να βάλουν τις «δυνάμεις» αυτές στην υπηρεσία της κοινότητας. Κάποια στιγμή όλοι αντιλαμβάνονται ότι η ιδεολογία γίνεται υλική δύναμη. Όχι μόνο εκείνη την προϊστορική εποχή αλλά και τώρα ακόμα, η θρησκεία παραμένει η ιδεολογία που σαν δύναμη συσπειρώνει τις ομάδες μέσω της συλλογικής πίστης σε ένα κοινό στόχο για το δικό τους καλό, πάντα όμως σε αντίθεση με τους άλλους. Δόγμα ήταν «όσο μεγαλύτερη η εχθρότητα στους άλλους, τόσο πιστότεροι μεταξύ μας» (ψυχολογία των μαζών, σαν απόρροια της ζωώδους κληρονομημένης μας αγελαίας συμπεριφοράς). Η συλλογικότητα της φυλής πάντα παρέπεμπε και στον τρόπο που η φυλή επιβίωνε. Γι αυτό και αποτελεί αναγκαιότητα, οι συλλογικοί δεσμοί, να συνδέονται και με τον τρόπο της παραγωγής.

2. Τρόπος παραγωγής: Οι παραγωγικές σχέσεις δείχνουν τον βαθμό ανάπτυξης που ο άνθρωπος έφτασε προκειμένου να επιβιώσει σαν κοινωνία πολιτισμένων όντων που επιτέλους ξεχώρισε από το ζωικό βασίλειο. Σε ένα πρωτόγονο κοινωνικό σύστημα το γένος ή η φυλή χρησιμοποιούσε συγκεκριμένα εργαλεία προκειμένου, όχι μόνο να βελτιώσει το επίπεδο ζωής, αλλά και να επιβιώσει από τον ανταγωνισμό των άλλων φυλών.  Γι αυτό και ο τρόπος παραγωγής δείχνει τον βαθμό ανάπτυξης που έφτασε η φυλή καθοδηγούμενη από τον έμπειρο γενάρχη ή φύλαρχο που ήταν συνήθως ένας σοφός ή ένας σεβαστός αρχηγός που η φυλή εξέλεξε. Το κοινωνικο-οικονομικό σύστημα σαφώς αλλάζει, γι’ αυτό σήμερα πολλοί θεωρούν ότι τα «έθνη» δημιουργήθηκαν όταν το φεουδαρχικό σύστημα αντικαταστάθηκε από το αστικό κοινωνικο-οικονομικό σύστημα όπως λόγου χάρη μετά από έναν εθνικοαπελευθερωτικό πόλεμο σπάζοντας τα δεσμά της πολύχρονης οικονομικής αποικιοκρατικής δύναμης και υποδούλωσης που τυχών μακροχρόνια υπέστη ο λαός του υποδουλωμένου τόπου. Όμως αυτό είναι μεταγενέστερο χαρακτηριστικό που θα το εξετάσουμε πιο κάτω.

3. Φυλή: Η ένωση της φυλής με δεσμούς αίματος είναι φυλετική διάκριση που παραπέμπει σε πολύ προϊστορικές εποχές όταν ο άνθρωπος ξεχώριζε από το ζωικό βασίλειο. Αυτός ο όρος, ακόμα και την εποχή του Ηρόδοτου ίσως ήταν ξεπερασμένο χαρακτηριστικό. Αρχικά ανήκει στην περίοδο των γενεών, τότε που οι κοινωνίες ήταν κλειστές και τόσο μικρές που τα μέλη της ενώνονταν μεταξύ τους με συγγενικούς δεσμούς αίματος. Αργότερα οι συνθήκες άλλαξαν και οι γενεές αντικαταστάθηκαν από τις φυλές που τις αποτελούσαν κάμποσες γενεές με συνεχή μετακίνηση από τον βορά προς τον νότο και από τα ορεινά προς τα πεδινά. Οποιοσδήποτε αντιλαμβάνεται ότι, χωρίς ελεγχόμενη γέννηση, τα φυλετικά χαρακτηριστικά αλλοιώνονται με το χρόνο και βαθμιαία αλλάζουν. Παράγοντας αλλαγής εκτός των μετακινήσεων και των συγχωνεύσεων μέσω γάμων ήταν και οι ανάμιξη των πληθυσμών μέσω πολέμων, δουλείας ή υποδούλωσης από άλλες φυλές. Η αλήθεια είναι ότι η φυλετική μορφή κοινωνικής συμβίωσης διατηρήθηκε μέχρι τις μέρες μας σχεδόν, μόνο στις ημιάγριες φυλές της Αφρικής και της Ασίας, της Αυστραλίας και της Νότιας Αμερικής. Στην Ευρώπη και συγκεκριμένα γύρω από την λεκάνη της Μεσογείου, που από την αρχαιότητα αποτελούσε τον πολιτισμένο χώρο του πλανήτη, οι φυλετικές ομάδες αντικαταστάθηκαν με ανώτερες μορφές κοινοτήτων, τις εθνότητες (εποχή της κλασικής Ελλάδας) που αργότερα θα αντικατασταθούν με τα έθνη (στις μέρες μας πια), μετά τις εθνικές επαναστάσεις, σαν αναπόφευκτη μορφή όχι μόνο των νέων σχέσεων παραγωγής και της διαδικασίας ανάπτυξης της κοινωνίας, αλλά και σε σχέση με τις απαιτήσεις των νικητών της επανάστασης που θα ορίσουν την ψυχοσύνθεση του έθνους.

Τώρα ας δούμε τι είναι αυτό που δένει τις εθνότητες μεταξύ τους. Οι εθνότητες γεννιούνται όταν καταρρέει το πρωτόγονο κοινωνικό σύστημα, όμως ακόμα και τότε ίσως κάποιοι δεσμοί συνδέουν ακόμα τις διαφορετικές φυλές της εθνότητας.

Οι δεσμοί αυτοί είναι η γλώσσα, και η θρησκεία, όπως τα ήθη και τα έθιμα που είναι απόρροια της θρησκείας. Αν εξετάσει κανείς επιστημονικά τα πολιτιστικά αυτά χαρακτηριστικά θα αντιληφθεί και εδώ την αλλοίωση που επιχειρεί ο χρόνος και το κυριότερο: πώς ο ελληνισμός των αρχαίων αποκόπηκε από τη νέα θρησκεία και τους σημερινούς ρωμιούς. Συγκεκριμένα:

1. Γλώσσα. Δεν αλλάζει μόνο με το χρόνο, αλλά και από τόπο σε τόπο. Όμως είναι ο πιο δυνατός δεσμός για να συνενώσει μια εθνότητα που αποτελείται από πολλές φυλές, όπως και ενός λαού που αποτελείται από πολλές εθνικές κοινότητες. Συνήθως μια γλώσσα επικρατεί και οι άλλες αν δεν αφομοιωθούν από αυτήν απλά γίνονται τοπικές, δηλαδή διάλεκτοι που σιγά σιγά ο χρόνος θα εξαλείψει. Όπως έγινε με τις τριάντα διαφορετικές γλώσσες στην μετεπαναστατική Γαλλία. Οι «αντεπαναστατικές ντοπιολαλιές» εξαφανίστηκαν και στην θέση τους έμεινε η εθνική γλώσσα, η γαλλική που ξέρουμε σήμερα. Ανάμεσα στην καθιέρωση της ελληνικής γλώσσας μάχες έγιναν ανάμεσα στην καθαρεύουσα και στην δημοτική, μεταξύ δημοτικιστών και καθαρευουσιάνων που κράτησε χρόνια.

2. Θρησκεία. Πανίσχυρος δεσμός που δένει τις φυλές (την εθνότητα) με δεσμούς κοινωνικής συμβίωσης μέσω κοινών ηθικών κανόνων και συνηθειών. Η κοινή πίστη στις υπερφυσικές δυνάμεις και στο τρόπο που αυτές υποτίθεται επιδρούν, δένουν τα μέλη ανάμεσα στις φυλές που απαρτίζουν μια εθνική κοινότητα, την εθνότητα. Η θρησκεία λοιπόν γίνεται πολιτικός φορέας και κυρίως φορέας ηθικής που θα δημιουργήσει τα έθιμα (εκ του «έθους», του πλήθους, της ομάδας δηλαδή, που θα ακολουθούν τις ίδιες συνήθειες). Αυτή την ρίζα πρέπει να δανείστηκε το «έθνος» για να δείξει τους δεσμούς συνήθειας ανάμεσα στα μέλη της δοσμένης κοινωνίας και του πλήθους σαν λαός. Πιο φαντασιακό στοιχείο δεν θα μπορούσε να ενώσει τους ανθρώπους, απόλυτα ιδεαλιστικό με την μεταφυσική έννοια. Τα περί ιδεολογίας εδώ έχουν πολύ μεγάλη σημασία. Όταν η ιδεολογία γίνεται «υλική δύναμη» τότε εύκολα καθοδηγείται και ο νους και ευκολότερα χειραγωγείται ο άνθρωπος, στην προκειμένη περίπτωση ο πιστός μιας θρησκευτικής πίστης.

Για παράδειγμα, ο ορισμός του Ηρόδοτου, για την εποχή του, ίσως και να ήταν ακόμα σωστός, όμως σήμερα δεν είναι μόνο αναχρονιστικός αλλά και αντιεπιστημονικός που συχνά χρησιμοποιείται σοβινιστικά, εκφράζοντας ρατσιστικές πεποιθήσεις, ανωτερότητα για μας και υποτίμηση για τους άλλους. Κι αυτό γιατί, ούτε η χώρα (σαν τόπος) δεν είναι ίδια (Ιωνία: ανήκει στους Τούρκους), το δουλοκτητικό και φεουδαρχικό σύστημα από καιρό έχει αλλάξει και κυρίως τα χαρακτηριστικά της φυλής εδώ και χιλιάδες χρόνια σαφώς και έχουν αλλοιωθεί με τις προσμίξεις από τις μετακινήσεις των πληθυσμών. Αλλά και ίδια να ήταν, καμιά χρησιμότητα δεν θα είχαν. Η γλώσσα και η θρησκεία επίσης έχουν αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό ή έχουν ριζικά αλλάξει. Η ασιανή έχει σαφώς διαφοροποιηθεί από την αττική διάλεκτο της αρχαίας Ελληνικής, πολύ περισσότερο από όσο άλλαξε με το μονοτονικό σύστημα της δημοτικής και αύριο, όπως φαίνεται, μάλλον θα αφαιρεθεί και ο τονισμός ενώ παράλληλα ξενικές λέξεις προστίθενται στο λεξιλόγιο. Ό,τι δεν αλλοιώνει ο χρόνος το αλλάζουν τα διατάγματα. Ο Κεμάλ Ατατούρκ θέσπισε το λατινικό αλφάβητο, δίνοντας νέο προσανατολισμό στο έθνος που δημιουργούσε. Αν και πολλά χαρακτηριστικά της αρχαίας θρησκείας περνούν στις νέες θρησκείες το βασικό δόγμα της «αποκαλυπτικής» θρησκείας την διαφοροποίησε ακόμα περισσότερο από τον πολυθεϊσμό των Αρχαίων Ελλήνων.

Το ίδιο θα μπορούσα να πω και ανάμεσα στην αχαλίνωτη ηθική των ημερών μας συγκρινόμενη με τις γνωστές αρετές και συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων! Πόσο μάλλον να εξισώνουμε, λόγω ιδεολογίας πάλι, τον ρατσιστικό σοβινισμό των νεοναζί σήμερα με τις αρετές εκείνων των ηρωικών χρόνων!

Ο κατάλογος είναι μακρύς και οι διαφορές εμφανείς στον καθένα.

Η επικράτηση του χριστιανισμού, σαν Βυζαντινή αυτοκρατορία, απέκοψε την συνέχεια του αρχαίου κόσμου από την μελλοντική του πορεία. Αργότερα Ρωμαίοι, Σλάβοι, Βλάχοι, Σαρακατσάνοι, Τούρκοι και Βενετσιάνοι, έκαναν το χάσμα ακόμα μεγαλύτερο. Η Ελλάδα του Μεσαίωνα, στην καλύτερη περίπτωση ήταν μια φτωχή επαρχία του Βυζαντίου που Αυτοκράτωρ και Πατριάρχης, συχνά έστελναν εχθρικούς στρατούς για σύληση των αρχαιοτήτων προκειμένου να έχουν την ησυχία τους στο Βυζάντιο.

Οι πληθυσμοί αναμίχθηκαν ή από τους διωγμούς κυνηγήθηκαν, εξορίστηκαν ή εγκατέλειψαν τα πάτρια αναζητώντας μια γωνιά του πλανήτη για να επιβιώσουν. Όταν ο Συνέσιος επισκέφτηκε την Πελοπόννησο, την βρήκε έρημη από ανθρώπινο δυναμικό, συναντώντας που και που κανέναν βοσκό στις κορυφές του Ταΰγετου.

Επί τουρκοκρατίας το παιδομάζωμα εξαφάνισε το μεγαλύτερο ήδη μπασταρδεμένο πληθυσμό μετατρέποντάς τους σε ραγιάδες, εχθρούς της ίδιας της πατρίδας τους. Αλήθεια, ποιας πατρίδας; Στην διάρκεια τού 19ου αιώνα όπου τα έθνη αυτοπροσδιορίζονται ξανά κάτω από τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται παντού ηχούν οι σάλπιγγες τού πολέμου. Οι νέες εθνικές ιδέες κατακτούν τους «σκλαβωμένους λαούς» αναζητώντας ταυτότητα: εθνική ταυτότητα! Αναζητείται ο τρόπος ώστε κάτω από μια ιδέα να συσπειρωθούν τα άτομα που να περιγράφονται με κοινές ιδιότητες και κοινά χαρακτηριστικά. Η ομογένεια εκφράζει ιδιότητες που μπορούν να κατασκευαστούν, όταν βιολογικά αυτό είναι αδύνατο. Σήμερα είναι αποδεκτό απ’ όλους και κυρίως επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι δεν υπάρχουν ομογενή έθνη. Τα έθνη που δημιουργήθηκαν όχι μόνο αποτελούνται από διαφορετικές εθνότητες, αλλά συχνά και από διαφορετικές, υποτίθεται, φυλές. Έτσι γίνεται ο αυτοπροσδιορισμός, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι ομοεθνείς πια πληθυσμοί δεν συνδέονται με δεσμούς. Όμως δεν συνδέονται με το αίμα. Το «αίμα» ή το «όμαιμον της φυλής», χρονικά, είναι πρωτόγονο χαρακτηριστικό γνώρισμα. Κυρίως οι λεγόμενοι «ομοεθνείς» ή «ομογενείς» συνδέονται με πολιτιστικά στοιχεία της γλώσσας και της θρησκείας. Τα ήθη και τα έθιμα αλλάζουν πολύ γρήγορα. Αυτό όμως που περισσότερο τους συνδέει είναι η ιστορία του τόπου, σαν ιστορική διαδρομή που έζησαν αιώνες μαζί σαν πολιτισμικό στοιχείο. Οι άλλοι αποτελούν τους αλλογενείς και τους αλλοεθνείς. Σε μερικούς αυτό πονάει, αλλά δυστυχώς είναι νομοτελιακή ιστορική διαδρομή που υφίστανται όλοι οι λαοί, σαν ιστορική αλλαγή στο ιστορικό γίγνεσθαι του λαού. Το ποτάμι της αλλαγής του Ηράκλειτου δημιουργεί την διαφορετικότητα σαν αιώνια αλλαγή σε ένα συνεχές ιστορικό γίγνεσθαι. Ο άνθρωπος είναι ο δημιουργός της ιστορίας και ο ίδιος δημιούργημα των κοινωνικών του σχέσεων! Όπως λέει και ο Γκράμσι «Η ενότητα του ανθρωπίνου γένους δεν δίνεται από την βιολογική φύση του ανθρώπου. Οι διαφορές που μετρούν στην ιστορία δεν έχουν βιολογικό χαρακτήρα. Η φύση του ανθρώπου είναι το ιστορικό του γίγνεσθαι»!

Ο Ελληνισμός, παρόλο τον πόλεμο που δέχτηκε, σε ελάχιστα κεφάλια έμεινε ζωντανός και καμιά σχέση με ότι λέμε «έθνος» σήμερα δεν έχει, αλλά αυτό ας το αφήσουμε να το αναλύσουμε καλύτερα πιο κάτω. Για την ώρα ας δώσουμε την έμφαση στις αναπόφευκτες νομοτελειακές αλλαγές της ιστορίας και όχι στην ψυχολογία ή στην ψυχοσύνθεση που διαπνεόμαστε σαν «Έλληνες».

Η Γαλλική επανάσταση πριν δυο αιώνες ξεσήκωσε τους λαούς της Ευρώπης, όπου η συνείδηση των προοδευτικών δυνάμεων κατακλίστηκε από την ορμή του Διαφωτισμού. Οι νέες ιδέες έγιναν αναπόσπαστο τμήμα της καθοδήγησης των λαών της Ευρώπης.

Γι αυτό και η Εκκλησία αντιστάθηκε στο κίνημα αυτό τόσο σθεναρά, μετά την επανάσταση του 21, βάζοντας εμπόδια στα νέα ρεύματα που τα θεωρούσε άκρως επικίνδυνα για την πίστη και το δόγμα της.

Στην προεπαναστατημένη «Ελλάδα» ο Ρήγας καλεί σε εξέγερση τους «Έλληνες» σε όλα τα επίπεδα, προσπαθώντας να αφυπνίσει νέα ιδεώδη που βρίσκονται σε αντίθεση με την ψυχολογία του ραγιαδισμού. Ήταν αναγκαίο επαναστατικό ξέσπασμα και γι αυτό επένδυε σε αυτό εκδίδοντας τον Θούριο.

Η αστική τάξη, όσο και να μην το θέλουμε, δεν μπορούμε να το αποσιωπήσουμε, μετά την εθνική επανάσταση του 21 γίνεται ο βασικός παράγοντας της εθνικής αφύπνισης και φορέας της νέας συνείδησης, όχι χωρίς τριγμούς και επιβολές. Ο «Ελληνικός λαός» για να συγκροτηθεί σε ένα νέο έθνος και να ξεκαθαρίσει τα κύρια στοιχεία της εθνικής του ταυτότητας έδωσε μάχες στην κοινωνική και πολιτική κατεύθυνση που υπαγόρευε αρχικά η απελευθέρωσή του από τον τούρκικο ζυγό και εν συνεχεία το ταξικό συμφέρον της άρχουσας τάξης. Να, γιατί αυτό καθόρισε την ιδεολογία και την νέα εθνική του συνείδηση που ήταν κοινωνικός αγώνας για την συγκρότηση του κράτους, σαν φορέας του λαού, που έκτοτε θα εκπροσωπείται σαν νεοσύστατο έθνος. Φυσικά και εδώ επικράτησαν οι νικητές που όρισαν το «έθνος» ερήμην του επαναστατημένου λαού, αν και σε αυτόν να απευθυνόταν, την εποχή εκείνη, δεν νομίζω η γνώμη του να ήταν διαφορετική.  Όμως τώρα ξέρουμε, η έννοια «έθνος» είναι μια νοητική κατασκευή που ταυτίζεται με την έννοια τής πολιτείας και αντιπροσωπεύει τη γενική βούληση σε συγκεκριμένο τόπο και σε συγκεκριμένο χρόνο, θεσπίζοντας αρχές που θα γίνουν κτήμα και συνείδηση του λαού (εθνική συνείδηση).

Ποιος μπορεί να το αμφισβητήσει αυτό;

Ρατσιστική εκδοχή

Για την δημιουργία του έθνους (γενικά) δεν είναι αναγκαίος ο φυλετικός προσδιορισμός, ούτε κάποιος άλλος εθνικός δεσμός, αλλά αυτά που καθόρισαν οι επινοητές του. Για παράδειγμα γνωρίζουμε ότι όλοι οι Αμερικανοί έχουν «εθνική συνείδηση» νιώθουν συγκίνηση μπροστά στην αστερόϊσα παρόλο τις φυλετικές διαφορές τους και την διαφορετική καταγωγή τους. Νιώθουν την ίδια ανατριχίλα που νιώθουν Βρετανοί μπροστά στο δικό τους εθνικό σύμβολο, παρόλο που φυλετικά και εθνικά ανήκουν σε εθνότητες Εγγλέζων, Σκωτσέζων, Ουαλών και Ιρλανδών. Το ίδιο και οι Καναδοί, ανάμεσα σε αντιμαχόμενους άποικους, Γάλλους και Βρετανούς. Πριν χρόνια κάτω από την σημαία των Σοβιέτ βρίσκονταν 14 διαφορετικές εθνότητες και ακόμα περισσότερες κοινωνικές ομάδες ευρωπαϊκής και ασιατικής φύσης. Όμως με την κατάρρευση της Ε.Σ.Σ.Δ. ανειρήνευτο μίσος ξέσπασε ανάμεσα σε κάποιες από αυτές που δεν κόπασε ακόμα. Πού βρίσκονται οι δεσμοί που κάποτε τους έδεναν όλοι μαζί σαν μια γροθιά να αντιμετωπίσουν την Ναζιστική εισβολή του 2^ου παγκόσμιου πολέμου; Όπως θεμελιώνεται ένα έθνος, άλλο τόσο εύκολα καταρρέει! Ίσως εδώ ο ορισμός του Karl Deutsch, αν και υπερβολικός, είναι ο πιο αντιπροσωπευτικός.

«Έθνος είναι μια ομάδα ανθρώπων, που τους ενώνει μια κοινή εσφαλμένη αντίληψη σχετικά με τη γενεαλογία τους και μια κοινή απέχθεια για τους γείτονές τους» («Εθνικότητα και οι εναλλακτικές της» 1969).

Στο δίκιο του νέου-έθνους ενσωματώνονται πάσης φύσεως εθνικοί μύθοι που στηρίζουν το ηθικό των «ομογενών» του νέου κράτους τόσο ώστε να φαίνονται οι αντιθέσεις των γειτόνων και να γεννιέται η έχθρα και αντίστοιχα τα «φιλοπατριωτικά» αισθήματα των «ομοεθνών».

Πιθηκισμοί σκοπιανών "απογόνων"

Κάτω από την σημαία του Γιουγκοσλαβικού έθνους δενόταν για πολλά χρόνια μια «εθνική συνείδηση» που στις μέρες μας κατέρρευσε κι αυτή. Ανειρήνευτος αγώνας ξέσπασε μεταξύ τους που ούτε αυτός κόπασε ακόμα. Ένα από τα αποσχισμένα έθνη της, απεγνωσμένα αναζητά εθνικό προσδιορισμό, να δημιουργήσει «εθνική συνείδηση» σαν… Μακεδόνες, όταν ακόμα και η ιστορία φωνάζει ότι την εποχή που οι Σλάβοι κατέβηκαν στα Βαλκάνια, η Μακεδονία ήταν ελληνική εθνότητα, ενώ την εποχή που έζησε ο μεγάλος βασιλιάς της Μακεδονίας, Αλέξανδρος, που τόσο θέλουν να προσεταιριστούν, οι ίδιοι ήταν απόντες στα Βαλκάνια! Κι όμως, σε μια γενιά θα είναι αδύνατο να τους το βγάλεις από το μυαλό. Ήδη έχουν πιστέψει ότι στο αίμα τους ρέει το Μακεδονικό αίμα! Να ποια είναι τα φαντασιακά χαρακτηριστικά της φυλής. Έτσι φτιάχνονται οι ιδεολογίες και γεννιούνται συνειδήσεις και στο τομέα αυτό η θρησκεία έχει τον πρώτο λόγο. Όταν μια ιδέα ριζώσει στην συνείδηση, γίνεται δύναμη πραγματική και οι εξουσιαστές του Συστήματος το γνωρίζουν καλά αυτό και το εκμεταλλεύονται όπως τους συμφέρει.

Έτσι επινοήθηκε και το έθνος του Ισραήλ. Σύμφωνα με τον Shlomo Sand «Μέσα από μύθους και τις ιστορικές ανακρίβειες οι σιωνιστές προσπάθησαν να επιβάλλουν μια εδαφική επεκτατική πολιτική στη Μέση Ανατολή. Η πρώτη ανακρίβεια είναι η «εξορία» τού εβραϊκού λαού, μύθος, που ξεκίνησε από τους χριστιανούς, που υποστήριξαν, ότι τους εβραίους τους καταράστηκε ο Γιαχβέ να τριγυρνούν ανά τον κόσμο ως πλανόδιοι και απάτριδες, γιατί σταύρωσαν τον Χριστό. Τον μύθο αυτό άρχισαν να τον πιστεύουν κι όσοι είχαν προσηλυτιστεί στον εβραϊσμό τους αιώνες τής επέκτασής του». (Πώς
Επινοήθηκαν οι Εβραίοι» εκδόσεις Πανδώρα 2012).

Όμως και η χώρα μας, μετά την απελευθέρωση μέρους των εδαφών που τετρακόσια χρόνια κατείχαν οι Τούρκοι, έβαλε στόχο να δημιουργήσει «εθνική συνείδηση» για να συσπειρώσει τον υπόδουλο λαό. Στην αρχή ο «Ανώνυμος Έλλην» και στη συνέχεια οι νικητές από την έκβαση των εμφυλίων πολέμων, όπου και καθορίστηκε η νέα εθνική συνείδηση των ρωμιών. Η νέα εθνική συνείδηση και τα νέα ιδεώδη του επιλέχτηκαν να είναι… ελληνοχριστιανικά. Το 1842 όταν το νεοσύστατο κράτος των Ρωμιών θα έβαζε τα θεμέλια για την νέα του υπόσταση, στο νέο ιστορικό γίγνεσθαι, ο «ελληνοχριστιανισμός» ήταν μια χίμαιρα, γέννημα της φαντασίας, ακριβώς εκείνων των κύκλων που ήθελαν να καταπνίξουν την αδέσμευτη ελληνική ψυχή με τις δογματικές θεοκρατικές προσταγές της ζοφερής θρησκείας. Εκείνης της ξενόφερτης θρησκείας που σαν άλλοθι δικαιολογούσε την καταστροφική τους λύσσα εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Για αιώνες ολόκληρους χλεύαζαν τον ελληνισμό, τον αναθεμάτιζαν και με μανία τον καταδίωκαν και τώρα με τόση υποκρισία έρχονται να πείσουν ότι ελληνισμός και χριστιανισμός ταυτίζεται και ότι δήθεν καρπός της νεοσύστατης ελευθερίας είναι και η δική τους συμβολή! Λες και θα μπορούσαμε να ξεχάσουμε τις διώξεις των Ελλήνων, τις καταστροφές των μνημείων και των ιερών, την απαγόρευση της φιλοσοφίας και την συνέχιση της ελληνικής ιδέας σαν πανανθρώπινο σύνθημα ενάντια στον σκοταδισμό που με τον Μεσαίωνα επέβαλε ο χριστιανισμός. Ήθελαν πάση θυσία, όχι μόνο να πάρουν μια θέση στο νέο ελληνικό γίγνεσθαι, αλλά καπελώνοντας την Μεγάλη Ιδέα να το παίξουν συνεχιστές, υποκρινόμενοι ότι αυτοί μας έσωσαν! Διαβάστε εδώ ένα παλαιότερο άρθρο για να δείτε πώς κατασκευάζεται η «εθνική συνείδηση», αρχίζοντας από την παιδεία.

Οι τρεις ιεράρχες σύμβολο παιδείας του νεοσύστατου «ΕλληνικούΈθνους»

Όμως πριν την άλωση της Πόλης, τι συνέδεε τον ελληνισμό με το Βυζάντιο; Αλλά και πριν την Βυζαντινή αυτοκρατορία ακόμα, τι συνέδεε τον ελληνισμό εν μέσω ρωμαϊκής κυριαρχίας; Μεγάλη η ιστορική διαδρομή που συνδέει τους λαούς που έζησαν στον τόπο αυτό.

Τι είναι λοιπόν «έθνος»; Λόγω των ποικίλων χαρακτηριστικών που καθορίζουν την κάθε χώρα, το έθνος και την συνείδηση των πολιτών της, θα μπορούσαμε να πούμε ότι «είναι το σύνολο των ατόμων, που συνδέονται με ένα κοινό ιστορικό παρελθόν, της γλώσσας και της θρησκείας, όσο υπάρχει αυτή, και τα κοινά στοιχεία του πολιτισμού τους». Όμως ένας τέτοιος ορισμός αποτελεί την επίφαση και όχι την πραγματικότητα, την επιδιωκόμενη κοινή και φυσικά εσφαλμένη αντίληψη σχετικά με τη γενεαλογία και τις ρίζες μας.

Τι είναι έθνος λοιπόν; Πού βρίσκεται το «όμαιμον»; Περισσότερο θα έπρεπε να μας απασχολεί πώς ορίζεται σήμερα ο Ελληνισμός;

Αυτό που ορίζει ο επινοητής, αυτό που ορίζει η γενεαλογία και η φυλή ή αυτό που ορίζει η ιστορία του τόπου σαν αέναη διαδρομή στο χρόνο;

Φυσικά η ιστορική διαδρομή και να γιατί.

Οι νέο - Έλληνες πρέπει να αντιληφθούν ότι το «έθνος» μας, όχι ο λαός μας, δεν είναι πανάρχαιος, όπως νομίζουν μερικοί, αλλά ένα κατασκευασμένο μόρφωμα που έχει ηλικία λιγότερο από δυο αιώνες. Όμως, όπως αυτοί κατασκευάζουν μορφώματα και πλάθουν συνειδήσεις έτσι και μεις που παίρνουμε μέρος στην ιστορική διαδρομή σαν λαός μπορούμε να αναδείξουμε την ιστορικότητά μας σαν «κληρονόμοι» των μεγάλων αρετών που διέπνεαν τους αρχαίους Έλληνες κλασικούς στη χώρα αυτή, όχι γιατί αποτελούμε φυλετική συνέχεια, αλλά επειδή στον τόπο αυτόν μεγαλούργησαν οι Έλληνες και σαν πολιτισμένοι άνθρωποι οφείλουμε να αποδεκτούμε αυτό που οι ίδιοι άφησαν παρακαταθήκη σε όλη την ανθρωπότητα. Η ιστορία είναι έργο ανθρώπων και οι αρετές δεν έχουν σύνορα, γλώσσα και θεό που να ξεχωρίζει τους ανθρώπους από το χρώμα, τη μύτη ή τα δάχτυλα των ποδιών. Κανένα φυλετικό στοιχείο δεν επιτρέπει να υψώνει τον έναν έναντι του άλλου, προκειμένου να βιώσουμε μια κοινωνία ισότητας και ελευθερίας, χωρίς εχθρότητα για τους άλλους, στην οποία θα ευημερούν όλοι, χωρίς εθνικούς διχασμούς και ταξικούς ανταγωνισμούς. Αυτή την συνείδηση πρέπει να τιμά ο άνθρωπος, αν θέλει να λέγεται άνθρωπος πολιτισμένος που ξεχώρισε από το ζώο. Δεν κρίνουμε τους ανθρώπους από την πέτσα, αλλά από την παιδεία του! Όχι απ’ αυτά που λέει, αλλά απ’ αυτά που πράττει! Κυρίως όμως δεν πρέπει να μετατρέπουμε κατά το δοκούν την βιολογία σε ιδεολογία.

Τέτοιες ιδεολογίες διαστρεβλώνουν την επιστήμη και την αλήθεια. Η ευγονική επινοήθηκε από διεστραμμένα μυαλά για να στηρίξει ρατσιστικές επιδιώξεις και όχι για την καταπολέμηση ασθενειών που θα καλυτέρευε τη ζωή του ανθρώπου.

Η ανωτερότητα της φυλής κόστισε σε ολόκληρο το γένος των ανθρώπων, όπου οι λίγοι και οι άριστοι επέβαλαν την θέλησή τους στους πολλούς, πότε με την δουλοκτησία, πότε ελαίου θεού με την μοναρχία και την ιδιοκτησία της γης των φεουδαρχών όπου κυριαρχούσε το δίκαιο του ισχυροτέρου ή το δίκαιο των πιο ισχυρών κρατών που καθόριζαν τα σύνορα και τις τύχες των λαών. Η συσσώρευση του πλούτου, η βαρβαρότητα και η βία ήταν τα πάγια χαρακτηριστικά εκείνων που πίστευαν ότι μπορούν να διαφεντεύουν τις τύχες των άλλων λαών. Η αστική επανάσταση μεγέθυνε την βαρβαρότητα αυτή. Το καπιταλιστικό σύστημα επέβαλε την ιδεολογία της, πάλι, στους πολλούς. Αυτοί είχαν την εξουσία, αυτοί επέβαλαν και την ιδεολογία τους, με πολέμους, δικτατορίες, οικονομικές κρίσεις, αδυσώπητο οικονομικό ανταγωνισμό και εκβιαστικά ηθικά διλλήματα. Σε μια κοινωνία όπου μέγιστη αξία θεωρείται μόνο η συσσώρευση πλούτου, τα αισθήματα συμπάθειας, αλτρουισμού και αμοιβαίας βοήθειας φαίνονται ακατανόητα, ανύπαρκτα ή και αδιανόητα. Τέτοια αλτρουιστικά αισθήματα όχι μόνο ανάμεσα στους λαούς δεν μπορούν να εδραιωθούν, αλλά ούτε και ανάμεσα στους ανθρώπους της ίδιας εθνότητας. Ποια η αξία των λεγόμενων συνεκτικών δεσμών; Πού έπαιξε ρόλο το γονίδιο, λοιπόν; Οι ανταγωνιστικές κοινωνικές σχέσεις ενισχύουν τον εγωισμό και την επιθετικότητα του ανθρώπου. Το άτομο γίνεται θύμα των ιδεών του και αυτό δεν το καταλαβαίνει όχι μόνο τώρα που απώλεσε κάθε ηθική αξία, αλλά ούτε στην αρχαιότητα το είχε αντιληφθεί όταν ταυτόχρονα με τις αρετές που διακήρυσσε επέβαλε και την εκμετάλλευση του ισχυρότερου στον αδύνατο με την δουλοκτησία.

Στο σπίτι του κρεμασμένου ας μην μιλάμε για σχοινί, όταν η δουλεία ήταν η πρώτη βάρβαρη μορφή εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Αλήθεια πού βρίσκεται η βαραβαρότητα και ποιος μπορεί να λέγεται βάρβαρος όταν μέσα από την ιδεαλιστική φιλοσοφία βρήκε στήριγμα η δουλεία, από τον Πλάτωνα, μέχρι τον χριστιανισμό του Παύλου και του Αυγουστίνου που ιδεολογικά κατεύθυνε τον άνθρωπο μέχρι τις μέρες μας;

Τα καράβια των αποικιοκρατών έφερναν στις νέες αποικίες ιεραπόστολους και επέστρεφαν με αλυσοδεμένους δούλους για τις φυτείες της Δύσης. Οικονομική η ανταλλαγή της Αγίας Γραφής με την ποτισμένη με αίμα Γη των δούλων. Γή έπαιρναν και παραδείσους υπόσχονταν, όχι σε αυτή τη ζωή, αλλά στην άλλη, την ανύπαρκτη.             

«Τα μόνα έθνη που μπορεί να ονομάζονται ιστορικά είναι αυτά που αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητα και την αξία των θεσμών τους» έλεγε ο Λέων Τολστόι. Αν θέλουμε να λεγόμαστε κληρονόμοι των ελληνικών αρετών που μας άφησαν οι «πρόγονοι» θα έπρεπε και σαν άνθρωποι να κάνουμε την υπέρβαση αναγνωρίζοντας στις αρετές τους τον τρόπο να είμαστε πιο άνθρωποι από εκείνους, που δυστυχώς στην δύναμή τους στηρίχτηκαν για να υποδουλώσουν τους αδύνατους.

Όταν οι μαθητές του Γκαίτε ρώτησαν τον δάσκαλό τους τι να διαβάζουν, αυτός τους είπε «τους αρχαίους Έλληνες κλασικούς» και όταν τον ξαναρώτησαν μετά από αυτούς τι, αυτός τους είπα «πάλι τους αρχαίους Έλληνες κλασικούς»! Μόνο που δεν ρώτησε κανείς τι πρέπει να διαβάζουμε και τι να αποφεύγουμε απ’ όσα διαβάσαμε ή έστω πώς να τα διαβάζουμε. Όμως για να μην βγούμε από το θέμα μας, ας επανέλθουμε στα  έθνη και στον «Έλληνα».

Δεν χρειάζεται να είσαι «Έλληνας» λοιπόν για να φέρεσαι σαν Έλληνας σοφός. Όπως μπορεί και σαν «Έλληνας», να είσαι χειρότερος από ξένος ή σαν ξένος μπορεί να είσαι πιο ελληνοπρεπής από ελληνόφρων! Ο τελευταίος, επειδή γεννήθηκε εδώ, φαντασιώνεται ότι έχει δεσμούς αίματος από τους αρχαίους! Απλά την ελληνική ιθαγένεια έχει, που το κράτος χορήγησε κάποια στιγμή, άσχετα με την καταγωγή και την συνείδησή του.  Ας διαβάσει κανείς πώς τα κράτη δίνουν την ιθαγένεια σε αυτόν που την απαιτεί, σαν νομικό δεσμό που ο ίδιος συνάπτει με την πολιτεία και να σταματήσει να την διαχωρίζει από την υπηκοότητα που είναι το ίδιο πράγμα. Η τελευταία, σαν δεσμός ανάμεσα στον Βασιλιά και τον υπήκοο, δεν υφίσταται πια, εφ’ όσον ο δεσμός του υπήκοου έχει εκθλίψει μαζί με τον θεσμό. Να, πώς αλλάζει η ιστορία και εξελίσσεται το κοινωνικό γίγνεσθαι!

Αν λοιπόν η ιθαγένεια είναι ο νομικός δεσμός που συνδέει τους πολίτες, ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής και αποκτάται με τρόπους που οι νόμοι του κράτους προβλέπουν, δεν μπορώ να αντιληφθώ πού στηρίζεται ο κάθε φαντασμένος «Ελληναράς» ότι η καταγωγή του είναι ελληνική!

Γι αυτό και η «εθνική συνείδηση» είναι μια αναγκαιότητα που συνδέει τους πολίτες ενός κράτους με εθνική αλληλεγγύη μεταξύ τους. Είναι ένας δεσμός σε συλλογικό επίπεδο, που συνέχει μεταξύ τους κοινές ιδέες και κοινούς στόχους. Διαφορετικά θα έπρεπε να αναφερθούμε σε ένα ξέφραγο αμπέλι και όχι σε μια πολιτισμένη κοινωνία ανθρώπων με κοινή προσπάθεια για την ευημερία όλων. Έτσι λοιπόν και ο όρος «εθνικός», δεν συνιστά εθνικιστική αντίληψη, με την στενή έννοια του όρου, αλλά εκφράζοντας την ολότητα του έθνους σαν κράτος, αναζητεί κοινούς στόχους, απαιτώντας ή υποχρεώνοντας σε κοινή συμπεριφορά όλους τους πολίτες της χώρας απέναντι στους νόμους της πολιτείας. Απέναντι στην πολιτεία πρέπει όλοι να είναι ίσοι.

Στην προσπάθειά της αυτή, η πολιτεία, αναζητά τρόπους για να δυναμώσει τους δεσμούς και να τους διαιωνίσει στο μέλλον ώστε οι πολίτες να αγαπούν την χώρα τους, να την προστατεύουν, όπως και η ίδια η πολιτεία έχει χρέος να κάνει το ίδιο για την ευδαιμονία τους. Η τελευταία υποτίθεται αυτό κάνει με την παιδεία και αρωγό σε αυτό έχει την Εκκλησία μέσω της οποίας διαιωνίζει το θρήσκευμα, τα δόγματα, τα ήθη και τα έθιμά της. Να γιατί το υπουργείο παιδείας ονομάστηκε «Παιδείας και Θρησκευμάτων» ή κάπως έτσι, αφού η κάθε μια κυβέρνηση αλλάζει τον τίτλο όπως την βολεύει. Δυστυχώς, έτσι λειτουργεί το Σύστημα!

Αν λοιπόν το έθνος εξαρτάται από τους παράγοντες που βάζουμε για να το προσδιορίσουμε τότε αυτό μπορεί να κατασκευαστεί κατά το δοκούν και να αλλάξει κατά το πώς βολεύει την Εξουσία. Γι αυτό και οι πολίτες αυτής της χώρας πότε προσδιορίζονταν ρωμαίοι, πότε ραγιάδες και πότε ρωμιοί και Ελληναράδες που κάνουν πολλούς ξένους να μας μισούν για την εχθρότητα που έχουμε όχι μόνο με αυτούς αλλά και μεταξύ μας. Ο μεγαλοϊδεατισμός του Έλληνα, δυστυχώς, στέκεται με υπεροψία απέναντι στους ξένους που τους θεωρεί υπανάπτυκτους, βάρβαρους και τιποτένιους, που υποτίθεται όταν αυτός μεγαλουργούσε, αυτοί κοιμόντουσαν ακόμα στα δέντρα! Ας σταματήσουμε το παραμύθι αυτό. Όχι και λίγες φορές, όλοι λέμε, «αθάνατος Έλληνας» εννοώντας ότι δεν θα πάψουμε να έχουμε αυτή την υποτακτικότητα απέναντι στους ξένους, αυτήν την «γυφτιά» που μας κάνει τόσο οπισθοδρομικούς που βρισκόμαστε τετρακόσια χρόνια πίσω, που δεν λέμε να ξυπνήσουμε ποτέ! Εδώ, πού βρίσκεται το μεγαλείο του «όμαιμου Έλληνα»; Γιατί δεν λέμε τα γονίδια φταίνε; Ή μήπως είμαστε απόγονοι του Εφιάλτη…

Καμιά σχέση η γενετική δεν έχει με τις πολιτισμικές αξίες που με την παιδεία αποκτούμε.

Ξυπνήστε επιτέλους!

Οι εισβολές Αράβων, Σλάβων και Αλβανών τον 6ο αιώνα αλλοίωσαν ακόμα πιο πολύ τον ήδη από τον χρόνο μπασταρδεμένο πληθυσμό. Μέχρι και η εθνική του ενδυμασία δεν θυμίζει τίποτα τους Αρχαίους Έλληνες. Η φουστανέλα και το τσαρούχι δείχνει την ψυχοσύνθεση του νέου πολίτη αυτής της χώρας, και ο αυτοπροσδιορισμός την ψυχοσύνθεση εκείνη που θέλει να τονώσει και να φουντώσει τους δήθεν εθνικούς του δεσμούς. Έτσι λοιπόν μετά τον απελευθερωτικό αγώνα ενάντια στους Τούρκους οι «Έλληνες» αυτοπροσδιορίστηκαν ξανά σαν έθνος. Οι Κληρικαλιστές  ήξεραν πολύ καλά ότι αν η επανάσταση του 21 τους στέρησε τα μεγαλεία, με λίγη θέληση τον 19^ο αιώνα μπορούσαν να αντεπαναστατήσουν αρχίζοντας από την παιδεία και την εκπαίδευση. Πιασμένοι χέρι χέρι με την εξουσία, η Εκκλησία μαζί με την πολιτική εξουσία, επέβαλαν τους όρους τους. Όπως έκαναν και με τον νηπιοβαφτισμό, από πολύ παλιότερα, προκειμένου να σφραγίσουν την θέληση τους στις αγνές συνειδήσεις των παιδιών, πριν ακόμα αρχίσουν να σκέφτονται. Έτσι δίνεται η ιδεολογική κατεύθυνση και τα ιδανικά που έκτοτε, σαν ετικέτα, θα τον συνοδεύουν σε ολόκληρη τη ζωή του!

Στο άρθρο 16 τού Συντάγματος της χώρας μας (2η παράγραφο) σαν αποστολή του κράτους ορίζεται με σαφήνεια η ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης. Έτσι ορίζεται σήμερα το έθνος και έτσι νοείται η εθνική συνείδηση. Η Επανελλήνηση ή η αγάπη για τους Αρχαίους Έλληνες κλασικούς, είναι άλλο πράγμα. Και οι δυο μπορούμε να αγαπούμε την πατρίδα μας, να βιώνουμε την ίδια ιστορία, να μοιραζόμαστε συνήθειες και την γλώσσα, όμως διαφορετικά ορίζει ο καθένας την ψυχοσύνθεσή του. Κάποιοι επιμένουν και στα φυλετικά χαρακτηριστικά από συναισθηματικούς λόγους, αφέλειας ή λόγους που εξυπηρετούν ιδεολογικές κατευθύνσεις. Οι εθνικιστές σαν συνεχιστές του νέου αυτοπροσδιορισμού του Ελληνοχριστιανικού έθνους διαφέρουν από τον Πανανθρωπισμό που μας δίδαξε η Ελληνική φιλοσοφία της κλασικής εποχής. Οι ιδεαλιστικές προκαταλήψεις και οι ιστορικές αγκυλώσεις χαλκεύουν την αλήθεια και μας απομακρύνουν από την ιστορική πραγματικότητα.

Όμως πριν καταπιαστούμε με τον «εθνικισμό» ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε πρώτα την διαφορά ανάμεσα σ’ αυτό που λέμε «εθνικό» γιατί ο εθνικισμός είναι άλλο πράγμα.

Όταν λέμε «εθνικά συμφέροντα», όλοι ξέρουμε ότι διαφορετικά εννοούνται αυτά για το κάθε κόμμα. Όπως το κομματικό συμφέρον λοιπόν διαφοροποιεί τα «εθνικά συμφέροντα», που προσδιορίζονται σύμφωνα με την πολιτική του, έτσι και η κρατική εξουσία εκτιμά να προσδιορίζει την χώρα «εθνικό χώρο» και νοιάζεται για το συμφέρον ολόκληρου του λαού που το ονομάζει «έθνος». Το «εθνικό» λοιπόν δεν είναι επιθετικός προσδιορισμός που αφορά την φυλή. Κυρίως αφορά το κράτος. Για παράδειγμα όταν λέμε «Εθνική ομάδα» στο ποδόσφαιρο δεν εννοούμε μια ομάδα με δεσμούς αίματος και εθνικιστική αντίληψη λες και πρόκειται για μια φαντασιακή κοινότητα. Όταν λέμε «το μνημόνιο έχει εθνικό κόστος» δεν εννοούμε ότι μια τέτοια συμπεριφορά θα μας οδηγούσε σε διχασμό σαν έθνος, ότι δηλαδή θα μας διαφοροποιούσε εθνικιστικά αλλά, σαν ενέργεια, θα μας ζημίωνε συλλογικά σαν κράτος. Τα μνημόνια που υπογράφτηκαν την περίοδο της οικονομικής κρίσης (2010-2015) σαφώς ορίζουν ότι με την αποδοχή τους χάνεται ένα μέρος της εθνικής ανεξαρτησίας της χώρας. Τι σημαίνει αυτό, ότι χάνουμε τις εθνικές μας ρίζες; Όχι φυσικά. Απλά, δίνουμε το δικαίωμα στους δανειστές μας να ορίζουν τις τύχες μας οικονομικά, ξεπουλώντας εθνικό πλούτο με ιδιωτικοποιήσεις, μετατρέποντας το έθνος σε κεφάλαιο που το εξάγουν στο εξωτερικό, δηλαδή στους ξένους! Το «εθνικό» λοιπόν, αφορά το κράτος, τους νόμους και την υπόστασή του σε σχέση με τους νόμους που θεσπίζει και όχι με τις εθνολογικές του ρίζες. Όπως λέει και η καθηγήτρια του Συνταγματικού Δικαίου της Παντείου, Πηνελόπη Φουντεδάκη, «Όταν λέμε εθνική ασφάλεια, εννοούμε την ασφάλεια τού κράτους. Απλώς, το εθνικό είναι κάτι, που υπερβαίνει το κράτος και νοείται σε συνάρτηση με το λαό». Και πιο κάτω «Άρα, αυτό που λέμε εθνικό, τελικά περιλαμβάνει μια συλλογική ενότητα, η οποία προσδιορίζεται εν τόπω και χρόνω εκτός φαντασιακής αντίληψης, εκτός φαντασιακής ενότητας, που μπορεί να είναι το παρελθόν ή ο,τιδήποτε σχετίζεται με το έθνος, όπως ο καθένας το αντιλαμβάνεται. Όταν λέμε εθνικά συμφέροντα, εννοούμε αυτό, που προσδιορίζει η κρατική εξουσία (και ο ελληνικός λαός σήμερα). Λέμε εθνική ασφάλεια, εθνική αλληλεγγύη, εθνικός πλούτος. Τι θα πει εθνικός πλούτος; Έτσι και την εθνική συνείδηση εγώ θα την συνέδεα με την εθνική αλληλεγγύη. Γιατί η εθνική αλληλεγγύη τί είναι;  Είναι ακριβώς η ανάγκη σ’ ένα επίπεδο συλλογικό να βρούμε κάτι, που να μας συνδέει όλους, πέρα από το επιμέρους» (η παρένθεση δική μου), (από συνέντευξη, που παραχώρησε στην «Ελεύθερη Έρευνα» με τίτλο «ΕΘΝΟΣ: ΜΙΑ ΝΟΜΙΚΩΣ ΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΗ ΕΝΝΟΙΑ»).

Όμως, η εθνική συνείδηση εύκολα μετατρέπεται σε εθνικισμό και αυτό σε μέγιστο βαθμό οφείλεται στην αποδεκτή ιδεολογία του υποκειμένου, όπου το έθνος του εθνικιστή συνδέεται με υπερβολικές φαντασιακές αντιλήψεις και ποτέ δεν αντιμετωπίζεται ιστορικά και επιστημονικά, σαν μια συλλογική κοινότητα ανθρώπων. Για τους εθνικιστές η βίαιη επιβολή των «εθνικών ιδεωδών» απέναντι σε οποιονδήποτε άλλο έθνος αποτελεί τον κανόνα. Όμως οι προκαταλήψεις, οι ιδεοληψίες και γενικά η ιδεολογία δεν δημιουργείται αποκαλυπτικά και δεν πέφτει από τον ουρανό. Είναι απόρροια κοσμοαντίληψης και πολιτικής στάσης όπου η μια τροφοδοτεί την άλλη. Η ιδεολογία όμως κατασκευάζει κοσμοαντιλήψεις και μέσω του ιδεαλισμού αναδύονται κοσμοθεάσεις και θρησκείες. Η ψευδής συνείδηση, τις περισσότερες φορές, στην θρησκεία στηρίζεται. Εκεί αρχικά ψάχνει να βρει τους συνεκτικούς δεσμούς της φυλής και οι προσηλυτιστές συχνά εκμεταλλεύονται τους πιστούς στηρίζοντας την πίστη τους σε μεταφυσικά σκουπίδια που δεν έχουν ιστορική αξία και συνεπώς πραγματικό αντίκρισμα. Έτσι λοιπόν ο άνθρωπος υποκλίνεται μπροστά στα δικά του δημιουργήματα, στην δική του ιδεολογία. Έχουμε αναφερθεί τόσες και τόσες φορές πάνω σε αυτό το θέμα αναλύοντας τον τρόπο που η αλλοτριωμένη συνείδηση αποξενώνει τον πιστό από τον κόσμο του. Ο ιδεολόγος λοιπόν γίνεται δούλος των ιδεών του χωρίς να το αντιλαμβάνεται. Άρα, στις μέρες μας είναι ύποπτη κάθε σύνδεση που στηρίζεται σε μεταφυσικές «αλήθειες». Οι φυλές αποτελούν βιολογικό και μόνο φαινόμενο και τίποτα παραπάνω που συνέδεε τους λαούς σε πολύ αρχέγονες εποχές. Τα προβλήματα σήμερα δεν λύνονται με βάση φυλετικές και εθνικιστικές διαφορές αλλά στην βάση της λογικής της ισοτιμίας και της φιλίας των λαών όλων των χωρών του πλανήτη. Πάντα οι λύσεις αποσκοπούν σε ότι μας ενώνει και όχι σε ότι μας χωρίζει. Τα δικαιώματα κατακτώνται με μακρόχρονους αγώνες, συχνά μέσω εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων από τον αποικιοκρατικό ζυγό ή μέσα από ταξικούς αγώνες του εργατικού κινήματος και τις διακηρύξεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Απαίτηση των λαών είναι να μπορούν να ζουν όλοι ειρηνικά χωρίς ανταγωνισμούς και χωρίς τον κίνδυνο απώλειας της «εθνικής κυριαρχίας» από τους ισχυρότερους.

Όπως λέει και η ιστορικός δρ. Άντα Διάλλα «… οι άνθρωποι  σκέφτονται  με όρους τοπικούς, σε ποιόν ηγεμόνα και σε ποια θρησκεία ανήκουν, αλλά δεν σκέφτονταν με την έννοια του έθνους, όπως εμείς αντιλαμβανόμαστε το έθνος σήμερα. Το βασικό ερώτημα στις σύγχρονες συζητήσεις περί έθνους δεν είναι να ανακαλύψουμε τη ληξιαρχική πράξη γέννησής του. Αυτό είναι κάτι, που απασχόλησε στο παρελθόν και απασχολεί κυρίως τους εθνικιστές, οι οποίοι συγκροτούν ένα αφήγημα περί της παλαιότητος του έθνους τους. Όσο πιο αρχαίο το έθνος, όσες περισσότερες περγαμηνές αρχαιότητας έχει, τόσο το καλύτερο». Βλέπε επίσης και την συνέντευξη της ιστορικού δρ. Άντα Διάλλα στο ίδιο ηλεκτρονικό περιοδικό «Τα Έθνη Επινοούνται και κατασκευάζονται»

Όπως στη φιλοσοφία οι Έλληνες Υλιστές πρώτοι προσπάθησαν να ερμηνεύσουν τον κόσμο φυσικά και υλιστικά, έτσι και η ιδεολογία πρέπει να ανακαθορίσει την ιστορία στα πλαίσια της κοινωνικής πραγματικότητας, χωρίς ιδεοληψίες από υπερβολικούς συναισθηματισμούς, απαλλαγμένη από μεταφυσικές και ιδεαλιστικές ανοησίες που διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα. Γνωρίζοντας ότι η ιδεολογία γίνεται υλική δύναμη, πρέπει να αναζητήσουμε με επιστημονική ευλάβεια πώς ιστορικά επινοήθηκε το νέο «έθνος που κάποιοι εθνικοί φωστήρες το βάφτισαν «Ελληνοχριστιανικό». Πατέρας της νεοελληνικής ιστοριογραφίας θεωρείται ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος που θεμελίωσε την αντίληψη για την ομαλή ιστορική συνέχεια τής Ελλάδας από την αρχαιότητα, που μέσα από το Βυζάντιο, έφτασε μέχρι τις μέρες του. Η ιστορία του ολοκληρώθηκε το 1870. Έκτοτε, για τους σημερινούς ρωμιούς, η λαϊκή συνείδηση και η εθνική συνείδηση ταυτίζεται με την ορθοδοξία που θεωρείται πια ιερή παράδοση.

Τον 7^ο αιώνα το όνομα «Έλλην» εξοβελίστηκε. Στην θέση του κυριαρχούσε το «ρωμαίος» από το οποίο στη δημοτική κατέληξε «ρωμιός». Ανάμεσα στις δυο περιόδους βρίσκονται οι φαναριώτες της Πόλης και οι κοτζαμπάσηδες της υπόδουλης Ελλάδας. Είναι τα δυο αφεντικά που έκτοτε θα ορίζουν και τις ρίζες του έθνους.

Είναι γνωστό πια ότι αυτό που έκοψε στα δυο τις δυο παραδόσεις ήταν η επικράτηση της νέας θρησκείας. Ο Μεσαίωνας έκανε καλά την δουλειά της λήθης. Με την χριστιανική επικράτηση μνημεία και ναοί μετατράπηκαν σε ασβέστη και άλλα οικοδομικά υλικά που τα χρησιμοποίησαν κυρίως για την έγερση χριστιανικών ναών, ακριβώς στην ίδια θέση, ώστε να σβηστούν τα παλιά ίχνη. Χωρίς συνέχεια του Ελληνισμού οι ρωμιοί αλλοτριώνονταν σιγά σιγά ανώδυνα για πάνω από χίλια χρόνια μέχρι που αυτοπροσδιορίστηκαν εθνικά στα μέσα του 19^ου αιώνα. Τούρκοι, Φράγκοι, Βλάχοι, Αρβανίτες, Σλάβοι, Καρακατσάνοι και άλλες εθνότητες σαν «Έλληνες» με «ελληνο-ορθόδοξο» προσανατολισμό η χώρα απέκτησε την επιδιωκόμενη εθνική συνείδηση.

Μετά από δυο αιώνες κάποιοι αντελήφθησαν να εκμεταλλευτούν, για τουριστικούς κυρίως λόγους, τις «αρχαιοελληνικές» ρίζες. Κάποιοι, σήμερα, στις μέρες μας δηλαδή, θυμήθηκαν τα μάρμαρα που μας έκλεψαν οι ξένοι και άλλοι ήδη «νιώθουν» απόγονοι των Αρχαίων Ελλήνων που με διαστημόπλοια έφτασαν από τον Σείριο ή μέσω της ομάδας «Ε» έχοντας στην κατοχή τους τα όπλα του Τέσλα, ο Ελληνισμός θα κατακτήσει τον κόσμο! Οι θεοί για κάποιους άλλους δεν είναι σύμβολα, αλλά αληθινές οντότητες που βρίσκονται σε χειμέρια νάρκη περιμένοντας τους ίδιους να τους αναστήσουν και με ιδιοτέλεια να καρπωθούν την δύναμή τους.  Περίεργο χαρμάνι ο μεγαλοϊδεατισμός με την ανοησία! Άτομα εριστικά περιφέρονται στο διαδίκτυο, ειδικά στο fb, διατρανώνοντας ό,τι πιο ανόητο και διχαστικό μπορεί να τους εμπνεύσει η ανάδειξη της φυλετικής ανωτερότητας. Προβάλλοντας την εθνική ομοιογένεια και ιδιαίτερα στο «όμαιμο» σαν ιστορική ιδιαιτερότητα, χωρίς ίχνος ανθρωπισμού και πνευματικής καλλιέργειας, η ανάδειξη της ελληνικής ανωτερότητας έναντι των άλλων λαών καταντά γελοία και γραφική, για τους λόγους που εξήγησα πιο πάνω. Η ημιμάθεια και ο εθνικιστικός φανατισμός καταβαραθρώνει τις ανθρώπινες αξίες όταν η ανισότητα επιβάλλεται σαν καθήκον. Η συλλογικότητα της φυλής σαν προϊόν ανάγκης ήταν όρος επιβίωσης της ομάδας την εποχή που οι κοινωνίες των ανθρώπων ξεχώριζαν από τα ζώα. Οι τελετουργίες μέσα από τις οποίες δημιουργήθηκαν οι θρησκείες αποσκοπούσαν στο να θέσουν φαντασιακές δυνάμεις στην υπηρεσία της κοινότητας. Ακόμα και την εποχή του Αριστοτέλη ο άνθρωπος ήταν ένα «πολιτικόν ζώον» που ξεχώρισε για την κοινωνικότητά του. Είχε δίκιο λοιπόν όταν έλεγε ότι «ο άνθρωπος είναι το κάλλιστο των ζώων και το χείριστον όταν ξεφεύγει από το νόμο». Με όλες αυτές τις μεγαλειώδεις ανοησίες ο άνθρωπος ταυτίζεται με τον Uomo-anoitus! Ο εθνικισμός είναι ο λόγος που κάνει τον άνθρωπο, σε εθνικό επίπεδο, να εχθρεύεται τους γείτονες, και σε ατομικό να εξυψώνει τον εαυτό του προκειμένου να επιδείξει την φυλετική του ανωτερότητα. Με τέτοια ψυχοσύνθεση είναι εξοπλισμένος ο φασίστας σήμερα, πράγμα που τον διαφοροποιεί από τις αρετές που είχαν οι υποτιθέμενοι πρόγονοί του! Καταντά αξιολύπητο πλάσμα προσβάλλοντας αυτό που υποτίθεται πως τιμά.

Όμως, αφού η έννοια της φυλής καθορίζεται βιολογικά, στα φυσικά χαρακτηριστικά που μεταβιβάζονται κληρονομικά, κανένας δεν μπορεί να μιλά για ανωτερότητα ή κατωτερότητα όταν η καταγωγή του ανθρώπου είναι κοινή. Επιστημονικά τρεις μόνο είναι οι βασικές και πρωτεύοντες φυλετικές ομάδες: η ευρωποειδή, η νεγροειδή και η μογγολοειδή, από τις οποίες κάποιοι συνάγουν και κάποιες ακόμα δευτερεύουσες (ερυθρόδερμοι, εσκιμώοι κλπ). Κανένας και ποτέ δεν απέδειξε πνευματικές, κοινωνικές ή πολιτικές διαφορές στις ικανότητες των φυλών. Κι όμως το «όμαιμον», το «ομόγλωσσον» και τα «ομότροπα» ήθη και έθιμα προβάλλονται από κάποιους σαν αναλλοίωτη ιστορική συνέχεια από την αρχαιότητα χωρίς άλλες επιδράσεις. Βιολογικώς το «όμαιμον» είναι αντιεπιστημονικό, το «ομόγλωσσον» σαφώς διαφοροποιημένο από το χρόνο και τις άλλες εθνολογικές επιδράσεις και ανύπαρκτα τα «ομότροπα» ήθη και έθιμα. Το συναγόμενο από τα ομότροπα ήθη «ομόθρησκον» επίσης εξαφανισμένο, παρόλο τις φιλότιμες προσπάθειες κάποιων να το αναβιώσουν στις μέρες μας. Όμως ακόμα και αν αυτό ήταν εφικτό, η αναβίωση δεν θεωρείται συνέχεια, αφού οποιαδήποτε εθνότητα μπορεί να κάνει το ίδιο. Γι αυτό ας πάψουμε να προβάλουμε την αρχαία θρησκεία σαν ένα ακόμα φαντασιακό δεσμό της φυλής και ας προωθήσουμε τους λόγους, για την αποτροπή της λήθης της, διαιωνίζοντας τον μύθο, όχι σαν θρησκεία που έπρεπε να αναγεννηθεί, αλλά σαν πνευματικό λουλούδι που πρέπει να διαφυλαχθεί για να θυμίζει τις ρίζες του φιλοσοφικού μας στοχασμού! Ο φιλοσοφικός λόγος στέκεται ανάμεσα στο μύθο και την επιστήμη, που σήμερα άλλαξε ριζικά τη ζωή μας. Η θρησκεία επιτέλεσε τον σκοπό της σε μια πρωτόγονη και αρχαία χρονική στιγμή που ήταν απαραίτητη για να ενώσει τις φυλές με συνεκτικούς δεσμούς και φαντασιακά στοιχεία μέσα από την μεταφυσική. Όμως η αναβίωση σήμερα θα ήταν οπισθοδρόμηση, αφού στην ουσία, στην αρχαιότητα, δεν υπήρχε επίσημη θρησκεία του κράτους. Οι μύθοι δημιουργήθηκαν, διαδόθηκαν και αφηγήθηκαν, μέσα στο χρόνο, δίνοντας την ευκαιρία στους ποιητές της εποχής να περιγράψουν τον κόσμο, με τις δυνατότητες που είχαν τότε και κυρίως με την γόνιμη και πλούσια φαντασία τους. Μια φαντασία στηριγμένη σε έναν όμορφο λόγο και με όχημα την λογική και τον ορθολογισμό πραγματικά κάνει την φιλοσοφία «να κατέβει από τον ουρανό στη γη». Οι ανθρωπόμορφοι θεοί του «κατ’ εικόνα και ομοίωσιν» με τους ίδιους δεν ήταν τίποτα περισσότερο από φυσικές δυνάμεις που εκείνο τον καιρό, οι ποιητές, αδυνατούσαν με άλλο τρόπο να εξηγήσουν τον κόσμο τους. Τούτο όμως το κατάφεραν πρώτοι οι υλιστές φιλόσοφοι κάτω από την επίδραση της Ιωνικής σχολής. Έκτοτε ο νους του ανθρώπου διακόσμησε τα πάντα. Αν στη μέση δεν έμπαινε η ιδεαλιστική φιλοσοφία και ο Μεσαίωνας των χριστιανών η επιστήμη του σήμερα, μια αναπνοή δρόμος ήταν! Να τι ήταν αυτό που ανάδειξε τον Ελληνισμό.

Αυτό που έκανε τον Επικούρειο να πει «Αν ήμουν θεός, δεν θα ζητούσα από τους λάτρεις μου να με παρακαλούν, ούτε καν να με αγαπούν. Θα τους ζητούσα να προσπαθήσουν να με καταλάβουν». Αν θεοί είναι οι φυσικές δυνάμεις που θεοποιήθηκαν, σύμφωνα με τον Πρόδικο, επειδή μας είναι ωφέλιμες, χρέος έχουμε πρωτίστως να τις καταλάβουμε. Γιατί δεν πρέπει να πιστεύουμε για να καταλάβουμε, αλλά πρώτα πρώτα πρέπει να προσπαθούμε να καταλάβουμε για να πιστέψουμε τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Γι αυτό και δεν πρέπει να ενστερνιζόμαστε καμία Ιερή Γνώση που, υποτίθεται, αντιπροσωπεύει το Απόλυτο, αλλά την Εγκόσμια Αλήθεια, προϊόν της ανθρώπινης νόησης, προκειμένου να γνωρίσουμε τον κόσμο μας πραγματικά! Τούτη είναι η μέγιστη κατάκτηση που οι Αρχαίοι Έλληνες επέτυχαν με την φιλοσοφία (Ιωνική σχολή). Να ποιοι είναι Έλληνες, αυτοί που δεν έχουν ανάγκη ούτε το «όμαιμον», ούτε το «ομόγλωσσον» ούτε τα «ομότροπα» ήθη και έθιμα που μας κάνουν να ξεχωρίζουμε από τους άλλους. Για να πούμε και την πικρή αλήθεια, οι ξένοι μου φαίνονται πιο Έλληνες από του «Έλληνες». Ξεχωρίζει αυτός που στη θέση της εγωιστικής ανωτερότητας βάζει την ισοτιμία και αλληλεγγύη των λαών και στην θέση της θρησκείας την επιστήμη και την λογική. Τέλος αντί της βίας ασκεί την συνεργασία στην βάση της ισότητας και του ανθρωπισμού, με χαρακτηριστικά εκείνα που τον διαφοροποιούν από το ζώο και την αγελαία του συμπεριφορά δεν την κάνει ιδέα που τον χειραγωγεί.

Μεταξύ των αρχαίων Ελλήνων και των υποτιθέμενων ελληναράδων υπάρχει τόση σχέση όση σχέση μπορεί να έχει ένας φιλοσοφικός τρίβωνας από μια τροφαντή αρβανίτικη φουστανέλα!

Επίκαιροι οι στίχοι του Κωστή Παλαμά, από το ποίημα «Η πολιτεία και η μοναξιά» που έγραψε το 1912:

Δεν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η Όσσα

ραγιάδες έχεις, μάνα γη, σκυφτούς για το χαράτσι

κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχιά σου γλώσσα

των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι.

«Αγαθή ψυχή» που θα έλεγε και ο Πλάτων!

Πάντως… από το κομποσχοίνι χριστιανός μου φαίνεται!